بهترین فیلم های توشیرو میفونه : فهرستی از به یادماندنی‌ترین فیلم‌های او
توشیرو میفونه (1920 – 1977) بازیگر ژاپنی مشهوری بود بود که در ۱۷۰ فیلم ایفای نقش کرده‌است. او به خاطر همکاری با فیلم‌ساز برجسته ژاپنی- آکیرا کوروساوا -در ۱۶ فیلم بین سال‌های ۱۹۴۸–۱۹۶۵ شناخته شده‌است. از همکاری‌های او با کوروساوا می‌توان به فیلم‌های راشومون، هفت سامورایی، بالا و پایین، دژ پنهان، سریر خون، ریش قرمز و یوجیمبو اشاره کرد.
از آثار مطرح دیگر او می‌توان به بازی در سه‌گانه سامورایی ساخته هیروشی ایناگاکی در نقش موساشی میاموتو اشاره کرد.
به مناسبت سالگرد فوت او، تعدادی از برجسته‌ترین آثارش را با هم مرور می‌کنیم.
1- فیلم سگ ولگرد – Stray Dog
سال تولید : ۱۹۴۹
کارگردان : آکیرا کوروساوا
هنرپیشگان : توشیرو میفونه، تاکاشی شیمورا، کوکیمورا۷ کایکو آواجی و نوریکو سنگوکو.
“موراکامی” (میفونه)، کارآگاه جوان پلیس، سلاح کمری‌اش را گم می‌کند. او می‌تواند سلاح دیگری از پلیس تحویل بگیرد (زمان فیلم، اندکی پس از جنگ جهانی دوم است و سلاح کمری، نایاب) اما سرسختانه به‌دنبال سلاح خویش است و در قبال جرایمی که با این سلاح رخ می‌دهند، خود را مسئول می‌بیند. پس از زیرپاگذاشتن تمام شهر و دنبال کردن تمام سرنخ‌های موجود، سرانجام موفق می‌شود تبهکار را دستگیر کند و سلاح را به چنگ آورد.
دنیائی که کوروساوا نشان می‌دهد، توکیوی شلوغی است که زیر پوسته ظاهری‌اش، فساد و تبهکاری غوغا می‌کند. حفظ هویت فردی و فاصله خود از محیط (مثلاً به کمک یک سلاح) بس دشوار است و “احساس مسئولیت” و “تعهد حرفه‌ای” واژه‌هائی هستند که خریداری ندارند. همین تضاد، نیروی محرکه این شاهکار کوچک کوروساواست. قالب داستان کارآگاهی باید متأثر از سینمای دهه ۱۹۴۰ آمریکا باشد و تصویر عریان و نافذ مکان‌های واقعی، قرابتی با رویکرد نئورآلیستی (که در همین زمان در ایتالیا در اوج قدرت است) نشان می‌دهد.
2- فیلم زندگی اوهارو – The Life Of Oharu
سال تولید : ۱۹۵۲
کارگردان : کنجی میزوگوچی
هنرپیشگان : کینویو تاناکا، توشیرو میفونه، هیساکو یامانه، یوریکو هامادا، تسوکی و ایچیرو سوگائی.
قرن هفدهم، ژاپن. “اوهارو” (تاناکا)، خیابان‌گرد پنجاه ساله زندگی‌اش را مرور می‌کند: او دختر جوان یک سامورائی (سوگائی) است که دل‌باخته مردی از طبقه اجتماعی پائین‌تر می‌شود. کیفر این رابطه، گردن‌زدن محبوب و طرد خانواده او از کیوتو است. پس از یک خودکشی ناموفق،”اوهارو’ محبوبه شاهزاده‌ای می‌شود که فقط می‌خواهد از او بچه‌دار شود و بعد رهایش می‌کند. پدر “اوهارو” او را می‌فروشد. مشتری ثروتمندی آزادی او را می‌خرد ولی بعداً معلوم می‌شود که یک تبهکار است و “اوهارو” دوباره تن به خیابان‌گردی می‌دهد. سپس با تاجری آشنا می‌شود و ازدواج می‌کند. پیوندی که تا زمان مرگ تاجر ادامه دارد و آن‌گاه دوباره “اوهارو”ی تنها و بی‌کس راه خیابان‌ها را در پیش می‌گیرد….
