سونوگرافی کبد چرا انجام می‌شود و با آن به چه یافته‌های می‌توان دست یافت؟

در سونوگرافی کبد، بسته به شرایط خاص یا ناهنجاری مورد بررسی، یافته های مختلفی قابل مشاهده است. در اینجا برخی از یافته های رایجی که می توان در طی سونوگرافی کبد تشخیص داد آورده شده است:

اندازه کبد:

سونوگرافی می تواند اندازه کبد را اندازه گیری کند و تشخیص دهد که آیا بزرگ شده (هپاتومگالی) یا کوچک شده است (آتروفی کبد). اندازه طبیعی کبد متفاوت است، اما به طور معمول دهانه کبد نباید از یک اندازه گیری خاص تجاوز کند.

توده‌های کبدی:

سونوگرافی می‌تواند توده‌ها یا تومورها را در کبد، از جمله کیست‌های خوش‌خیم، همانژیوم (تومورهای غیرسرطانی)، یا تومورهای بدخیم مانند کارسینوم سلول‌های کبدی (سرطان اولیه کبد) یا متاستازها (سرطانی که از سایر اندام‌ها منتشر شده است) شناسایی کند.

کبد چرب:

سونوگرافی می تواند تجمع چربی در کبد را تشخیص دهد که به بیماری کبد چرب معروف است. این وضعیت به صورت افزایش اکوژنیسیته (روشنایی) در بافت کبد ظاهر می شود.

سیروز کبدی:

سونوگرافی می‌تواند نشانه‌های سیروز کبدی را که یک بیماری کبدی در مراحل پایانی است که با زخم‌های گسترده مشخص می‌شود، آشکار کند. کبد ممکن است منقبض و گره‌دار به نظر برسد و جریان خون در کبد مختل شود.

ناهنجاری های عروقی کبد:

سونوگرافی می تواند جریان خون را در کبد ارزیابی کند و ناهنجاری هایی مانند فشار خون پورتال (افزایش فشار در ورید پورتال)، ناهنجاری های شریان کبدی یا وجود ناهنجاری های عروقی کبد را تشخیص دهد.

درخت صفراوی:

سونوگرافی می تواند مجاری صفراوی را ارزیابی کند و انسدادهایی مانند سنگ کیسه صفرا یا تومور را در درخت صفراوی تشخیص دهد. همچنین می تواند کیسه صفرا را برای وجود سنگ کیسه صفرا یا التهاب تجسم کند.

آبسه‌های کبدی:

سونوگرافی می‌تواند آبسه‌های داخل کبد را شناسایی کند، که حفره‌های موضعی عفونت پر از چرک هستند. اینها به صورت حفره های پر از مایع با مرزهای مشخص ظاهر می شوند.

کیست‌های کبدی:

سونوگرافی می‌تواند کیست‌های کبدی را که کیسه‌های پر از مایع درون کبد هستند، تشخیص دهد. این کیست ها معمولاً خوش خیم هستند و ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند مگر اینکه علائمی ایجاد کنند یا بزرگ شوند.

فیبروز کبد:

سونوگرافی می تواند نشانه های غیرمستقیم فیبروز کبد، که تجمع بیش از حد بافت اسکار در کبد است، ارائه دهد. این می تواند به عنوان تغییر در بافت کبد و افزایش اکوژنیسیته دیده شود.

خونریزی کبدی:

سونوگرافی می تواند وجود خون در کبد را تشخیص دهد که نشان دهنده خونریزی است. این می تواند به دلیل تروما، بیماری کبد یا شرایط خاص پزشکی رخ دهد.

تخلیه آبسه کبد:

در مواردی که آبسه کبدی تشخیص داده شود، می توان از سونوگرافی برای هدایت تخلیه آبسه استفاده کرد. این به تجسم محل و اندازه آبسه کمک می کند و به هدایت سوزن یا کاتتر برای عمل تخلیه کمک می کند.

ترومبوز ورید کبدی:

سونوگرافی می تواند وجود لخته های خون را در وریدهای کبدی شناسایی کند، وضعیتی که به عنوان ترومبوز ورید کبدی شناخته می شود. این می تواند به دلیل بیماری کبد، اختلالات خونی یا عوامل دیگر رخ دهد.

کیست های کبدی:

علاوه بر کیست های خوش خیم کبد، سونوگرافی می تواند انواع دیگر کیست ها مانند کیست های انگلی ناشی از عفونت هایی مانند بیماری هیداتید را شناسایی کند. این کیست ها به صورت ساختارهای پر از مایع کاملاً مشخص در داخل کبد ظاهر می شوند.

ترومای کبد:

سونوگرافی اغلب برای ارزیابی آسیب های کبدی ناشی از تروما استفاده می شود. می تواند نواحی خونریزی، پارگی یا آسیب های دیگر به بافت کبد را تشخیص دهد.

استئاتوز کبد:

سونوگرافی می تواند درجه استئاتوز کبد را که تجمع چربی در سلول های کبدی است، ارزیابی کند. شدت استئاتوز بر اساس روشنایی کبد در سونوگرافی درجه بندی می شود.

متاستازهای کبدی:

سونوگرافی می تواند به شناسایی تومورهای متاستاتیک در کبد، که سرطان هایی هستند که از سایر قسمت های بدن به کبد سرایت کرده اند، کمک کند. این تومورها به صورت گره هایی در بافت کبد ظاهر می شوند.

