دانشمندان برای اولین بار با موفقیت DNA یکی از قربانیان آتشفشان شهر پمپئی را توالی‌یابی کردند
در سال ۷۹ پس از میلاد، هنگامی که فوران کوه وزوو (وزویوس) شهر پمپئی را زیر ۷ متر خاکستر و آوار مدفون کرد، زندگی هزاران نفر بلافاصله تغییر کرد. بیش از ۲۰۰۰ نفر در این فاجعه جان باختند که بسیاری از آنها در خانه‌های خود بودند. اکنون، برای اولین بار، محققان توانسته‌اند DNA یک قربانی را به طور کامل توالی‌یابی کنند. به لطف کار آنها، ما بینش بیشتری نسبت به ساکنان پمپئی داریم.
مطالعه‌ای که در نشریه نیچر منتشر شده، چگونگی بررسی DNA دو نفر را توضیح می‌دهد که بقایای پیکر آنها در کازا دل فابرو که در سال ۱۹۱۴ حفاری شد، پیدا شد. این اجساد متعلق به مردی پیرامون ۴۰ سالگی و یک زن ۵۰ ساله بود. آنها در حالی که در اتاق ناهار خوری خود – یا اصطلاحا تریکلینیوم – دراز کشیده بودند، کشف شدند.
این واقعیت که آنها به احتمال زیاد در زمان وقوع فاجعه در آرامش یک وعده غذایی می‌خوردند، غیرعادی نیست. در واقع، نویسندگان این مطالعه بیان می‌کنند که «بیش از نیمی از افرادی که در پمپئی پیدا شده‌اند در داخل خانه‌های خود مرده‌اند، که نشان‌دهنده ناآگاهی جمعی از احتمال فوران آتشفشانی است یا اینکه خطر به دلیل لرزش‌های نسبتاً رایج زمین در این منطقه کم اهمیت گرفته می‌شده.»
آنها با استخراج DNA از استخوان سنگی شده در پایه جمجمه‌ها توانستند جنسیت، سن و قد قربانیان را کشف کنند.
اگرچه به دلیل وجود آسیب توالی DNA نمی‌توان اطلاعات کاملی از DNA زن به دست آورد، اما آنها توانستند کل ژنوم مرد را توالی‌یابی کنند. پیش از این، تنها رشته‌های کوتاه DNA میتوکندریایی از بقایای انسان‌ها و حیوانات پمپئی توالی‌یابی شده بود.
با این کار دانشمندان به چه چیزی رسیدند؟
نخست اینکه، آنها دیدند که ژنتیک مرد مشابه افراد ساکن در مرکز ایتالیا و همچنین افرادی است که در دوران امپراتوری روم زندگی می‌کردند. جالب اینجاست که آنها همچنین به گروهی از ژن‌های مشترک با افرادی که در ساردینیا زندگی می‌کردند رسیدند، که معمولا در آن زمان در ساکنان سرزمین اصلی ایتالیا، وجود نداشت. این یافته نشان می‌دهد که ممکن است تنوع ژنتیکی بیش از آنچه در ابتدا تصور می‌شد در سراسر شبه جزیره ایتالیا وجود داشته باشد.
یافته‌های آنها همچنین اشاره کرد که این مرد به سل نخاعی نیز مبتلا بود که یک بیماری رایج در آن زمان.
همه این اطلاعات برای تکمیل پازل زندگی در ایتالیا در دوران امپراتوری روم مفید است
خاکستر آتشفشانی که پمپئی را مدفون کرد، برای محافظت از DNA شکننده در برابر دشمن اصلی آن – اکسیژن – بسیار مفید است، بنابراین ممکن است توالی کامل‌تری از سایر قربانیان در گوشه و کنار بتوان پیدا و توالی‌یابی کرد.
برای تیم پژوهشی، شانس کار در چنین مکان تاریخی یک افتخار محسوب می‌شود. گابریل اسکورانو، استادیار دانشگاه، می‌گوید: شرکت در مطالعه‌ای مانند این یک امتیاز بزرگ بود، پمپئی از هر نظر یک زمینه مطالعاتی منحصر به فرد است، زمینه انسان‌شناسی به فرد اجازه می‌دهد جامعه انسانی درگیر در یک فاجعه طبیعی را مطالعه کند. او دانشمند ژئوژنتیک در دانشگاه کپنهاگ و محقق اصلی این تحقیق است.
پمپئی یکی از منحصربه‌فردترین و قابل توجه‌ترین مکان‌های باستان‌شناسی روی کره زمین است و یکی از دلایل شناخت ما از دنیای کلاسیک قدیم است.
منبع: اسمیتسونین
