مزوتلیوما چیست و چه ربطی با آزبست دارد؟ تشخیص و درمان
مزوتلیومای بدخیم Mesothelioma نوعی سرطان است که در لایه نازکی از بافت که اکثر اندامهای داخلی شما (مزوتلیوم) را میپوشاند، رخ میدهد.
مزوتلیوما نوعی سرطان تهاجمی و کشنده است. درمانهای مزوتلیوما در دسترس هستند، اما برای بسیاری از افراد مبتلا به مزوتلیوما، درمان ممکن نیست.
پزشکان مزوتلیوما را بر اساس قسمتی از مزوتلیوم به انواع مختلفی تقسیم میکنند. مزوتلیوما اغلب بر بافتی که ریهها را احاطه کرده است (پلور) تأثیر میگذارد. این نوع مزوتلیومای پلور نامیده میشود. سایر انواع نادر مزوتلیوما بر بافت شکم (مزوتلیوم صفاقی)، اطراف قلب و اطراف بیضه تأثیر میگذارد.
علائم
علائم و نشانههای مزوتلیوما بسته به محل وقوع سرطان متفاوت است.
مزوتلیومای پلور، که بر بافتی که ریهها را احاطه کرده است، تأثیر میگذارد، علائم و نشانههایی ایجاد میکند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد قفسه سینه
- سرفههای دردناک
- تنگی نفس
- تودههای غیرمعمول بافت زیر پوست روی سینه شما
- کاهش وزن بیدلیل
مزوتلیومای صفاقی که در بافت شکم ایجاد میشود، علائم و نشانههایی را ایجاد میکند که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شکم
- تورم شکم
- حالت تهوع
- کاهش وزن بیدلیل
سایر اشکال مزوتلیوما
علائم و نشانههای دیگر انواع مزوتلیوما نامشخص است، زیرا این اشکال بیماری بسیار نادر هستند.
مزوتلیومای پریکارد که بر بافت اطراف قلب تأثیر میگذارد، میتواند علائم و نشانههایی مانند دشواری تنفس و درد قفسه سینه را ایجاد کند.
مزوتلیومای تونیکا واژینالیس که بر بافت اطراف بیضه تأثیر میگذارد، ممکن است ابتدا به صورت تورم یا توده روی بیضه تشخیص داده شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر علائم و نشانههایی دارید که شما را نگران میکند به پزشک مراجعه کنید. علائم و نشانههای مزوتلیوما مختص این بیماری نیست و به دلیل نادر بودن مزوتلیوما، بیشتر به سایر بیماریها مربوط میشود. اگر علائم و نشانههای مداوم غیرعادی یا آزاردهنده به نظر میرسند، از پزشک خود بخواهید آنها را ارزیابی کند. اگر در معرض آزبست قرار گرفتهاید به پزشک خود اطلاع دهید.
علل
به طور کلی، سرطان زمانی شروع میشود که یک سری تغییرات (جهش) در DNA سلول اتفاق میافتد. DNA حاوی دستورالعملهایی است که به سلول میگوید چه کاری انجام دهد. جهشها به سلول میگویند که رشد و تکثیر خارج از کنترل داشته باشد. سلولهای غیر طبیعی تجمع یافته و تومور را تشکیل میدهند.
مشخص نیست که چه چیزی باعث جهشهای ژنتیکی اولیه میشود که منجر به مزوتلیوما میشود، اگرچه محققان عواملی را شناسایی کردهاند که ممکن است خطر را افزایش دهد. این احتمال وجود دارد که سرطانها به دلیل تعامل بین بسیاری از عوامل مانند شرایط ارثی، محیط شما، شرایط سلامتی و انتخابهای سبک زندگی شما ایجاد شوند.
