آیفون در 15 سالگی: سیر تحول و پیشرفت این گوشی تاریخ‌ساز

15 سال از زمانی که اپل اولین آیفون خود را عرضه کرد، می‌گذرد. گجتی که گوشی موبایل را بازتعریف کرد و کمک کرد اپل به یکی از با ارزش‌ترین شرکت‌های جهان تبدیل شود، می‌گذرد.

مدل اصلی آیفون اپل میلیون‌ها نسخه فروش داشت و اکنون، 15 سال بعد، شرکت کوپرتینویی در حال توسعه تازه‌ترین نسخه این گوشی، یعنی آیفون 14 است.

در طی 15 سال، آیفون از یک رقیب جدید جذاب در بازار فناوری مصرف‌کننده به دستگاهی تبدیل شده است که بسیاری نمی‌توانند بدون آن زندگی کنند.

15 سال بعد، در حالی که الگو‌های رفتاری به دلیل پیشرفت‌های فناوری همچنان در حال تغییر هستند، ما هنوز به شدت به تلفن هوشمند متکی هستیم و محبوبیت آیفون کاهش نیافته است.

سلام آیفون

اولین آیفون توسط استیو جابز در ژانویه 2007 معرفی شد و در 29 ژوئن همان سال در ایالات متحده عرضه شد. عرضه آن در کشور‌های دیگر، از جمله بریتانیا، در ماه نوامبر بود.

آیفون در هنگام رونمایی ترکیبی از «آی‌پاد، یک تلفن و یک ارتباط اینترنتی» توصیف شد و از همان ابتدا تأکید شد که شبیه هیچ گوشی سابقی نیست.

جابز اشتباه نکرده بود وقتی  که گفت این شرکت با دستگاهی که دارای صفحه نمایش 3.5 اینچی ، 16 گیگابایت فضای ذخیره‌سازی و دوربین 2 مگاپیکسلی است، «گوشی را دوباره اختراع خواهد کرد.»

صفحه نمایش 3.5 اینچی به طور قابل توجهی بزرگتر از سایر گوشی‌های هوشمند در آن زمان بود (جابز دوست داشت بگوید که گوشی‌های آن زمان آنچنان هم هوشمند نیستند.)

در سال 2007، گوشی‌های رقیب از جمله بلک بری، نوکیا E62 و Moto Q دارای کی‌بوردی بودند که حدود نیمی از جلوی دستگاه را اشغال می‌کردند. اما اپل تصمیم گرفت دکمه‌های فیزیکی را با دکمه‌های مجازی در رابط کاربری جایگزین کند.

اگر چه صفحه نمایش لمسی پیش از آیفون معمول شده بود، اما کیفیت صفحه نمایش آیفون چیز دیگری بود و در ترکیب با یک سیستم عامل خوب، کاربر دیگر نیازی به قلم نداشت و به خوبی می‌توانست با انگشت با آن ارتباط برقرار کند.

جابز به‌طور به یاد ماندنی شرکت‌های فناوری رقیب را که در هنگام معرفی اولین آیفون تصمیم به طراحی قلم برای تبلت‌های خود گرفته بودند، محکوم کرد.

جابز گفت: “چه کسی یک قلم می‌خواهد؟! ”

او گفت که محصولات اپل برای کار با “بهترین دستگاه اشاره‌گر در جهان” – انگشت انسان – طراحی شده‌اند.

صفحه نمایش لمسی همیشه پایه اصلی آیفون بوده است. اپل و طرفدارانش مدتی صفحه نمایش 3.5 اینچی را بهینه‌ترین و بامعناترین اندازه صفحه نمایش می‌دانستند. اما بعد از مدتی مقاومت، اپل برای رقابت با رقبای خود تصمیم گرفت که خودش هم صفحه نمایش را بزرگ‌تر کند.

اندازه صفحه نمایش آیفون بعداً به 4 اینچ (آیفون 5 در سال 2012)، 4.7 اینچ (آیفون 6 در سال 2014)، 5.8 اینچ (آیفون X در سال 2017 و 6.7 اینچ (آیفون 13 پرو مکس، عرضه شده در پاییز گذشته) افزایش یافت.

دوربین‌های حرفه‌ای با کیفیت

اگرچه تلفن‌ها در سال 2007 دارای دوربین بودند، اما کیفیت بالایی نداشتند و پتانسیل استفاده از فیلترها و ویرایش مبتنی بر هوش مصنوعی، هنوز وجود نداشت.

