عارضه جانبی قرص استامینوفن که خیلی‌ها نمی‌دانند: کاهش ادراک خطر و افزایش ریسک پذیری!
یکی از پرمصرف‌ترین داروها در ایالات متحده – و رایج‌ترین مسکن در سراسر جهان – یک عرضه جانبی کمتر شناخته شده دارد.
بر اساس مطالعه‌ای در سال 2020 که تغییرات رفتار افراد را تحت تأثیر داروهای رایج بدون نسخه اندازه‌گیری کرد، استامینوفن، که به نام پاراستامول نیز شناخته می‌شود و با نام‌های تجاری تیلنول و پانادول به فروش می‌رسد، میزان خطرپذیری را افزایش می‌دهذ.
بالدوین وی، یک عصب شناس از دانشگاه ایالتی اوهایو، می‌گوید: «به نظر می رسد استامینوفن وقتی افراد وقتی درگیر فعالیت‌های مخاطره‌آمیز می‌شوند، احساس‌های منفی کمتر و ترس کمتری داشته باشند.»
با توجه به اینکه تقریباً 25 درصد از جمعیت ایالات متحده هر هفته استامینوفن مصرف می‌کنند، کاهش ادراک خطر و افزایش ریسک‌پذیری می تواند تأثیرات مهمی بر جامعه داشته باشد.
این یافته‌ها به تحقیقات قبلی افزوده می‌شود که نشان می‌دهند، استامینوفن فقط درد را کاهش نمی‌دهد و روی فرآیندهای روان‌شناختی نیز اثر می‌گذارد، کاهش پذیرش افراد برای آسیب‌دیدگی، کاهش همدلی و حتی کاهش عملکردهای شناختی جزو آنهاست.
از دیگر سو، گرچه اثر کاهش خطرپذیری اندک است، باید در نظر گرفت که با توجه به اینکه استامینوفن رایج‌ترین ماده دارویی در آمریکا است که در بیش از 600 نوع مختلف از داروهای بدون نسخه و نسخه‌ای یافت می‌شود.
در مجموعه‌ای از آزمایش‌ها که شامل بیش از 500 دانشجو به عنوان شرکت‌کننده در آن بودند،محققان اندازه‌گیری کردند که چگونه یک دوز 1000 میلی‌گرمی استامینوفن (حداکثر دوز منفرد توصیه‌شده برای بزرگسالان) که به‌طور تصادفی به شرکت‌کنندگان تخصیص داده شده بود، در مقایسه با دارونماهایی که به‌طور تصادفی به گروه کنترل داده می‌شد، بر رفتار خطرناک آنها تأثیر گذاشت.
در هر یک از آزمایش‌ها، شرکت‌کنندگان مجبور بودند یک بالون بدون باد را روی صفحه کامپیوتر پمپ کنند و پمپ پول خیالی به دست آورد. دستورات آنها این بود که تا حد امکان با پمپ کردن بادکنکپول خیالی بیشتری به دست بیاورند، اما مطمئن شوند که بادکنک بیش از جد پر نشود و بالا نپرد، چون در این صورت آنها پول را از دست می دهند.
نتایج نشان داد که دانش‌آموزانی که استامینوفن مصرف می‌کردند، در مقایسه با گروه دارونمای محتاط‌تر و محافظه‌کارتر، در طول تمرین به‌طور قابل‌توجهی ریسک‌پذیری بیشتری داشتند. در مجموع، کسانی که استامینوفن مصرف می‌کردند، بالون‌های خود را بیشتر از کنترل‌ها پمپ کردندو آنها را می‌ترکاندندند!
کسانی که استامینوفن مصرف می‌کنند، هنگام باد کردن بیشتر بالون‌ها کمتر احساس خطر می‌کردند و احساسات منفی کمتری در مورد بزرگ شدن بالون و احتمال ترکیدن آن دارند.
علاوه بر شبیهسازی بالون، شرکت‌کنندگان در طول دو آزمایش، نظرسنجی‌هایی را نیز پر کردند و سطح خطری را که در سناریوهای فرضی مختلف احساس می‌کردند، ارزیابی کردند، مانند شرط‌بندی درآمد یک روز در یک رویداد ورزشی، پرش بانجی از روی پل بلند، یا رانندگی با خودر. بدون کمربند ایمنی.
در مجموع، بر اساس میانگین نتایج در آزمایش‌های مختلف، تیم تحقیقاتی به این نتیجه رسید که بین مصرف استامینوفن و انتخاب ریسک بیشتر، رابطه معناداری وجود دارد.
اثرات آشکار دارو بر کاهش رفتار ریسک‌پذیر را می‌توان از طریق انواع دیگری از فرآیندهای روان‌شناختی، مانند کاهش اضطراب، تفسیر کرد.
محققان توضیح دادند: «ممکن است با افزایش اندازه بالون، افرادی که دارونما مصرف می‌کنند، نسبت به انفجار احتمالی احساس اضطراب بیشتری داشته باشند.
به علاوه باید دز نظر گرفت در بسیاری از سناریوهای پزشکی، این دارو در تسکین درد بی‌اثر است. و گاهی اوقات علاوه بر ایجاد انواع دیگر مشکلات سلامتی، بهتر از دارونما نیست.
علیرغم جدی بودن این یافته‌ها، استامینوفن یکی از پرمصرف‌ترین داروها در جهان است که توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک داروی ضروری در نظر گرفته می‌شود و توسط CDC به‌عنوان دارویی اولیه که احتمالاً باید برای کاهش علائم مصرف کنید، توصیه می‌شود.
پس ما واقعاً به تحقیقات بیشتری در مورد تأثیر استامینوفن و سایر داروهای بدون نسخه بر روی انتخاب‌ها و خطرات خود نیاز داریم.
