ماستیت یا التهاب پستان که در زمان شیردهی شایع است، چیست؟ علائم و شیوه تشخیص و درمان آن
ماستیت Mastitis التهاب بافت پستان است که گاهی اوقات با عفونت همراه است. التهاب باعث درد، تورم، گرمی و قرمزی پستان میشود. همچنین ممکن است تب و لرز داشته باشید.
ماستیت بیشتر زنان شیرده را تحت تاثیر قرار میدهد (ماستیت دوران شیردهی). اما ورم پستان میتواند در زنان شیرده و در مردان رخ دهد.
ورم پستان در دوران شیردهی میتواند باعث احساس ضعف در شما شود و مراقبت از کودک را دشوار میکند. گاهی اوقات ورم پستان باعث میشود که مادر قبل از اینکه بخواهد کودک خود را از شیر بگیرد. اما ادامه شیردهی، حتی با مصرف آنتی بیوتیک برای درمان ورم پستان، برای شما و کودکتان بهتر است.
علائم
علائم و نشانههای ماستیت میتواند به طور ناگهانی ظاهر شود. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- حساسیت یا گرمی پستان در لمس
- تورم پستان
- ضخیم شدن بافت پستان یا توده پستان
- درد یا احساس سوزش مداوم یا در هنگام شیردهی
- قرمزی پوست، اغلب به صورت گوهای شکل
- به طور کلی احساس بیماری میکند
- تب 101 فارنهایت (38.3 درجه سانتیگراد) یا بیشتر
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
در صورت داشتن علائم مربوط به پستان به پزشک مراجعه کنید.
علل
شیری که در پستان گیر کرده است عامل اصلی ورم پستان است. علل دیگر عبارتند از:
- یک مجرای شیر مسدود شده اگر پستان در هنگام شیردهی به طور کامل خالی نشود، ممکن است یکی از مجاری شیر شما مسدود شود. انسداد باعث برگشت شیر میشود که منجر به عفونت پستان میشود.
- ورود باکتری به پستان شما باکتریهای سطح پوست و دهان کودک میتوانند از طریق شکاف در پوست نوک پستان شما یا از طریق سوراخ مجرای شیر وارد مجاری شیر شوند. شیر راکد در پستانای که خالی نمیشود، زمینه رشد باکتریها را فراهم میکند.
عوامل خطر
عوامل خطر برای ورم پستان عبارتند از:
- حمله قبلی ورم پستان در دوران شیردهی
- نوک پستانهای زخمی یا ترک خورده – اگرچه ورم پستان میتواند بدون شکستگی پوست ایجاد شود
- بستن سوتین تنگ یا فشار آوردن به پستان هنگام استفاده از کمربند ایمنی یا حمل کیف سنگین که ممکن است جریان شیر را محدود کند.
- تکنیک نادرست پرستاری
- بیش از حد خسته یا تحت استرس
- تغذیه نامناسب
- سیگار کشیدن
عوارض
ورم پستان که به اندازه کافی درمان نمیشود یا به دلیل مسدود شدن مجرای آن است، میتواند باعث ایجاد مجموعهای از چرک (آبسه) در پستان شود. آبسه معمولاً نیاز به تخلیه جراحی دارد.
برای جلوگیری از این عارضه، به محض بروز علائم ورم پستان با پزشک خود صحبت کنید.
جلوگیری
برای اینکه رابطه شیردهی خود با نوزاد خود را به بهترین شکل آغاز کنید – و برای جلوگیری از عوارضی مانند ورم پستان – با یک مشاور شیردهی مشورت کنید. یک مشاور شیردهی میتواند به شما نکاتی را ارائه دهد و توصیههای ارزشمندی را برای تکنیکهای صحیح شیردهی ارائه دهد.
با رعایت نکات زیر شانس ابتلا به ورم پستان را به حداقل برسانید:
- در دوران شیردهی شیر را از پستانها کاملاً تخلیه کنید.
- به نوزادتان اجازه دهید قبل از اینکه به پستان دیگر در طول شیردهی تبدیل شود، یک پستان را کاملا خالی کند.
- موقعیتی را که برای شیر دادن استفاده میکنید از یک شیردهی به شیردهی بعدی تغییر دهید.
- اطمینان حاصل کنید که کودک در طول شیردهی به درستی چفت میشود.
- اگر سیگار میکشید، از پزشک خود در مورد ترک سیگار سوال کنید.
تشخیص
پزشک شما یک معاینه فیزیکی کامل انجام میدهد و از شما در مورد علائم و نشانههای شما سوال میکند. کشت شیر مادر ممکن است به پزشک کمک کند تا بهترین آنتی بیوتیک را برای شما تعیین کند، به خصوص اگر عفونت شدید دارید.
یک نوع نادر از سرطان پستان – سرطان پستان التهابی – نیز میتواند باعث قرمزی و تورم شود که در ابتدا با ورم پستان اشتباه گرفته میشود. پزشک ممکن است ماموگرافی یا سونوگرافی یا هر دو را توصیه کند. اگر علائم و نشانههای شما حتی پس از تکمیل دوره آنتیبیوتیک باقی بماند، ممکن است نیاز به بیوپسی داشته باشید تا مطمئن شوید که سرطان پستان ندارید.