عوامل خطر
قرار گرفتن در معرض آزبست: عامل خطر اولیه برای مزوتلیوما
تصور میشود که بیشتر مزوتلیومها با قرار گرفتن در معرض آزبست مرتبط باشند. آزبست یک ماده معدنی است که به طور طبیعی در محیط یافت میشود. الیاف آزبست در برابر گرما قوی و مقاوم هستند و آنها را در کاربردهای متنوعی مانند عایق کاری، ترمز، زونا، کفپوش و بسیاری از محصولات دیگر مفید میسازد.
هنگامی که آزبست تجزیه میشود، مانند در طول فرآیند استخراج یا هنگام برداشتن عایق آزبست، ممکن است گرد و غبار ایجاد شود. اگر گرد و غبار استنشاق یا بلعیده شود، الیاف آزبست در ریهها یا در معده مینشینند، جایی که میتوانند باعث تحریک شوند که ممکن است به مزوتلیوما منجر شود. دقیقاً این که چگونه این اتفاق میافتد درک نشده است. ممکن است 20 تا 60 سال یا بیشتر طول بکشد تا مزوتلیوما پس از قرار گرفتن در معرض آزبست ایجاد شود.
اکثر افرادی که در معرض آزبست قرار دارند هرگز به مزوتلیوما مبتلا نمیشوند. این نشان میدهد که عوامل دیگری ممکن است در تعیین اینکه آیا فردی به مزوتلیوما مبتلا میشود یا خیر، دخیل هستند. به عنوان مثال، شما میتوانید استعداد ابتلا به سرطان را به ارث ببرید یا برخی شرایط دیگر میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به مزوتلیوما را افزایش دهند عبارتند از:
- سابقه شخصی قرار گرفتن در معرض آزبست اگر در محل کار یا خانه مستقیماً در معرض الیاف آزبست قرار گرفتهاید، خطر ابتلا به مزوتلیوما در شما بسیار افزایش مییابد.
- زندگی با کسی که با آزبست کار میکند. افرادی که در معرض آزبست هستند ممکن است الیاف را روی پوست و لباس خود حمل کنند. قرار گرفتن در معرض این الیاف سرگردان در طی سالیان متمادی میتواند دیگران را در خانه در معرض خطر ابتلا به مزوتلیوما قرار دهد. افرادی که با سطوح بالای آزبست کار میکنند میتوانند با دوش گرفتن و تعویض لباس قبل از ترک محل کار، خطر آوردن الیاف آزبست را به خانه کاهش دهند.
- سابقه خانوادگی مزوتلیوما اگر والدین، خواهر و برادر یا فرزند شما مزوتلیوما دارند، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهید.
- پرتودرمانی به قفسه سینه. اگر برای سرطان قفسه سینه پرتودرمانی داشتید، ممکن است خطر ابتلا به مزوتلیوما را افزایش دهید.
عوارض
همانطور که مزوتلیومای پلور در قفسه سینه گسترش مییابد، بر ساختارهای آن ناحیه فشار وارد میکند. این میتواند عوارضی ایجاد کند، مانند:
- دشواری در تنفس
- درد قفسه سینه
- مشکل در بلع
- درد ناشی از فشار بر اعصاب و نخاع
- تجمع مایع در قفسه سینه (افیوژن پلورال)، که میتواند ریه را در نزدیکی فشرده کند و تنفس را دشوار کند.
جلوگیری
کاهش قرار گرفتن در معرض آزبست ممکن است خطر ابتلا به مزوتلیوما را کاهش دهد.
دریابید که آیا با آزبست کار میکنید یا خیر
اکثر افراد مبتلا به مزوتلیوما در محل کار در معرض الیاف آزبست بودند. کارگرانی که ممکن است با الیاف آزبست مواجه شوند عبارتند از:
- معدنچیان آزبست
- برقکارها
- لوله کشها
- لوله کش
- عایقها
- کارگران کارخانه کشتیسازی
- کارگران تخریب
- مکانیک ترمز
- پرسنل نظامی منتخب
- بازسازی خانه
از کارفرمای خود بپرسید که آیا در محل کار شما در معرض خطر قرار گرفتن در معرض آزبست هستید.
