اگزمای وریدی
رپورتاژ
اگزمای وریدی که به آن اگزمای ناشی از واریس اگزمای گرانشی یا درماتیت استاز نیز گفته می شود، یک بیماری پوستی بلند مدت است که در پاها بروز می یابد. این عارضه در افرادی که رگ های واریسی دارند شایع است. روش های درمانی متعددی برای کنترل این بیماری وجود دارد.
علائم اگزمای وریدی
این بیماری، مانند انواع دیگر اگزمای پوستی، منجر به بروز علائم زیر می شود:
- خارش و تورم پوست
- خشکی پوست
- پوسته پوسته شدن پوست
- پوست روشن، در اثر این بیماری قرمز یا قهوه ای شده و پوست های تیره تر، قهوه ای تیره، بنفش یا خاکستری می شوند.
- تغییر رنگ پوست
- حساسیت پوست نسبت به لمس و سفت شدن پوست
- اسکار یا جای زخم های کوچک و سفید
- درد
- اگزمایی که بر دیگر اعضای بدن نیز تأثیر می گذارد.
علائم این بیماری ممکن است در دوره هایی بهبود پیدا کرده و در دوره هایی تشدید شود. در پایان روز و یا در صورت ایستادن به مدت طولانی، ممکن است پاها ورم کند و رگ های واریسی بر روی پاها ظاهر شوند. افراد مبتلا به واریس، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به اگزمای وریدی قرار دارند. وریدهای واریسی معمولاً زمانی ایجاد می شوند که دریچه های کوچک ورید ها آسیب ببینند یا ضعیف شوند. به طور کلی، این امر به دلیل سن، ژنتیک یا بیماری های زمینه ای می باشد. از علائم شروع واریس پا میتوان به خارش، درد حین راه رفتن و بی حس شدن پاها اشاره کرد.
اگزمای وریدی در صورت عدم درمان، منجر به بروز زخم هایی در پاها می شود. این زخم ها طولانی مدت بوده و در پوست آسیب دیده ایجاد می شوند.
برای درمان اگزمای وریدی باید به چه پزشکی مراجعه کنم؟
در صورت بروز علائم اگزمای وریدی، باید به متخصص و جراح عروق مراجعه شود. او سوالاتی می پرسد که به تشخیص مشکلات جریان خون در پاها کمک می کند. چرا که این مشکلات، مهم ترین علت بروز اگزمای وریدی هستند. ممکن است پزشک در مورد سابقه ابتلا به برخی بیماری های دیگر نیز سوالاتی بپرسد. از جمله:
- رگ های واریسی شده
- ترومبوز ورید عمقی (DVT یا ایجاد لخته خون در ورید های پا)
- بروز زخم هایی در پا (پوست آسیب دیده که بهبود آن چند هفته طول می کشد)
- سلولیت (عفونت لایه های عمیق پوست و بافت های زیرین آن)
- عمل جراحی و یا آسیب به پاها
پزشک همچنین ممکن است نبض پاها را بررسی کند و آزمایش شاخص فشار مچ پایی بازویی (ABPI) را انجام دهد. در این آزمایش، فشار خون مچ پا و بازوها اندازه گیری و مقایسه می شود. در صورتی که فشارخون اندازه گیری شده در پاها و بازوها، اختلاف قابل توجهی داشته باشد، نشان دهنده وجود مشکلاتی در جریان خون است.
علت بروز اگزمای وریدی
اگزمای وریدی معمولاً به دلیل افزایش فشار در ورید های پا ایجاد می شود. اگر دریچه های کوچکی که در رگ های پا وجود دارند، ضعیف شده و به درستی عمل نکنند، حرکت جریان خون در پاها به سمت بالا و برخلاف جاذبه زمین، دچار مشکل شده و ممکن است جریان خون به سمت عقب برگشت کند. این امر منجر به افزایش فشار در ورید های پا می شود که می تواند باعث نشت خون و مایعات به بافت های اطراف شود.
اگزمای وریدی ممکن است در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن به این وضعیت ایجاد شود. به همین دلیل، اگزمای وریدی در افراد مبتلا به رگ های واریسی شده شایع تر است. برخی از افراد بدون هیچ علت مشخصی به این بیماری مبتلا می شوند. اما برخی عوامل نیز می توانند احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش دهند. از جمله:
1_ جنسیت
اگزمای وریدی در زنان شایع تر است.
2_ چاقی
این امر باعث افزایش فشار در رگ های پا می شود.
3_ بارداری
این وضعیت نیز می تواند باعث افزایش فشار در رگ های پا شود.
4_ بی تحرکی طولانی مدت
این وضعیت می تواند گردش خون در ورید های پا را تحت تأثیر قرار دهد.
5_ سابقه ابتلا به ترومبوز ورید عمقی (DVT)
لخته های خونی که در ورید های پا ایجاد می شوند می توانند به دریچه های موجود در رگ ها آسیب برسانند.
6_ بالا رفتن سن
معمولاً با افزایش سن، تحرک افراد کمتر و دشوارتر شده و این امر می تواند بر گردش خون تأثیر بگذارد.
درمان اگزمای وریدی
درمان اگزمای وریدی در بیشتر افراد، شامل ترکیبی از موارد زیر می باشد:
1_ اقدامات خود مراقبتی
از جمله روش هایی برای بهبود گردش خون، مانند داشتن فعالیت و بالا بردن پاها
2_ استفاده از نرم کننده ها
نرم کننده ها و مرطوب کننده های پوست برای پیشگیری از خشک شدن پوست استفاده می شوند.
3_ کورتیکواستروئید های موضعی
برای درمان اگزما و بهبود علائم، از برخی پمادها یا کرم های موضعی استفاده می شود.
4_ جوراب های فشاری
پوشیدن جوراب های مخصوصی که بر مچ و ساق پاها فشار وارد می کنند و در قسمت های بالاتر پا آزادتر می شوند، به بهبود گردش خون در پاها کمک می‌کند.
در صورتی که این روش های درمانی موثر واقع نشود، پزشک عمومی ممکن است بیمار را به متخصص پوست ارجاع دهد تا علت بروز علائم و یا احتمال ابتلا به درماتیت تماسی را مورد بررسی قرار دهد. در صورت داشتن رگ های واریسی شده نیز، برای بررسی گزینه های درمانی موجود، ممکن است مراجعه به پزشک متخصص عروق لازم باشد.
انواع دیگر اگزما
اگزما به گروهی از بیماری های پوستی اطلاق می شود که باعث خشکی و تحریک پوست می شوند. انواع دیگر اگزما عبارتند از:
- اگزمای آتوپیک یا درماتیت آتوپیک که شایع ترین نوع اگزما می باشد.
- درماتیت تماسی که در اثر تماس مکرر پوست با یک ماده محرک ایجاد می شود.
- اگزمای دیسکوئید که نوعی اگزمای بلند مدت است و به صورت لکه های دایره ای یا بیضی شکل بر روی پوست ظاهر می شود.