3- فیلم سانجورو – Sanjuro
سال تولید : ۱۹۶۲
کارگردان : آکیرا کوروساوا
فیلمنامه‌نویس : ریوزو کیکوشیما، هیدئو اوگونی و کوروساوا، برمبنای داستان کوتاهی نوشته شوگورو یاماموتو.
هنرپیشگان : توشیرو میفونه، تاتسویا ناکادائی، تاکاشی شیمورا، یوزو کایاما، ریکو دان، یونوسوکه ایتو و ماسائو شیمیزو.
ژاپن، میانه قرن نوزدهم. “یوری ایزاکا” (کایاما)، برادر زاده “ماتسوتا” (ایتو) پیشکار نیرومند، گمان می‌برد که عمویش مسبب یک آشوب سیاسی است و همراه هشت سامورائی دیگر به ملاقات “کی‌کوئی” (شیمیزو)، یکی از مافوق‌های “ماتسوتا” می‌روند. اما “سانجورو” (میفونه)، سامورائی سابق، به آنان هشدار می‌دهد که در واقع این “کی‌کوئی” است که باید از او حذر کرد. هنگامی که گروهی از مردان “کی‌کوئی” به معبدی متروک که محل ملاقات است حمله می‌کنند، درستی حرف او ثابت می‌شود. “سانجورو” با مهاجمان می‌جنگد و بعد می‌پذیرد که به سامورائی‌های دیگر برای پایان دادن به ستیزهای سیاسی کمک کند. آنان پی می‌برند “ماتسوتا” و خانواده‌اش دزدیده شده‌اند و با کمک “کوروفوجی” (سیمورا)، یکی از هم‌قطاران “کی‌کوئی” ملحق شده تا اطلاعاتی درباره محل پیشکار بیابد او “موروتو” (ناکادائی)، یکی از فرماندهان “کی‌کوئی”، متقاعد می‌کند که جنگجویانش را از مخفیگاه‌شان بیرون بیاورد، اما پیش از آن‌که بتواند به سامورائی‌های خودش زمان حمله را اطلاع دهد، دستگیر می‌شود. سرانجام مردان او پیشکار را آزاد می‌کنند. “سانجورو”، “موروتو” را در یک دوئل از پای در می‌آورد و بی‌اعتنا به “ایزاکا” و رفقایش به تنهائی راه خود را در پیش می‌گیرد.
4- فیلم سریر خون – The Throne Of Blood
سال تولید : ۱۹۵۷
کارگردان : آکیرا کوروساوا
فیلمنامه‌نویس : هیدئو اوگونی، شینوبو هاشیموتو، ریوزو کیکوشیما و کوروساوا، برمبنای نمایش‌نامه مکبث نوشته ویلیام سکسپیر.
هنرپیشگان : توشیرو میفونه، ایسوزو یامادا، مینورو چیاکی، آکیرا کوبو، تاکاما رو ساساکی و تاکاشی شیمورا.
“سردار واشیزو” (میفونه) و دوستش، “سردار میکی” (چپاکی)، پس از پیروزی در جنگ، در جنگ گم می‌شوند و جادوگری را می‌بینند که پیش‌گوئی می‌کند “واشیزو” به حکومت خواهد رسید، اما ورثه “میکی” جانشینش می‌شوند. آنان به‌دلیل شجاعت‌شان پاداش می‌گیرند، سپس “واشیزو” ابتدا پادشاه و بعد “میکی” را می‌کشد. بار دومی که جادوگر را می‌بیند، از او می‌شنود که تا جنگل حرکت نکند، در امان است. پسر “واشیزو” مرده به‌دنیا می‌آید و همسرش (یامادا) دیوانه می‌شود. تای این‌که سرانجام پسر “میکی” به قلعه حمله می‌کند و سپاهیان برای استتار از درختان جنگل استفاده می‌کنند.
5- فیلم یوجیمبو – Yojimbo
سال تولید : ۱۹۶۱
کارگردان : آکیرا کوروساوا
هنرپیشگان : توشیرو میفونه، تاکاشی شیمورا، کاماتاری فوجیوارا، آیجیرو تونو، ایسوزو یامادا، هیروشی تاچیکاوا، تاتسویا ناکادائی.