قوانین ایمنی کارفرمای خود را دنبال کنید
تمام اقدامات احتیاطی ایمنی را در محل کار خود رعایت کنید، مانند پوشیدن تجهیزات محافظ. همچنین ممکن است لازم باشد قبل از استراحت برای ناهار یا رفتن به خانه، دوش بگیرید و لباس کار خود را عوض کنید. با پزشک خود در مورد سایر اقدامات احتیاطی که میتوانید برای محافظت از خود در برابر قرار گرفتن در معرض آزبست انجام دهید، صحبت کنید.
در مورد آزبست در خانه خود ایمن باشید
خانهها و ساختمانهای قدیمی ممکن است حاوی آزبست باشند. در بسیاری از موارد، حذف آزبست خطرناکتر از سالم ماندن آن است. شکستن آزبست ممکن است باعث شود الیاف در هوا منتقل شوند و در آنجا قابل استنشاق باشند. با کارشناسان آموزش دیده برای تشخیص آزبست در خانه خود مشورت کنید. این متخصصان ممکن است هوای خانه شما را برای تعیین اینکه آیا آزبست خطری برای سلامتی شما دارد آزمایش کنند. سعی نکنید آزبست را از خانه خود حذف کنید – یک متخصص واجد شرایط استخدام کنید.
تشخیص
اگر علائم و نشانههایی دارید که ممکن است نشان دهنده مزوتلیوما باشد، پزشک شما یک معاینه فیزیکی برای بررسی هرگونه توده یا سایر علائم غیر معمول انجام میدهد.
پزشک ممکن است برای بررسی ناهنجاریها، اسکنهای تصویربرداری مانند اشعه ایکس قفسه سینه و سی تی اسکن سینه یا شکم شما را تجویز کند.
بر اساس یافتهها، ممکن است برای تعیین اینکه آیا مزوتلیوما یا بیماری دیگری باعث علائم شما میشود، آزمایشهای بیشتری انجام دهید.
بیوپسی
بیوپسی، روشی برای برداشتن بخش کوچکی از بافت برای معاینه آزمایشگاهی، تنها راه برای تعیین اینکه آیا شما مزوتلیوما دارید یا خیر. بسته به اینکه چه ناحیهای از بدن شما تحت تاثیر قرار گرفته است، پزشک روش بیوپسی مناسب را برای شما انتخاب میکند.
گزینهها عبارتند از:
- وارد کردن سوزن از طریق پوست. پزشک ممکن است مایع یا تکهای از بافت را با یک سوزن نازک که از طریق پوست روی قفسه سینه یا شکم شما وارد میشود، خارج کند.
- جمعآوری نمونه بافت در حین جراحی. یک نمونه مایع یا بافت ممکن است در طول یک عمل جمعآوری شود. جراح ممکن است یک برش کوچک ایجاد کند و یک لوله با دوربین فیلمبرداری وارد کند تا داخل قفسه سینه یا شکم شما را ببیند. برای جمعآوری نمونه بافت میتوان ابزارهای ویژهای را از داخل لوله عبور داد.
نمونه بافت زیر میکروسکوپ تجزیه و تحلیل میشود تا ببیند آیا بافت غیر طبیعی مزوتلیوما است یا خیر و چه نوع سلولی درگیر است. نوع مزوتلیومای شما برنامه درمانی شما را تعیین میکند.
تعیین وسعت سرطان
هنگامی که مزوتلیومای شما تایید شد، پزشک ممکن است آزمایشهای بیشتری را برای درک اینکه آیا سرطان به غدد لنفاوی شما گسترش یافته یا به سایر نواحی بدن شما توصیه میکند.
آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سی تی اسکن قفسه سینه و شکم
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- توموگرافی گسیل پوزیترون (PET)
پزشک شما تعیین میکند که کدام آزمایش برای شما مناسب است. هر فردی به هر آزمایشی نیاز ندارد.
