فیلم جان سخت – Die Hard – معرفی و خلاصه و تحلیل

سال تولید : ۱۹۸۸
کشور تولیدکننده : آمریکا
محصول : لارنس گوردون و جوئل سیلور
کارگردان : جان مک‌تیرنان.
فیلمنامه‌نویس : جب استوارت و استیون دِ سوزا، برمبنای رمانی نوشته رودریک تورپ.
فیلمبردار : یان دِ بونت.
آهنگساز(موسیقی متن) : مایکل کیمن.
هنرپیشگان : بروس ویلیس، بانی بدلیا، رجینالد ول‌جانسن، پل گلیسن، دِو ورو وایت، ویلیام آترتن، هارت بوچنر، آلن ریکمن و الکساندر گودونوف.
نوع فیلم : رنگی، ۱۳۲ دقیقه.

در شب کریسمس، «جان مکلین» (ویلیس)، پلیس نیویورکی به لس آنجلس می‌آید تا تعطیلات را با «هالی» (بدلیا)، همسرش که از او جدا شده و دو فرززندش بگذراند. عامل اصلی این جدائی، شغل مهمی است که «هالی» به تازگی در اداره مرکزی جدیدالتأسیس یک شرکت ژاپنی (آسمان خراش سر به فلک کشیده در مرکز لس آنجلس) به دست آورده است. «مکلین»، همسرش را در مهمانی شب سال نو که در طبقه سی‌ام ساختمان برگزار می‌شود، ملاقات می‌کند.

در اینجا گروهی از تروریست‌ها به رهبری «هانس گروبر» (ریکمن)، تبهکار آلمانی‌الاصل به ساختمان هجوم می‌آورند، آنجا را تصرف می‌کنند و تمام مهمانان را به گروگان می‌گیرند. هدف اصلی آنان نفوذ به سیستم پیچیده گاوصندوق شرکت و ربودن ششصد و هفتاد میلیون دلار اوراق بهادار موجود در آن است. «مکلین» از دست تروریست‌ها می‌گریزد، خود را به طبقات فوقانی آسمان خراش می‌رساند و از آنجا نبردی یک تنه را علیه مهاجمان آغاز می‌کنند…

مهارت مثال‌زدنی مک‌تیرنان در کارگردانی صحنه‌های «اکشن‌»، جان سخت را به یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های سال 1988 بدل می‌کند، موقعیت اینگونه آثار را در سینما تا حد یک «ژانر» ارتقا می‌دهد و از ویلیس بازیگر سابق کمدی، یک ستاره می‌سازد. فیلم علاوه بر دو دنباله: جان سخت 2 (رنی‌هارلین، 1990) و جان سخت با تمام نیرو (مک‌تیرنان، 1995) تعداد بی‌شماری از تقلیدها را در ادامه دارد. فیلم‌هائی مثل در محاصره (اندرو دیویس، 1992)، صخره نورد (هارلین، 1993) و سرعت (یان دِ بونت، 1994)، در طراح داستانی، نحوه شخصیت‌پردازی و حتی جزئیات وامدار این فیلم‌اند. جان سخت به‌عنوان فیلمی از بدنه سینمای آمریکا در عصر رانلد ریگان، اثری «خانواده محور» و «بیگانه‌ستیز» است:

زن – آزاد – خواهی (متجلی در استقلال‌طلبی «هالی» و استفاده او از نام‌پدری‌اش در شرکت)، به‌عنوان عاملی برای تلاشی ساختار خانواده آمریکائی معرفی می‌شود. «مکلین»، در پایان، ضمن غلبه بر تبهکاران با نجات همسرش موفق به حفظ ساختار خانواده (که اهمیتش در طول فیلم با ارجاع‌های مداوم به جایگاه «عکس خانوادگی» مؤکد می‌شود)، نیز می‌گردد. از سوی دیگر تروریست‌های آلمانی و انحصارگران ژاپنی در طول فیلم به‌عنوان تهدید اصلی معرفی می‌شوند. در پایان، نجات «هالی» از دست تروریست آلمانی، با به دور افکندان ساعت‌مچی گران‌بهای اهدائی رئیس شرکت ژاپنی حاصل می‌شود.