آیفون اصلی تنها دارای یک دوربین تک  2 مگاپیکسلی بود که در پشت دستگاه قرار داشت. در آن زمان، یک دوربین در پشت تلفن نسبتاً رایج بود.

در ضمن آیفون اوریجینال نمی‌توانست ویدیو ضبط کند، چیزی که اکنون پیش پا افتاده است. قابلیت فیلمبرداری تا قبل از آیفون 3GS در سال 2009 به گوشی‌های اپل راه نیافت.

دوربین 2 مگاپیکسلی آیفون اصلی عکس‌هایی با وضوح 1600 در 1200 تولید می‌کرد. در مقایسه با استاندارد‌های امروزی خیلی زیاد نیست اما در آن زمان چشمگیر بود.

در سال 2007 هنور عکس «سلفی» اینقدر محبوب نشده بود، بنابراین از دوربین جلو تا سال 2010 (آیفون 4 ) به آیفون راه نیافت. معرفی دوربین سلفی همراه شد با رونمایی از پلتفرم جدید چت ویدیویی اپل، یعنی FaceTime .

در سال 2016، آیفون 7 و 7 پلاس رونمایی شدند و پلاس برای اولین بار دارای دوربین دوگانه پشتی بود که برای ثبت باکیفیت تصاویر و رقابت با دوربین‌های دیجیتال طراحی شده بود.

یکی از نوآوری‌های دوربین آیفون 13،«حالت سینمایی» است که می‌تواند فوکوس را روی یک سوژه متحرک نگه دارد و به کاربران امکان می‌دهد فیلم‌هایی بسازند که به نظر می‌رسد با دوربین سینمایی گرفته شده‌اند.

از 2G تا 5G

جابز اولین آیفون را به عنوان یک «دستگاه ارتباطی اینترنتی موفق» با ایمیل، مرور وب، قابلیت جستجو و نقشه معرفی کرد.

اما این دستگاه فقط می‌توانست به WiFi و 2G متصل شود، یعنی نسل دوم استاندارد شبکه موبایلی که قدمت آن به دهه 1990 برمی‌گردد.

اگرچه اولین شبکه‌های تجاری 3G در اواسط سال 2001 معرفی شدند، آیفون در این زمان فاقد قابلیت اتصال 3G برای دسترسی سریع به اینترنت بود.

3G  در ژوئیه 2008 وارد آی‌فون شد، اپل آن را با شعار تبلیغاتی “دو برابر سریعتر با نصف قیمت” عرضه کرد .

سال بعد، در سال 2009، اپل آیفون 3GS را منتشر کرد که دارای برنامه‌هایی بود که می‌توانستند حداقل دو برابر سریعتر اجرا شوند (S مخفف ‘speed’).

اپل برای اولین بار قابلیت اتصال به اینترنت 4G، را در سال 2012 با آیفون 5 معرفی کرد و سرانجام 5G، استاندارد فعلی، در سال 2020 با رونمایی از آیفون 12 به قابلیت‌های ارتباطی این گوشی افزوده شد.

البته اولین بار گلکسی S10 5G را در‌آوریل 2019 قالبیت اتصال به اینترنت نسل پنجم را به کاربرانش هدیه داد.

اپلیکیشن‌های محبوب

جالب اینجاست که استیو جابز در ابتدا با ایده اجازه دادن به توسعه‌دهندگان نرم‌افزار ثالث برای عرضه اپلیکیشن‌های آیفون، مخالف بود.

به عبارت دیگر، جابز نمی‌خواست آیفون برنامه‌هایی داشته باشد که کاربران بتوانند از توسعه‌دهندگان خارجی بخرند، و ابتدا دوست داشت که هر اپلیکیشن در آیفون چیزی باشد که خود اپل در ساختن آن نقش داشته است.

بنابراین زمانی که آیفون برای اولین بار راه‌اندازی شد، هیچ اپ استوری نداشت و تنها با برنامه‌های از پیش نصب شده مانند آب و هوا، یادداشت‌ها، تقویم و عکس‌ها عرضه می‌شد.

با این حال، جابز در نهایت با این شرط که برنامه‌های شخص ثالث از استاندارد‌های سخت‌گیرانه‌ای پیروی کنند، تغییر عقیده داد.