پزشک شما از اطلاعات این آزمایشها برای تعیین مرحله سرطان شما استفاده میکند. مراحل مزوتلیومای پلور با استفاده از اعداد رومی از I تا IV نشان داده میشود. عدد کمتر به این معنی است که سرطان به احتمال زیاد در ناحیه اطراف ریهها موضعی دارد و بالاترین عدد به معنای گسترش سرطان به سایر نواحی بدن است.
سیستم مرحلهبندی سرطان همچنان به تکامل خود ادامه میدهد و با بهبود تشخیص و درمان سرطان توسط پزشکان پیچیدهتر میشود. پزشک از مرحله سرطان شما برای انتخاب درمانهای مناسب برای شما استفاده میکند.
مراحل رسمی برای انواع دیگر مزوتلیوما در دسترس نیست.
درمان
اینکه چه درمانی برای مزوتلیوما انجام میدهید به سلامت شما و جنبههای خاصی از سرطان، مانند مرحله و محل آن بستگی دارد.
متأسفانه مزوتلیوما اغلب یک بیماری تهاجمی است و برای اکثر افراد درمان آن ممکن نیست. مزوتلیوما معمولاً در مراحل پیشرفته تشخیص داده میشود – زمانی که حذف سرطان از طریق عمل ممکن نباشد. در عوض، پزشک شما ممکن است برای کنترل سرطان شما تلاش کند تا شما را راحتتر کند.
اهداف درمان را با پزشک خود در میان بگذارید. برخی از افراد میخواهند هر کاری که میتوانند برای درمان سرطان خود انجام دهند، حتی اگر این به معنای تحمل عوارض جانبی برای شانس کمی برای بهبود باشد. برخی دیگر درمانهایی را ترجیح میدهند که آنها را راحت کند تا بتوانند زمان باقی مانده خود را تا حد امکان بدون علائم زندگی کنند.
عمل جراحی
هنگامی که مزوتلیوما در مراحل اولیه تشخیص داده شود، جراحان برای از بین بردن مزوتلیوما کار میکنند. در برخی موارد این ممکن است سرطان را درمان کند.
در بیشتر مواقع، حذف تمام سرطان ممکن نیست. در این شرایط، جراحی ممکن است به کاهش علائم و نشانههای ناشی از گسترش مزوتلیوما در بدن شما کمک کند.
گزینههای جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی برای کاهش تجمع مایعات مزوتلیومای پلور ممکن است باعث تجمع مایع در قفسه سینه شود و باعث مشکل در تنفس شود. جراحان یک لوله یا کاتتر را در قفسه سینه قرار میدهند تا مایع را تخلیه کند. پزشکان همچنین ممکن است دارو را به قفسه سینه شما تزریق کنند تا از بازگشت مایعات (پلورودزیس) جلوگیری کنند.
- جراحی برای برداشتن بافت اطراف ریه. جراحان ممکن است بافت پوشاننده دندهها و ریهها را بردارند (پلورکتومی). این روش مزوتلیوما را درمان نمیکند، اما ممکن است علائم و نشانهها را تسکین دهد.
- جراحی برای برداشتن ریه و بافت اطراف آن. برداشتن ریه آسیب دیده و بافتی که آن را احاطه کرده است ممکن است علائم و نشانههای مزوتلیومای پلور را تسکین دهد. اگر بعد از عمل جراحی قفسه سینه را پرتودرمانی میکنید، این روش همچنین به پزشکان اجازه میدهد از دوزهای بالاتر استفاده کنند، زیرا آنها نیازی به نگرانی در مورد محافظت از ریه شما در برابر تشعشعات مخرب نخواهند داشت.
- جراحی مزوتلیومای صفاقی مزوتلیومای صفاقی گاهی اوقات با جراحی برای حذف تا حد امکان سرطان درمان میشود. شیمی درمانی ممکن است قبل یا بعد از جراحی استفاده شود.
