آپاندیسیت چه علائمی دارد؟ راه‌های تشخیص و درمان
آپاندیسیت Appendicitis التهاب آپاندیس است، یک کیسه انگشتی شکل که از روده بزرگ در سمت راست پایین شکم شما بیرون می‌زند.
آپاندیسیت باعث درد در سمت راست پایین شکم شما می‌شود. با این حال، در بیشتر افراد، درد از اطراف ناف شروع می‌شود و سپس حرکت می‌کند. با بدتر شدن التهاب، درد آپاندیسیت معمولاً افزایش یافته و در نهایت شدید می‌شود.
اگرچه هر فردی ممکن است به آپاندیسیت مبتلا شود، اما اغلب در افراد بین 10 تا 30 سال رخ می‌دهد. درمان استاندارد برداشتن آپاندیس با جراحی است.
علائم آپاندیسیت
علائم و نشانه‌های آپاندیسیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد ناگهانی که از سمت راست پایین شکم شروع می‌شود
- درد ناگهانی که از اطراف ناف شما شروع می‌شود و اغلب به سمت راست پایین شکم منتقل می‌شود
- دردی که در صورت سرفه کردن، راه رفتن یا انجام سایر حرکات تند بدتر می‌شود
- تهوع و استفراغ
- از دست دادن اشتها
- تب با درجه پایین که ممکن است با پیشرفت بیماری بدتر شود
- یبوست یا اسهال
- نفخ شکم
- نفخ شکم
محل درد شما بسته به سن و موقعیت آپاندیس شما ممکن است متفاوت باشد. هنگامی که باردار هستید، ممکن است به نظر برسد که درد از قسمت بالای شکم شما می‌آید زیرا آپاندیس شما در دوران بارداری بالاتر است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر شما یا فرزندتان علائم یا نشانه‌های نگران‌کننده‌ای دارید، با یک پزشک وقت بگیرید. درد شدید شکم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
علل آپاندیسیت
انسداد در پوشش آپاندیس که منجر به عفونت می‌شود، علت احتمالی آپاندیسیت است. باکتری‌ها به سرعت تکثیر می‌شوند و باعث می‌شوند آپاندیس ملتهب، متورم و پر از چرک شود. اگر به موقع درمان نشود، آپاندیس ممکن است پاره شود.
عوارض
آپاندیسیت می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند، مانند:
- آپاندیس پاره شده پارگی باعث گسترش عفونت در سراسر شکم شما (پریتونیت) می‌شود. این وضعیت که احتمالاً تهدید‌کننده زندگی است، نیاز به جراحی فوری برای برداشتن آپاندیس و تمیز کردن حفره شکم شما دارد.
- یک پاکت چرکی که در شکم ایجاد می‌شود. اگر آپاندیس شما بترکد، ممکن است دچار عفونت (آبسه) شوید. در بیشتر موارد، جراح آبسه را با قرار دادن لوله‌ای از طریق دیواره شکم به داخل آبسه تخلیه می‌کند. لوله برای حدود دو هفته در جای خود باقی می‌ماند و به شما آنتی بیوتیک برای رفع عفونت داده می‌شود.
پس از برطرف شدن عفونت، برای برداشتن آپاندیس تحت عمل جراحی قرار خواهید گرفت. در برخی موارد، آبسه تخلیه می‌شود و آپاندیس فورا خارج می‌شود.
تشخیص آپاندیسیت
برای کمک به تشخیص آپاندیسیت، پزشک احتمالاً سابقه علائم و نشانه‌های شما را می‌گیرد و شکم شما را معاینه می‌کند.
آزمایش‌ها و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص آپاندیسیت عبارتند از:
- معاینه فیزیکی برای ارزیابی درد شما پزشک ممکن است فشار ملایمی بر ناحیه دردناک وارد کند. هنگامی که فشار به طور ناگهانی آزاد می‌شود، درد آپاندیسیت اغلب بدتر می‌شود، که نشان دهنده ملتهب بودن صفاق مجاور است.
پزشک شما همچنین ممکن است به دنبال سفتی شکم و تمایل شما به سفت کردن عضلات شکم در پاسخ به فشار روی آپاندیس ملتهب (نگهبانی) باشد.