جان سخت (به انگلیسی: Die Hard) یک فیلم اکشن آمریکایی محصول سال ۱۹۸۸ به کارگردانی جان مک تیرنان با فیلمنامه‌ای از جب استوارت و استیون ای. دسوزا است. بر اساس رمان Nothing Lasts Forever نوشته رودریک تورپ در سال 1979، بروس ویلیس، آلن ریکمن، الکساندر گودونوف و بانی بدلیا در آن بازی می‌کنند. فیلم Die Hard کارآگاه پلیس نیویورک، جان مک‌کلین (ویلیس) را دنبال می‌کند که در حین ملاقات با همسرش در یک آسمان‌خراش در لس‌آنجلس گرفتار می‌شود. رجینالد ول جانسون، ویلیام آترتون، پل گلیسون و هارت بوشنر در نقش های فرعی بازی می کنند.

استوارت توسط فاکس قرن بیستم استخدام شد تا در سال 1987 رمان تورپ را به فیلمنامه اقتباس کند. پیش نویس تمام شده او بلافاصله توسط فاکس که مشتاق یک فیلم پرفروش تابستانی در سال بعد بود، روشن شد. نقش مک‌کلین توسط تعدادی از محبوب‌ترین بازیگران دهه از جمله آرنولد شوارتزنگر و سیلوستر استالونه رد شد. ویلیس که عمدتاً به خاطر کار در تلویزیون شناخته شده بود، 5 میلیون دلار برای مشارکتش دستمزد گرفت و او را در میان پردرآمدترین بازیگران هالیوود قرار داد. این معامله به عنوان یک سرمایه گذاری ضعیف توسط متخصصان صنعت تلقی شد و جنجال های قابل توجهی را در مورد فیلم قبل از اکران به همراه داشت. فیلمبرداری بین نوامبر 1987 و مارس 1988 با بودجه 25 تا 35 میلیون دلار و تقریباً به طور کامل در لوکیشن فاکس پلازا و اطراف آن در لس آنجلس انجام شد.

انتظارات برای Die Hard کم بود. برخی از تلاش‌های بازاریابی تصویر ویلیس را حذف کردند، ظاهراً به این دلیل که تیم بازاریابی تشخیص داد که این تنظیمات به اندازه مک‌کلین مهم است. پس از انتشار در ژوئیه 1988، نقدهای اولیه متفاوت بود: انتقادها بر خشونت، طرح داستان و عملکرد ویلیس متمرکز شد، در حالی که کارگردانی مک تیرنان و تصویر کاریزماتیک ریکمن از هانس گروبر شرور مورد ستایش قرار گرفت. Die Hard با سرپیچی از پیش‌بینی‌ها، تقریباً 140 میلیون دلار فروخت و دهمین فیلم پرفروش سال و پرفروش‌ترین فیلم اکشن شد. با دریافت چهار نامزدی جایزه اسکار، ویلیس را به مقام مرد اصلی رساند و ریکمن را به یک شهرت تبدیل کرد.

فیلم Die Hard مورد ارزیابی مجدد انتقادی قرار گرفته است و اکنون به عنوان یکی از بهترین فیلم های اکشن شناخته می شود، این فیلم به دلیل اینکه مک کلین را در مقابل فیلم های محدود به عضله به تصویر می کشد، به ژانر اکشن احیا کرده است. و قهرمانان شکست ناپذیر دیگر فیلم های آن دوره. مفسران گذشته‌نگر همچنین نگرانی‌های موضوعی آن، از جمله انتقام‌جویی، مردانگی، نقش‌های جنسیتی، و نگرانی‌های آمریکا در مورد تأثیرات خارجی را شناسایی و تحلیل کردند. این فیلم تعداد زیادی از مقلدان را تولید کرد. اصطلاح “مرگ سخت” به خلاصه ای برای توطئه هایی تبدیل شد که دارای شانس های بسیار زیاد در یک محیط محدود هستند، مانند “سخت بمیر در اتوبوس”. این مجموعه ای متشکل از دنباله های Die Hard 2 (1990)، Die Hard with a Vengeance (1995)، Live Free or Die Hard (2007) و A Good Day to Die Hard (2013)، به علاوه بازی های ویدئویی، کمیک و کالاهای دیگر Die Hard که توسط کتابخانه کنگره ایالات متحده «از لحاظ فرهنگی، تاریخی یا زیبایی‌شناختی مهم» تلقی می‌شود، برای حفظ در فهرست ملی فیلم در سال 2017 انتخاب شد. Die Hard اغلب به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های کریسمس نامیده می‌شو.