شیمی درمانی
شیمی درمانی از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. شیمی درمانی سیستمیک در سراسر بدن حرکت میکند و ممکن است رشد مزوتلیومایی را که نمیتوان با جراحی از بین برد، کوچک یا کند کند. همچنین ممکن است از شیمی درمانی قبل از جراحی (شیمی درمانی نئوادجوانت) برای تسهیل عمل جراحی یا بعد از جراحی (شیمی درمانی کمکی) برای کاهش احتمال بازگشت سرطان استفاده شود.
در مورد مزوتلیومای صفاقی، داروهای شیمی درمانی نیز ممکن است حرارت داده شوند و مستقیماً در حفره شکمی (شیمی درمانی داخل صفاقی) تجویز شوند.
پرتو درمانی
پرتودرمانی پرتوهای پرانرژی را از منابعی مانند اشعه ایکس و پروتونها به نقطه یا نقاط خاصی در بدن شما متمرکز میکند. ممکن است پس از جراحی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده از اشعه استفاده شود. همچنین ممکن است به کاهش علائم و نشانههای سرطان پیشرفته در شرایطی که جراحی گزینهای نیست کمک کند.
سایر درمانها
در شرایط خاص، ممکن است از درمانهای دیگری برای درمان مزوتلیوما استفاده شود. درمانهای دیگر عبارتند از:
- ایمونوتراپی ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با سرطان استفاده میکند. سیستم ایمنی بدن شما که با بیماری مبارزه میکند ممکن است به سرطان شما حمله نکند زیرا سلولهای سرطانی پروتئینهایی تولید میکنند که سلولهای سیستم ایمنی را کور میکند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند کار میکند. این درمان ممکن است یک گزینه باشد در صورتی که سایر درمانها موثر واقع نشوند.
- درمان هدفمند در درمان هدفمند از داروهایی استفاده میشود که به آسیبپذیریهای خاص در سلولهای سرطانی حمله میکنند. این داروها معمولاً برای درمان مزوتلیوما استفاده نمیشوند، اما پزشک شما ممکن است درمان هدفمند را بر اساس نتایج آزمایش DNA تومور توصیه کند.
آزمایشات بالینی
کارآزماییهای بالینی، مطالعات روشهای جدید درمان مزوتلیوما هستند. افراد مبتلا به مزوتلیوما ممکن است یک آزمایش بالینی را انتخاب کنند تا بتوانند انواع جدیدی از درمان را امتحان کنند. با این حال، درمان تضمین شده نیست. گزینههای درمانی خود را به دقت در نظر بگیرید و با پزشک خود در مورد آزمایشهای بالینی صحبت کنید. شرکت شما در یک کارآزمایی بالینی ممکن است به پزشکان در درک بهتر نحوه درمان مزوتلیوما در آینده کمک کند.
آزمایشات بالینی در حال حاضر در حال بررسی تعدادی از رویکردهای جدید برای درمان مزوتلیوما، از جمله داروهای جدید درمانی هدفمند و رویکردهای جدید ایمونوتراپی هستند.
درمان انواع دیگر مزوتلیوما
مزوتلیومای پریکارد و مزوتلیومای تونیکا واژینالیس بسیار نادر هستند. سرطان در مراحل اولیه ممکن است از طریق جراحی برداشته شود. با این حال، پزشکان هنوز بهترین راه را برای درمان سرطانهای مراحل بعدی تعیین نکردهاند. پزشک شما ممکن است درمانهای دیگری را برای بهبود کیفیت زندگی شما توصیه کند.
طب جایگزین
هیچ درمان دارویی جایگزینی برای درمان مزوتلیوما مفید نبوده است. اما درمانهای مکمل و جایگزین ممکن است به کنترل علائم و نشانههای مزوتلیوما کمک کند. گزینهها را با پزشک خود در میان بگذارید.