درمان
درمان ورم پستان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آنتی بیوتیکها. اگر عفونت دارید، معمولاً یک دوره 10 روزه آنتی بیوتیک لازم است. مصرف تمام داروها برای به حداقل رساندن احتمال عود بسیار مهم است. اگر ورم پستان شما پس از مصرف آنتی بیوتیک برطرف نشد، با پزشک خود پیگیری کنید.
- مسکنها. پزشک شما ممکن است مسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول، سایرین) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین IB، دیگران) را توصیه کند.
اگر ورم پستان دارید ادامه شیردهی بیخطر است. شیردهی در واقع به رفع عفونت کمک میکند. از شیر گرفتن ناگهانی کودک احتمالاً علائم و نشانههای شما را بدتر میکند.
ممکن است پزشک شما را برای کمک و حمایت مداوم به یک مشاور شیردهی ارجاع دهد. پیشنهادات برای تنظیم تکنیکهای شیردهی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- از پر کردن طولانی مدت پستان با شیر قبل از شیردهی خودداری کنید.
- تلاش برای اطمینان از اینکه شیرخوار شما به درستی چفت میشود – که وقتی پستان شما پر شده باشد میتواند دشوار باشد. دوشیدن مقدار کمی شیر با دست قبل از شیردهی ممکن است کمککننده باشد.
- پستان را در حین شیردهی یا پمپاژ کردن، از ناحیه آسیب دیده به سمت پایین به سمت نوک پستان ماساژ دهید.
- اطمینان حاصل کنید که پستان شما در دوران شیردهی به طور کامل تخلیه میشود. اگر در تخلیه قسمتی از پستان خود مشکل دارید، قبل از شیردهی یا پمپاژ شیر، حرارت گرم و مرطوب را روی پستان قرار دهید.
- شیردهی ابتدا در سمت آسیب دیده، زمانی که نوزاد شما گرسنهتر است و با شدت بیشتری میمکد.
- موقعیتهای شیردهی خود را تغییر دهید
شیر دادن: نگهدارنده گهواره
نگهدارنده گهواره شبیه به گهواره متقاطع است، اما شما به جای بازوی مقابل، نوزاد را در حالی که بازویش در همان سمت پستان شیرده است، نگه دارید. مانند گیره گهوارهای، صاف بنشینید – ترجیحاً روی صندلی با دسته بازو. کودک خود را در بازوی خود در گهواره قرار دهید، در حالی که سر کودک به راحتی در خم آرنج شما قرار گیرد در حالی که او رو به پستان شما است. برای حمایت بیشتر، یک بالش روی پای خود قرار دهید.
شیوه زندگی و درمانهای خانگی
برای رفع ناراحتی:
- از پر کردن طولانی مدت پستان با شیر قبل از شیردهی خودداری کنید
- پس از شیردهی از کمپرس خنک یا کمپرس یخ روی پستان خود استفاده کنید
- یک سوتین حمایتی بپوشید
- تا حد امکان استراحت کنید
آماده شدن برای ویزیت پزشکی
ممکن است به متخصص زنان و زایمان ارجاع داده شوید. برای مشکلات مربوط به شیردهی، ممکن است به مشاور شیردهی مراجعه کنید.
آنچه شما میتوانید انجام دهید
- علائم خود را یادداشت کنید، از جمله علائمی که ممکن است به نظر غیرمرتبط با دلیل برنامهریزی قرار ملاقات باشد.
- فهرستی از تمام داروها، ویتامینها و مکملهایی که مصرف میکنید تهیه کنید.
- اطلاعات کلیدی پزشکی خود، از جمله سایر شرایط را یادداشت کنید.
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله تغییرات اخیر یا عوامل استرسزا در زندگی خود را یادداشت کنید.
- سوالاتی را بنویسید تا از پزشک خود بپرسید.
سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید
- آیا ورم پستان من خود به خود برطرف میشود یا نیاز به درمان دارم؟
- برای تسکین علائمم در خانه چه کنم؟
- چگونه ممکن است وضعیت من بر کودک من تأثیر بگذارد؟
- اگر به شیر دادن ادامه دهم، آیا دارویی که تجویز میکنید برای کودکم بیخطر است؟
- چه مدت باید دارو را مصرف کنم؟
- احتمال عود عفونت چقدر است؟ چگونه خطر عود را به حداقل برسانم؟
علاوه بر سؤالاتی که برای پرسیدن از پزشک خود آماده کردهاید، از پرسیدن سؤالات دیگری که در طول ملاقات برای شما پیش میآید درنگ نکنید.
از پزشک خود چه انتظاری دارید
پزشک شما احتمالاً تعدادی سوال از شما میپرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها ممکن است برای مرور نکاتی که میخواهید زمان بیشتری را صرف آنها کنید، وقت بگذارید. ممکن است از شما سوال شود:
- چه مدت است که علائم و نشانهها را دارید؟ آیا در یک یا هر دو پستان هستند؟
- شدت درد شما چقدر است؟
- تکنیک شیردهی شما چیست؟
- آیا قبلا ورم پستان داشتهاید؟