عنکبوتها هم خواب میبینند! کشف دورههای خواب REM در آنها
یک کشف جدید در مورد عنکبوتها میتواند برخی از فرضیات قدیمی ما در مورد تواناییهای شناختی بندپایان را به چالش بکشد.
بر اساس تحقیقی که حرکات چشمها و بدن عنکبوتها را در هنگام خواب مورد بررسی قرار داده، ممکن است این عنکبوتهای کوچک در حال خواب، وارد یک حالت خواب شبیه به خواب حرکت سریع چشم (REM) در انسان و سایر مهرهداران شوند.
تا به امروز، بیشتر مطالعات خواب بر روی حیوانات مهرهداران متمرکز شده بود. اما اخیراً شواهدی از خواب REM در بیمهرگانی مانند سرپایان و اختاپوسها مشاهده شده بود.
آیا این موجودات خواب میبینند؟ کدام حیوانات دیگر خواب REM را تجربه میکنند؟
شاید پاسخ به این سؤالات بتواند ما را به پاسخ معماهای گیجکنندهتری برساند، مانند اینکه چرا خواب REM تکامل یافته است؟ و در صورت وجود، چه هدفی را دنبال میکند؟
اخیراً، تیمی از محققان به رهبری دانیلا روسلر، زیستشناس رفتاری و تکاملی از دانشگاه هاروارد دریافتند که گونهای از عنکبوت جهنده به نام Evarcha arcuata خواب REM دارند.
هنگام غروب، این عنکبوتهای ریز خود را از یک نخ آویزان میکنند و در آن موقعیت و در تمام طول شب بیحرکت میمانند، یا بهتر بگوییم، نه کاملاً بیحرکت. عنکبوتهای بالغی که توسط روسلر و همکارانش مشاهده شدند دورههایی از فعالیت شدید را نشان دادند: مثلا در دورههای شکمهایشان منقبض میشود، یا پاهایشان در حالتی که دفاعی بهنظر میرسد، جمع میشود.
این حرکات شبیه به تکانهای خواب REM گربهها و سگها است. اما، حداقل در عنکبوتهای بالغ، تعیین اینکه عنکبوتها دقیقاً چه میکنند دشوار بود.
از آنجا که نوجوانان این گونه، در حال رشد و بلوغ بدون رنگدانه و بنابراین شفاف هستند، میتوان آنچه را که در بدن آنها در این دوره از فعالیت شبانه میگذرد مشاهده و ضبط کرد.
لولههای شبکیه عنکبوتها میتواند برای تنظیم دید عنکبوتها جابجا شود.
یک شاخص تشخیصی خواب REM، حرکت سریع چشم است. بنابراین، مشاهده مستقیم لولههای شبکیه E. arcuata spiderlings میتواند نشان دهد که آیا اتفاقی که برای این عنکبوتها میافتد، در واقع شبیه خواب REM است یا خیر.
محققان از ۳۴ عنکبوت E. arcuata در بخشهای چهار ساعته حین خواب فیلمبرداری کردند. آنها همچنین یک سیستم یادگیری ماشینی ساختند که میتواند حرکت شبکیه را در عنکبوتها شناسایی کنند. سپس فیلمهای به دست آمده را با دقت مطالعه کردند.
ویدئوهای آنها نه تنها حرکات شبکیه را در عنکبوتهای در حال خواب به تصویر میکشید، بلکه نشان داد که حرکت شبکیه چشم را با انقباضات پاها هماهنگ است.
نکته جالب در مورد این مطالعه این است که عنکبوتهای جهنده بندپایان کوچک بسیار بصری هستند و بینایی فوقالعاده خوبی دارند.
جلوی صورت آنها ۲ چشم بزرگ وجود دارد و آنها شش چشم کوچکتر دور سر خود دارند تا میدان دید وسیعی داشته باشند. تحقیقات حتی نشان میدهد که بینایی آنها ممکن است چهار رنگ باشد.
در انسان، الگوهای حرکتی چشم در طول خواب REM با خواب و رویا دیدن مرتبط است.
بنابراین خواب عنکبوت ممکن است شامل رویاهای بصری نیز باشد، یا ممکن است عملکردی داشته باشد که با بینایی ارتباط دارد.
این تحقیق در PNAS منتشر شده است.