پزشک شما ممکن است از یک انگشت روغن کاری شده و دستکش دار برای معاینه رکتوم پایینی (معاینه رکتوم دیجیتال) استفاده کند. زنان در سنین باروری ممکن است برای بررسی مشکلات احتمالی زنان که می‌توانند باعث درد شوند، معاینه لگنی انجام دهند.
- آزمایش خون. این به پزشک شما اجازه می‌دهد تا تعداد گلبول‌های سفید خون بالا را بررسی کند که ممکن است نشان دهنده عفونت باشد.
- آزمایش ادرار. ممکن است پزشک از شما بخواهد که یک آزمایش ادرار انجام دهید تا مطمئن شود که عفونت ادراری یا سنگ کلیه باعث درد شما نمی‌شود.
- تست‌های تصویربرداری پزشک شما همچنین ممکن است برای کمک به تایید آپاندیسیت یا یافتن علل دیگر درد شما، عکس‌برداری با اشعه ایکس شکم، سونوگرافی شکم، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) را توصیه کند.
درمان آپاندیسیت
درمان آپاندیسیت معمولاً شامل جراحی برای برداشتن آپاندیس ملتهب است. قبل از جراحی ممکن است یک دوز آنتی بیوتیک برای درمان عفونت به شما داده شود.
جراحی برای برداشتن آپاندیس (آپاندکتومی)
آپاندکتومی را می‌توان به صورت جراحی باز با استفاده از یک برش شکمی به طول حدود 2 تا 4 اینچ (5 تا 10 سانتی متر) انجام داد (لاپاراتومی). یا جراحی را می‌توان از طریق چند برش کوچک شکمی انجام داد (جراحی لاپاراسکوپی). در طول آپاندکتومی لاپاراسکوپی، جراح ابزار‌های جراحی مخصوص و یک دوربین فیلمبرداری را در شکم شما قرار می‌دهد تا آپاندیس شما را خارج کند.
به طور کلی، جراحی لاپاراسکوپی به شما این امکان را می‌دهد که سریعتر بهبود یافته و با درد و جای زخم کمتر بهبود پیدا کنید. ممکن است برای افراد مسن و افراد چاق بهتر باشد.
اما جراحی لاپاراسکوپی برای همه مناسب نیست. اگر آپاندیس شما پاره شده و عفونت به خارج از آپاندیس گسترش یافته است یا آبسه دارید، ممکن است به آپاندکتومی باز نیاز داشته باشید که به جراح شما اجازه می‌دهد حفره شکم را تمیز کند.
پس از برداشتن آپاندیس انتظار داشته باشید که یک یا دو روز را در بیمارستان بگذرانید.
تخلیه آبسه قبل از جراحی آپاندیس
اگر آپاندیس شما ترکیده باشد و اطراف آن آبسه ایجاد شده باشد، ممکن است با قرار دادن لوله‌ای از طریق پوست در داخل آبسه، آبسه تخلیه شود. آپاندکتومی را می‌توان چند هفته بعد پس از کنترل عفونت انجام داد.
شیوه زندگی و درمان‌های خانگی
انتظار چند هفته بهبودی پس از آپاندکتومی یا اگر آپاندیس شما ترکید، بیشتر شود. برای کمک به بهبودی بدن:
- در ابتدا از فعالیت‌های شدید خودداری کنید. اگر آپاندکتومی شما به روش لاپاراسکوپی انجام شد، فعالیت خود را برای سه تا پنج روز محدود کنید. اگر آپاندکتومی باز انجام داده‌اید، فعالیت خود را برای 10 تا 14 روز محدود کنید. همیشه از پزشک خود در مورد محدودیت‌های مربوط به فعالیت خود و زمان از سرگیری فعالیت‌های عادی بعد از جراحی سوال کنید.
- هنگام سرفه از شکم خود حمایت کنید. یک بالش روی شکم خود قرار دهید و قبل از سرفه، خندیدن یا حرکت فشار بیاورید تا به کاهش درد کمک کنید.
