از دیدن حرکات تکراری ریز افراد پیرامونی رنج میبرید؟ پدیده «میسُکِنِزیا» ممکن است بر یک سوم افراد تأثیر بگذارد
در محل کار یا کتابخانه نشستهاید و میبینید کسی در حین مطالعه مرتب پا را از ناحیه مچ بالا و پایین میبرد. این حرکت صدایی ندارد و واقعا مزاحم شما نیست. اما حواس شما را پرت میکند و اذیتتان میکند. آیا شما تنها کسی است که این مشکل را دارید؟
دیدن کسی که بیقراری میکند، میتواند حواسپرتکننده باشد. حتی آزاردهنده و بسیار ناراحتکننده. اما چرا این اتفاق میافتد؟
بر اساس پژوهشها، حس ناخوشایندی که در اثر مشاهده بیقراری دیگران به وجود میآید، یک پدیده روانشناختی بسیار شایع است که ممکن است بر یک سوم افراد تأثیر بگذارد.
این پدیده «میسُکِنِزیا» Misokinesia نامیده میشود که به معنای «نفرت از حرکتها» است. اگرچه این پدیده تا سالهای اخیر بهندرت مورد تحقیق قرار گرفته بود، اما در چارچوب یک اختلال مرتبط به نام «میسوفونیا» Misophonia مورد توجه قرار گرفت. در این اختلال، افراد به صداهای تکراری خاص واکنش منفی نشان میدهند.
میسُکِنِزیا از این نظر مشابه میسوفونیاست، اما عوامل تحریککننده آن عمدتاً دیداری هستند، نه مربوط به صدا.
نتایج پژوهشهای جدید
طبق گفته محققان، میسُکِنِزیا به عنوان یک واکنش احساسی یا عاطفی منفی قوی نسبت به دیدن حرکتهای کوچک و تکراری دیگران، مانند مشاهده کسی که بدون فکر با دست یا پای خود بازی میکند، تعریف میشود.
در یکی از پژوهشهای دانشگاه بریتیش کلمبیا University of British Columbia که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، محققان به سرپرستی سُومیت جاسوال Sumeet Jaswal این پدیده را مورد بررسی قرار دادند و به این نتیجه رسیدند که حساسیت به بیقراری و حرکتهای تکراری دیگران در واقع یک چالش اجتماعی مهم و ناشناخته است که بسیاری از افراد جامعه با آن مواجه هستند.
این پژوهش که اولین بررسی علمی عمیق از این پدیده به شمار میآید، نشان داد که حساسیت به میسُکِنِزیا در حدود یک سوم از افراد جامعه وجود دارد و این حساسیت تنها محدود به جمعیتهای بالینی نیست.
اثرات میسُکِنِزیا بر زندگی روزمره
این پدیده میتواند تأثیرات منفی جدی بر زندگی افراد داشته باشد. افراد مبتلا به میسُکِنِزیا ممکن است از نظر عاطفی تحت تأثیر قرار گیرند و واکنشهایی مانند عصبانیت، اضطراب یا ناراحتی را تجربه کنند. همچنین این حساسیت میتواند لذت آنها از موقعیتهای اجتماعی، محیط کاری و تحصیلی را کاهش دهد.
به گفته محققان، برخی از افراد حتی به دلیل این مشکل فعالیتهای اجتماعی خود را کاهش میدهند.
چرا بیقراری ما را آزار میدهد؟
این سؤال مهم که چرا مشاهده بیقراری دیگران ما را آزار میدهد، همچنان به عنوان یک پرسش باز در تحقیقات باقی مانده است. در یکی از آزمایشها، محققان تلاش کردند تا بررسی کنند که آیا میسُکِنِزیا ممکن است به دلیل حساسیتهای بصری-توجهی قویتر در افراد ایجاد شود یا خیر، اما نتایج اولیه در این زمینه قطعی نبودند.
فرضیههای آینده
محققان چندین فرضیه برای توضیح این پدیده مطرح کردهاند. یکی از این فرضیهها به نقش نورونهای آینهای Mirror Neurons مرتبط است. این نورونها هنگامی که ما حرکت میکنیم یا حرکت دیگران را میبینیم، فعال میشوند. به عنوان مثال، وقتی میبینیم کسی آسیب میبیند، ممکن است خودمان هم احساس درد کنیم، زیرا این حس در مغز ما منعکس میشود.
بنابراین، ممکن است افراد مبتلا به میسُکِنِزیا به صورت ناخودآگاه با روانشناسی بیقرارها همدلی کنند و این همدلی به شکل منفی ظاهر شود. به عبارت دیگر، اگر فردی که بیقراری میکند دچار اضطراب یا استرس باشد، مشاهدهگر نیز ممکن است این احساسات را در خود بازتاب دهد.
با این حال، برای درک دقیقتر این پدیده و تأثیر آن بر مغز، نیاز به تحقیقات بیشتری است.
پیامدهای پژوهش
یافتههای این پژوهش نشان میدهد که این پدیده عجیب در واقع بیشتر از آنچه که تصور میشد، رایج است.
برای کسانی که از میسُکِنِزیا رنج میبرند، باید گفت که شما تنها نیستید؛ این چالش بسیار رایج و واقعی است.