سامورائی بدون ارباب و سرگردانی به‌نام “سانجورو” (میفونه) وارد شهر کوچکی می‌شود که صحنه کشمکش میان دو تاجر بانفوذ (فرجی‌وارا و شیمورا) و نوچه‌های آنان است و تمام اهالی در وحشت به سر می‌برند. “سانجورو” از این موقعیت حداکثر استفاده را می‌کند: به تناوب طرف یکی از دو گروه را می‌گیرد و دو تاجر را سرکیسه می‌کند، بی‌آن‌که کمک مؤثری به هیچ‌کدام بکند. با آمدن برادر کوچک‌تر نوچه یکی از تاجرها، “اونوسوکه” دست “سانجورو” را می‌خواند؛ او راکتک می‌زنند و حبس می‌کنند، اما “سانجورو” می‌گریزد و در نبرد پایانی، سرنوشت دعوا را برای همیشه یکسره می‌کند.
6- فیلم راشومون – Rashomon
سال تولید : ۱۹۵۰
کارگردان : آکیرا کوروساوا
فیلمنامه‌نویس : شینویو هاشیموتو و کوروساوا، برمبنای دو داستان کوتاه در جنگل و راشومون نوشته ریونوسوکه آکوتاگاوا.
هنرپیشگان : توشیرو میفونه، ماچیکو کیو، ماسایوکی موری و تاکاشی شیمورا.
ژاپن، قرن یازدهم. یک هیزم‌شکن (شیمورا)، یک مرد عامی، از باران به خرابه‌های دروازه راشومون پناه می‌برند و راهب داستان محاکمه‌ای را که شاهد بوده با سه روایت تعریف می‌کند: روایت “تاجومارو”ی راهزن (میفونه) که زنی (کیو) را دیده و او و شوهرش را به جنگل کشانده، به زن هتک حرمت کرده و به اصرار زن، شوهر را طی دوئلی کشته است. روایت زن که راهزن به او هتک حرمت کرده و رفته و او هم به اصرار شوهرش او را کشته است. روایت مقتول (موری) با کمک واسطه‌ای به دنیای ارواح: راهزن به زن هتک حرمت کرده و با هم رفته‌اند، و مرد خودکشی کرده است.روایت هیزم‌شکن: شوهر که حاضر به مبارزه نبوده، به اصرار و با ترس و لرز با راهزن جنگیده و کشته شده است.
با اقتباس از دو داستان کوتاه آکوتاگاوا (که تنها نقطه مشترک‌شان نوسان میان جیرگرائی و فردگرائی است) و تلفیق این دو، کوروساوا نه تنها به ایده مرکزی آکوتاگاوا (که می‌خواهد از طریق تضاد داستان‌ها، وجود حقیقت مطلق را نفی کند) وفادار می‌ماند، بلکه به کندوکاوی پیچیده و غریب در ماهیت داستان و داستان‌گوئی، و سرشت انسان‌ها می‌پردازد.
7- فیلم طغیان – Rebellion
سال تولید : ۱۹۶۷
کارگردان : ماساکی کوبایاشی
فیلمنامه‌نویس : شینوبو هاشیموتو، برمبنای رمانی نوشته یاسوهیکو تاکیگوچی
هنرپیشگان : توشیرو میفونه، تاکشی کاتو، یوکو تسوکاسا، تاتسویا ناکادائی، تاتسویوشی، ابارا، میچیکو اوتسوکا و تاتسوئو ماتسومورا.