مزوتلیوما میتواند باعث ایجاد فشار در قفسه سینه شما شود که باعث میشود احساس کنید همیشه تنگی نفس دارید. تنگی نفس میتواند ناراحتکننده باشد. پزشک شما ممکن است استفاده از اکسیژن مکمل یا مصرف داروها را برای راحتی بیشتر توصیه کند، اما اغلب اینها کافی نیستند. ترکیب درمانهای توصیه شده توسط پزشک با رویکردهای مکمل و جایگزین ممکن است به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.
درمانهای جایگزینی که در کمک به افراد برای مقابله با تنگی نفس نویدبخش بودهاند عبارتند از:
- طب سوزنی. طب سوزنی از سوزنهای نازکی استفاده میکند که در نقاط دقیق پوست شما وارد میشود.
- آموزش تنفس. یک پرستار یا فیزیوتراپیست میتواند تکنیکهای تنفسی را به شما آموزش دهد که در مواقعی که احساس تنگی نفس دارید، از آنها استفاده کنید. گاهی اوقات ممکن است احساس تنگی نفس کنید و شروع به وحشت کنید. استفاده از این تکنیکها ممکن است به شما کمک کند کنترل بیشتری بر تنفس خود داشته باشید.
- تمرینات آرامش بخش. انقباض و شل کردن آهسته گروههای عضلانی مختلف ممکن است به شما کمک کند احساس راحتی بیشتری داشته باشید و راحتتر نفس بکشید. پزشک شما ممکن است شما را به یک درمانگر ارجاع دهد که میتواند تمرینات آرامسازی را به شما آموزش دهد تا بتوانید آنها را به تنهایی انجام دهید.
- نشستن نزدیک یک پنکه هدایت پنکه به سمت صورت ممکن است به کاهش احساس تنگی نفس کمک کند.
مقابله و حمایت
تشخیص مزوتلیوما نه تنها برای شما، بلکه برای خانواده و دوستانتان نیز مخرب است. برای بازیابی حس کنترل، سعی کنید:
- در مورد مزوتلیوما به اندازه کافی بیاموزید تا در مورد مراقبت خود تصمیم بگیرید. سوالاتت رو برای پرسیدن از دکتر بنویس. از تیم مراقبتهای بهداشتی خود اطلاعاتی بخواهید تا به شما در درک بهتر بیماری کمک کند. مکانهای خوب برای شروع جستجوی اطلاعات بیشتر عبارتند از: موسسه ملی سرطان، انجمن سرطان آمریکا و بنیاد تحقیقات کاربردی مزوتلیوما.
- اطراف خود را با یک شبکه پشتیبانی احاطه کنید. دوستان نزدیک یا خانواده میتوانند در انجام کارهای روزمره، مانند رساندن شما به قرار ملاقات یا درمان، به شما کمک کنند. اگر در درخواست کمک مشکل دارید، یاد بگیرید که با خودتان صادق باشید و در صورت نیاز کمک را بپذیرید.
- به دنبال افراد مبتلا به سرطان باشید. از تیم مراقبتهای بهداشتی خود در مورد گروههای حمایت از سرطان در جامعه خود بپرسید. گاهی اوقات سوالاتی وجود دارد که تنها افراد مبتلا به سرطان میتوانند به آنها پاسخ دهند. گروههای پشتیبانی فرصتی را برای پرسیدن این سؤالات و دریافت حمایت از افرادی که شرایط شما را درک میکنند، ارائه میدهند. تابلوهای پیام پشتیبانی آنلاین، مانند شبکه نجات یافتگان سرطان انجمن سرطان آمریکا، میتوانند مزایای مشابهی را ارائه دهند و در عین حال به شما امکان میدهند ناشناس بمانید.
- از پیش برنامهریزی. از تیم مراقبتهای بهداشتی خود در مورد دستورالعملهای قبلی که به خانواده شما در مورد خواستههای پزشکی شما راهنمایی میکند در صورتی که دیگر نمیتوانید از جانب خود صحبت کنید، بپرسید.