اپ استور در سال 2008 راه‌اندازی شد و از آن زمان تاکنون باعث رونق تعداد زیادی کسب و کار‌های مرتبط با اپلیکیشن شده است. انگری بردز، اوبر و دلیورو تا حدی زیادی به خاطر اکوسیستم اپلیکیشن اپل بوده که موفق شده‌اند.

اکنون دشوار است که آیفون را بدون انبوهی اپلیکیشن نصب شده روی آن تصور کنیم. مثلا اینستاگرام، واتس اپ، تیک تاک و اسنپ چت، اما هیچ یک از آن‌ها در زمان عرضه اولین آیفون وجود نداشتند.

قیمت

هم اکنون پرداخت صد‌ها دلار برای یک دستگاه تلفن همراه کاملاً عادی شده. اما 15 سال پیش، اولین آیفون به دلیل گرانی بسیار زیاد برای مصرف‌کنندگان عادی مورد انتقاد قرار گرفت.

آیفون 2007 با 4 گیگابایت فضای ذخیره‌سازی به قیمت 499 دلار و با 8 گیگابایت حافظه با قیمت 599 دلار، با قراردادی دو ساله با AT&T در دسترس بود!

استیو بالمر، مدیر عامل سابق مایکروسافت، در آن زمان این قیمت را مسخره کرده بود و آن را صرفا گران‌ترین گوشی دانسته بود و گفته بود که چطور گوشی‌ای که صفحه کلید ندارد این همه گران به فروش می‌رسد!

کوین رایان، رئیس سابق Business Insider، یک ماه پپس از رونمایی نوشته بود که « آشنایان اینترنتی او و خودش، آیفون خود را ر‌ها کرده‌اند و آزرده خاطر شده‌اند.»

قیمت  آیفون در طول سال‌ها افزایش می‌یابد. و الان برای تازه‌ترین نسخه آی‌فون باستی 81 درصد پول بیشتری بپردازید. (برای ما ایرانی‌ها با تورم این پانزده ساله، خیلی بیشتر!)

نگرانی‌های مربوط  به گران بودن آیفون باعث شد که اپل در سال 2016 ، سری اقتصادی آیفون، یعنی آیفون SE یاد می‌کند را با قیمت 399 دلار معرفی کند. نسل سوم مدل آیفون SE در ماه مارس امسال با قیمت 429 دلار عرضه شد.

آینده؟

اپل هر پاییز یک آیفون پرچمدار جدید عرضه می‌کند، انتظار می‌رود آیفون 13  در 13 سپتامبر رونمایی شود.

طبق یکی از شایعات، دوربین‌های گران‌ترین مدل‌های آیفون 14 یک دوربین 48 مگاپیکسلی واید هستند.

آیفون 14 پرو و پرو مکس دارای یک برآمدگی دوربین مربعی در پشت با ابعاد 1.44 اینچ در 1.5 اینچ (36.73 میلی‌متر در 38.21 میلی‌متر) خواهند بود که کمی بزرگتر از آیفون 13 پرو و پرو مکس است.

سیستم دوربین 48 مگاپیکسلی امکان ضبط ویدیوی 8K را فراهم می‌کند و قابلیت ضبط ویدیوی 4K ارتقا خواهد یافت. در ضمن این شایعه وجود دارد که آی‌فون 14 صفحه نمایش همیشه روشن به سبک اپل واچ داشته باشد.

در همین حال، شایعاتی در مورد آیفون 15 که در سال 2023 هم منتشر شده است.

اما آیا اپل پیوسته گوشی‌های جدید هر سال وارد بازار خواهد کرد، یا این وسط نسل جدیدی از ابزارهای رایانشی سربرخواهند آورد؟

انتظار می‌رود که تا 15 سال بعد دستگاه‌های رایانشی همراه ما چیزهای کاملا متفاوتی باشند.

دستگاه‌هایی با واقعیت مجازی و واقعیت افزوده پیشرفته، صفحات تعاملی که که از با فناوری ابری، افق جدید را به ما نشان خواهند داد.

این وسیله ممکن است چیزی شبیه عینک‌های AR هوشمند باشد که ابتدا مکمل گوشی خواهد بود اما در نهایت تمام عملکرد‌ها و اجزای کلیدی یک گوشی را در آن ادغام خواهد شد.

بد نیست این پست را که من در «یک پزشک» در سال 2007، ساعاتی قبل از آغاز فروش همگانی آیفون نوشته بودم، بخوانید.