قرن هجدهم. “ایچی” (تسوکاسا)، محبوبه و مادر پسر کوچک “جناب ماتسودایرا” (ماتسومورا) است. “ماتسودایرا” او را به‌دلیل اعتراض به اختیار محبوبه جدیدش از قصر حکومتی اخراج می‌کند. در این “لیسابورو ساساهارا” (میفونه) دستور می‌گیرد که پسرش، “یوگورو” (کاتو)، را مجبور به ازدواج با “ایچی” کند. به‌زودی و برخلاف انتظار، “ایچی” عروس خوبی از آب در می‌آید و دختری برای “خانواده ساساهارا” به دنیا می‌آورد. پس از دو سال، پسر بزرگ “ماتسودایرا” می‌میرد و حالا تنها وارث او پسر “ایچی” می‌شود. بنابراین “ساساهارا” باید “ایچی” را، به‌عنوان مادر حاکم آینده، به قصر حکومتی باز گرداند. اما “ساساهارا” و پسرش، “یوگورو”، به جای تحویل “ایچی” و بعدتر قبول فرمان هاراکیری، تصمیم می‌گیرند جلوی ظلم “ماتسودایرا” بایستند…
8- فیلم ریش‌قرمز
کارگردان: آکیرا کوروساوا
نویسنده: ماسائوتو ایده – ریوزو کیکوشیما – آکیرا کوروساوا – هیدئو اوگانی
بازیگران: توشیرو میفونه – یوزو کایاما
سال تولید: 1965
ریش‌قرمز به رابطهٔ میان دکتر یک شهر و افراد زیردست او می‌پردازد. فیلم بر اساس داستان کوتاهی از شوگوئورو یاماموتو ساخته شده‌است. رمان آزردگان و تحقیرشدگان اثر فیودور داستایفسکی منبع الهامی برای ساخت شخصیت اوتویو بوده‌است که توسط ریش‌قرمز از فاحشه‌خانه‌ای نجات پیدا می‌کند.
ریش‌قرمز آخرین فیلم از شانزده فیلمی بود که کوروساوا و توشیرو میفونه در آن با هم همکاری داشتند. تریو نوگامی، که برای مدتی طولانی مشاور کوروساوا در فیلمنامه‌نویسی بوده‌است، در خاطرات خود می‌گوید که هیدئو اوگانی فیلمنامه‌نویس به کوروساوا گفته بود که تمام نقش‌پردازی میفونه در ریش‌قرمز اشتباه بوده‌است. بااینکه نویسندهٔ رمان ریش‌قرمز از فیلم تمجید کرده بود و فیلم را نمونه‌ای کامل خوانده بود، اما ناگومی می‌گوید که نظر اوگانی باعث شد که کوروساوا برای اولین بار به مهارت و قدرت میفونه شک کند، و این اتفاق باعث شد که کوروساوا و میفونه دیگر هیچ‌گاه با هم همکاری نداشته باشند.
ریش‌قرمز همچنین آخرین فیلم سیاه‌وسفید کوروساوا هم محسوب می‌شود.
9- فیلم بالا و پایین یا بهشت و دوزخ – High And Low
سال تولید : ۱۹۶۳
کارگردان : آکیرا کوروساوا
فیلمنامه‌نویس : هیدئو اوگونی، ریوزو کیکوشیما، آیجیرو هیسایتا و کوروساوا، برمبنای رمان سربها از سلطان نوشته اد مک‌بین.
هنرپیشگان : توشیرو میفونه، تاتسویا ناکادائی، کیوکو کاگاوا، تاتسویا میهاشی، تسوتومو یامازاکی و یوتاکا سادا.
“گوندو” (میفونه) مدیر تولید یک کمپانی کفش‌سازی است که با گرو گذاشتن تمام اموالش، پول کافی برای در دست گرفتن کمپانی را فراهم کرده است. فرزند “گوندو” را می‌دزدند و در قبالش تقاضای پول هنگفتی می‌کنند؛ اما به‌زودی معلوم می‌شود که به اشتباه فرزند راننده “گوندو” را دزدیده‌اند. پلیس بالاخره “گوندو” را متقاعد می‌کند که پول را بپردازد. بچه را پس می‌گیرند و سپس، جست‌وجوی پلیس آغاز می‌شود. هر سرنخ به سرنخ تازه‌ای می‌رسد و انترن جوانی به‌نام “تاکه‌یوچی” (یامازاکی) دستگیر می‌شود و اعتراف می‌کند. حکم اعدام “تاکه‌یوچی” صادی می‌شود اما پیش از مرگ، تقاضا می‌کند تا “گوندو” را ببیند و با او حرف بزند.
10- فیلم هفت سامورائی – The Seven Samural
سال تولید : ۱۹۵۴
کارگردان : آکیرا کوروساوا
هنرپیشگان : تاکاشی شیمورا، توشیرو میفونه، یوشیو اینابا، سیجی میاگوچی، مینورو چیاکی، دایسوکه کاتو، کو کیمورا، کونینوری کودو، بوکوسن هیداری و کاماتاری فوجیوارا.