- اگر دارو‌های مسکن شما کمکی نکردند با پزشک خود تماس بگیرید. درد داشتن استرس مضاعفی بر بدن شما وارد می‌کند و روند بهبودی را کند می‌کند. اگر با وجود دارو‌های ضد درد همچنان درد دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
- وقتی آماده شدید بلند شوید و حرکت کنید. به آرامی شروع کنید و همانطور که می‌خواهید فعالیت خود را افزایش دهید. با پیاده روی کوتاه شروع کنید.
- وقتی خسته هستید بخوابید. همانطور که بدن شما بهبود می‌یابد، ممکن است متوجه شوید که بیش از حد معمول احساس خواب آلودگی می‌کنید. راحت باشید و در صورت نیاز استراحت کنید.
- در مورد بازگشت به محل کار یا مدرسه با پزشک خود صحبت کنید. زمانی می‌توانید به کار خود بازگردید. کودکان ممکن است کمتر از یک هفته پس از جراحی بتوانند به مدرسه بازگردند. آنها باید دو تا چهار هفته منتظر بمانند تا فعالیت‌های سنگین خود را از سر بگیرند، مانند کلاس‌های بدنسازی یا ورزش.
طب جایگزین
پزشک دارو‌هایی را برای کمک به کنترل درد بعد از آپاندکتومی تجویز می‌کند. برخی از درمان‌های مکمل و جایگزین، زمانی که با دارو‌های شما استفاده می‌شوند، می‌توانند به کنترل درد کمک کنند. از پزشک خود در مورد گزینه‌های ایمن بپرسید، مانند:
- فعالیت‌های حواس پرتی، مانند گوش دادن به موسیقی و صحبت با دوستان، که ذهن شما را از درد شما دور می‌کند. حواس پرتی می‌تواند به ویژه در مورد کودکان موثر باشد.
- تصاویر هدایت‌شده، مانند بستن چشم‌ها و فکر کردن به مکان مورد علاقه.
آماده شدن برای قرار ملاقات شما
اگر درد شکم دارید با پزشک خانواده خود وقت بگیرید. اگر آپاندیسیت دارید، احتمالاً در بیمارستان بستری خواهید شد و برای برداشتن آپاندیس به جراح ارجاع خواهید شد.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
هنگامی که قرار ملاقات می‌گذارید، از قبل بپرسید که آیا کاری وجود دارد که باید از قبل انجام دهید، مانند ناشتا بودن قبل از انجام یک آزمایش خاص. فهرستی از موارد زیر تهیه کنید:
- علائم شما، از جمله علائمی که به نظر می‌رسد بی‌ارتباط با دلیل قرار ملاقات شما باشد
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله استرس‌های عمده، تغییرات اخیر زندگی و سابقه پزشکی خانوادگی
- تمام دارو‌ها، ویتامین‌ها یا سایر مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، از جمله دوز‌های مصرفی
- سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید
در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود را همراه داشته باشید تا به شما کمک کند اطلاعاتی را که به شما داده شده به خاطر بسپارید.
برای آپاندیسیت، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- آیا آپاندیسیت دارم؟
- آیا به آزمایشات بیشتری نیاز خواهم داشت؟
- به جز آپاندیسیت چه چیز دیگری می‌توانستم داشته باشم؟
- آیا نیاز به جراحی دارم و اگر چنین است، چه زود؟
- خطرات برداشتن آپاندیس چیست؟
- چه مدت بعد از جراحی باید در بیمارستان بمانم؟
- بهبودی چقدر طول می‌کشد؟
- چه مدت بعد از جراحی می‌توانم به سر کار برگردم؟
- آیا می‌توانید بگویید که آیا آپاندیس من ترکیده است؟
از پرسیدن سوالات دیگر دریغ نکنید.
از پزشک خود چه انتظاری دارید
پزشک شما احتمالاً چندین سؤال از شما می‌پرسد، مانند:
- درد شکم شما از چه زمانی شروع شد؟
- کجاش درد می‌کنه
- آیا درد حرکت کرده است؟
- شدت درد شما چقدر است؟
- چه چیزی درد شما را شدیدتر می‌کند؟
- چه چیزی به تسکین درد شما کمک می‌کند؟
- آیا تب دارید؟
- آیا احساس تهوع دارید؟
- چه علائم و نشانه‌های دیگری دارید؟
