فیلم آخرین پادشاه اسکاتلند – معرفی و بررسی و نقد – The Last King of Scotland 2006
سال تولید : ۲۰۰۶
کشور تولیدکننده : انگلستان
محصول : لیزا برایر، چارلز استیل، آندره‌آ کالدروود و کریستین روپرت
کارگردان : کوین مک‌دانلد
فیلمنامه‌نویس : جرمی براک، پیتر مورگان و جایلز فودن
فیلمبردار : آنتونی داد منتله
آهنگساز(موسیقی متن) : الکس هفس
هنرپیشگان : فارست ویتاکر، جیمز مک‌ایوی، کری واشینگتن، گیلیان آندرسن، سایمن مک‌برنی و آدام کوتس
نوع فیلم : رنگی، ۱۲۳ دقیقه
در سال ۱۹۷۱، ̎نیکلاس گریگان̎ (مک ایوی)، پزشکِ تازه فارغ‌التحصیل شدهٔ اسکاتلندی، برای فرار از فشارهای پدر پُرتوقع خود از اسکاتلند به اوگاندا می‌رود. ̎نیکلاس̎ وقتی به آن کشور آفریقائی پا می‌گذارد که ̎ژنرال ایدی امین̎ (ویتاکر) با کودتائی نظامی به قدرت رسیده است. ̎امین̎، رهبر محبوب و کاریزاماتیکی است. وقتی ̎امین̎ در تصادف اتوموبیل مجروح می‌شود، ̎نیکلاس̎ در همان نزدیکی محل حادثه است و بنابراین او را به سروقت مجروح می‌برند تا ̎امین̎ را پانسمان کند. ̎امین̎ از جوان اسکاتلندی خوشش می‌آید و به او پیشنهاد می‌دهد تا پزشک شخصی‌اش شود. این سمتی است که ̎نیکلاس̎ نمی‌تواند رد کند ـ اگرچه بعدها آرزو می‌کند کاش آن را رد می‌کرد.
ابتدا، تجربهٔ زندگی در محل اقامت ̎ایدی امین̎، خیلی هم به طبع ̎نیکلاس̎ خوش می‌آید ولی به‌محض آن‌که کج‌خیالی‌های حاکم اوگاندا خودی نشان می‌دهند، ̎نیکلاس̎ متوجه می‌شود که هیچ‌کس از آتش خشم او در امان نیست. موقعیت خود او بسیار پیچیده است. به‌خصوص که روابطی نیز با همسر سوم ̎امین̎ (واشینگتن) ـ که از سوی شوهرش نادیده گرفته شده ـ برقرار کرده است. هر روز که می‌گذرد، اتکای ̎ایدی امین̎ به سربازهایش بیشتر و به مشاوران غیرنظامی‌اش کمتر شده است و دشمنانش نیز دسته ـ دسته ناپدید می‌شوند.
بازیگران خارق‌العاده با تلنگر یا بارقهٔ تهدیدآمیز نگاهی، صحنه را به آتش می‌کشند. در این تریلر سیاسی صحنه‌ای هست که ویتاکر دقیقاً همین کار را می‌کند: نزدیک کلینیکی روستائی، برای ̎ایدی امین̎ یک حادثهٔ کوچک رانندگی رخ داده است. ̎گریگان̎ زخم ̎امین̎ را کنار جاده پانسمان می‌کند و با درماندگی می‌کوشد به زندگی گاوی که در حادثه مجروح شده پایان دهد. به همین دلیل هفت‌تیر ̎امین̎ را می‌قاپد و به طرف گاو شلیک می‌کند.. بلافاصله قطع می‌شود به رئیس‌جمهور که نگاهی به دکتر می‌اندازد که از آن گلوله هم کشنده‌تر است. این حادثه در واقع آغاز آشنائی ̎امین̎ و ̎گریگان̎ است.
چون بلافاصله ̎امین̎ پی می‌برد که دکتر قصد بدی نداشته و تازه اسکاتلندی است و ̎امین̎ هم که عاشق اسکاتلند و به‌خصوص ساز نی‌انبان اسکاتلندی بود. آخرین پادشاه اسکاتلند گرچه حکایت زندگی این دکتر است ولی فیلم، فیلم ویتاکر است و یادآور زیر آتش (راجر اسپاتیس‌وود، ۱۹۸۳) که از پس‌زمینهٔ سیاسی وقایع نیکاراگوئه برای رسیدن به مقاصد دراماتیک پُرمایه‌اش استفاده کرده است.
مک‌دانلد که اصلاً مستندساز است در این‌جا نخستین فیلم سینمائی‌اش را ساخته؛ فیلمی که ساده و بدون زرق و برق تصویر شده و با اثری از ریدلی اسکات یا آلن پارکر اشتباه گرفته نمی‌شود. ضرباهنگش سریع است و فیلم‌نامه‌ای بدون گفت‌وگوهای زیاد و خسته‌کننده دارد. حس و حال فیلم ـ نه‌تنها دکورش بلکه تکنیک آن هم ـ خیلی به فیلم‌های دهه ۱۹۷۰ می‌زند ـ ویتاکر که در گذشته نقش‌های متنوعی را ـ از ̎چارلی پاکر̎ در پرنده (کلینت ایست‌وود، ۱۹۸۸) گرفته تا سربازی بریتانیائی در بازی آشکار (نیل جوردن، ۱۹۹۲) ـ ایفا کرده، یک شخصیت فراموش نشدنی دیگر به طیف گستردهٔ نقش‌های سینمائی‌اش افزوده است.