قرن هفدهم. دوران سامورائی‌های قدرتمند در خدمت ارباب‌های حاکم و ثروتمند به سر آمده است. راهزنان پی‌درپی دهکده‌ای کوچک را غارت می‌کنند و اهالی قادر به دفاع نیستند. آنان در شهر، “کامبئی” (شیمورا) ـ سامورائی کهنه کاری را که به هیئت راهبان نیستند. آنان در شهر، “کامبئی” (شیمورا) ـ سامورائی کهنه کاری را که به هیئت راهبان درآمده و کودکی را از چنگ یک دزد ولگرد نجات داده ـ می‌بینند و تقاضای کمک می‌کنند. او شش سامورائی دیگر را گرد می‌آورد و آنان در مقابل سه وعده غذای روزانه می‌پذیرند که اهالی را در دفاع برابر تهاجم راهزنان هدایت کنند. روستائیان از آنان استقبال می‌کنند. “کاتسوشیرو” (کیمورا)، سامورائی جوانی که شیفته “کیوزو” (میاگوچی)، استاد شمشیربازی است، دل باخته یکی از دختران محلی می‌شود و “کیکوچیو” (میفونه)، یک دهقان‌زاده که در باب نسب سامورائی خود گزافه می‌کند تا بلکه در جمع سامورائی‌ها پذیرفته شود، با “یوهی” (هیداری) که یک زارع ترسو است دوست می‌شود. راهزنان چندبار حمله می‌کنند و در انتها پس از یک جدال سهمگین و خشن با سامورائی‌ها و دهقانان، شکست می‌خورند. اما از سامورائی‌ها تنها سه تن به جا مانده‌اند. آنان به گور همراهان‌شان می‌نگرند، در حالی که دهکده خود را برای فصل بعد برنجکاری آماده می‌کند.
11- فیلم سامورایی ۱
کارگردان: هیروشی ایناگاکی
بازیگران: توشیرو میفونه – ماریکو اوکادا – ویلیام هولدن – آکیکیکو هیراتا – رنتارو میکونی – ایتارو اوزاوا – کائورو یاچیگوسا – دائیسوکه کاتو – سوجین کامی‌یاما – میتسوکو میتو
سال تولید: 1954
سامورائی ۱: موساشی میاموتو که در ایران با عنوان سامورایی: افسانهٔ موساشی هم شناخته می‌شود، یک فیلم تاریخی سامورائی به کارگردانی هیروشی ایناگاکی است. این فیلم اولین قسمت از یک سه‌گانهٔ سامورائی است و بر پایه رمان «موساشی» اثرِ «ایجی یوشیکاوا» ساخته شده‌است. این رمان نیز خود، اقتباس غیردقیقی از زندگی شمشیرزن و رونین افسانه‌ای ژاپن، میاموتو موساشی است.
این فیلم در سال ۱۹۵۵ میلادی، برندهٔ جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان شد.
12- فیلم آفتاب سرخ – Red Sun
کارگردان: ترنس یانگ
بازیگران: چارلز برانسون – آلن دلون – اورزولا اندرس – توشیرو میفونه – کاپوسین – لوک مرندا
آفتاب سرخ فیلمی وسترن محصول ۱۹۷۱ و محصول مشترک کشورهای فرانسه، ایتالیا و اسپانیا باست.
آریزونا، سال ۱۸۷۰. «لینگ» (برانسن) و «گوش» (دلون) به قطاری دستبرد می‌زنند، ولی «گوش» خیانت می‌کند و با پول‌ها می‌گریزد؛ و «لینک» در چنگال «ساکاگوچی»، سفیر ژاپن که به واشینگتن می‌رود، اسیر می‌شود. «گوش» شمشیر زرکوبی را که هدیه امپراتور ژاپن به رئیس‌جمهور آمریکا بوده، دزدیده و به‌همین دلیل «ساکاگوچی» یک سامورایی به‌نام «کورودا» (میفونه) را مأمور می‌کند که یا در عرض یک هفته با شمشیر بازگردد یا هاراکیری کند.