ارزیابی داپلر کبد:

سونوگرافی می تواند از تصویربرداری داپلر برای ارزیابی جریان خون در کبد و عروق اطراف آن استفاده کند. این ارزیابی می تواند به تشخیص شرایطی مانند ترومبوز ورید پورتال، ناهنجاری های شریان کبدی یا ناهنجاری های عروقی کبد کمک کند.

تشکیل گاز آبسه کبدی:

در برخی موارد آبسه های کبدی، ممکن است گاز در داخل حفره آبسه ایجاد شود. سونوگرافی می تواند وجود حباب های گاز را در داخل آبسه تشخیص دهد که ممکن است پیامدهایی برای درمان داشته باشد.

ناهنجاری های کیسه صفرا کبد:

سونوگرافی می تواند کیسه صفرا را از نظر ناهنجاری هایی مانند التهاب (کوله سیستیت)، سنگ کیسه صفرا (کوله لیتیازیس) یا ضخیم شدن دیواره کیسه صفرا ارزیابی کند.

اتساع مجرای کبد:

سونوگرافی می تواند اتساع یا بزرگ شدن مجاری صفراوی در کبد را تشخیص دهد که ممکن است نشان دهنده انسداد یا سایر ناهنجاری های سیستم صفراوی باشد.

همانژیوم کبدی:

سونوگرافی می تواند همانژیوم کبد را که تومورهای خوش خیم متشکل از رگ های خونی هستند، شناسایی کند. این تومورها معمولاً به صورت توده‌های کاملاً مشخص و هیپراکویک در کبد ظاهر می‌شوند.

همانژیوم حفره ای کبد:

نوع خاصی از همانژیوم کبدی که به همانژیوم غاری معروف است، می تواند در سونوگرافی ظاهر مشخصی داشته باشد و یک ناحیه هیپراکوی مرکزی را نشان دهد که توسط یک لبه هیپواکوی احاطه شده است.

ارزیابی فشار خون پورتال کبدی:

سونوگرافی می‌تواند ورید باب را ارزیابی کند و علائم فشار خون پورتال مانند اسپلنومگالی (بزرگ شدن طحال)، آسیت (تجمع مایع در شکم) یا واریس (وریدهای بزرگ) را در کبد یا اندام‌های اطراف آن ارزیابی کند.

راهنمای بیوپسی کبد:

از سونوگرافی می توان برای هدایت قرار دادن سوزن بیوپسی در کبد برای گرفتن نمونه بافت استفاده کرد. این به تجسم سایت هدف کمک می کند و به اطمینان از نمونه برداری دقیق کمک می کند.

گرانولوم های کبدی:

سونوگرافی می تواند وجود گرانولوم ها را در کبد تشخیص دهد که نواحی کوچک التهابی هستند که اغلب با عفونت ها یا بیماری های خودایمنی خاص همراه هستند.

سیستی سرکوز کبد:

سونوگرافی می تواند سیستیسرکوز را که یک عفونت ناشی از مرحله لاروی کرم نواری گوشت خوک است، شناسایی کند. به صورت ضایعات کیستیک در کبد ظاهر می شود.

کیست‌های هیداتیک کبد:

سونوگرافی می‌تواند کیست‌های هیداتید را که کیست‌های پر از مایع هستند که توسط مرحله لاروی کرم نواری اکینوکوکوس ایجاد می‌شوند، تشخیص دهد. این کیست ها به صورت ساختارهای چندلبه ای کاملاً مشخص با کیست های دختر ظاهر می شوند.

تومورهای عروقی کبد:

سونوگرافی می تواند تومورهای عروقی مانند همانژیوم کبدی یا آدنوم کبدی را شناسایی کند. این تومورها دارای الگوهای عروقی مشخصی هستند و ممکن است ویژگی های خاصی را در تصویربرداری سونوگرافی از خود نشان دهند.

اتساع مجرای کبد:

سونوگرافی می تواند اتساع یا انسداد مجاری صفراوی داخل یا خارج کبدی را تشخیص دهد که نشان دهنده شرایطی مانند کلدوکولیتیازیس (سنگ کیسه صفرا در مجرای صفراوی مشترک) یا تنگی صفراوی است.

هماتوم های کبدی:

سونوگرافی می تواند هماتوم های داخل کبد را که مجموعه ای از خون ناشی از تروما یا آسیب است، تشخیص دهد. اینها به صورت نواحی هیپواکوییک یا ناهمگن در بافت کبد ظاهر می شوند.

ناهنجاری های عروقی کبد:

سونوگرافی می تواند ناهنجاری های عروقی در کبد مانند ناهنجاری های شریانی وریدی یا شانت شریانی پورتال را شناسایی کند. این ناهنجاری ها ممکن است الگوهای طبیعی جریان خون را مختل کنند.

پاسخ متاستاز کبد به درمان:

در موارد متاستازهای کبدی می توان از سونوگرافی برای نظارت بر پاسخ به درمان استفاده کرد. تغییرات در اندازه، تعداد یا عروق ضایعات متاستاتیک را می توان در طول زمان ارزیابی کرد.

هیپرپلازی ندولار کانونی کبد (FNH):

سونوگرافی می تواند FNH، یک تومور خوش خیم کبد را شناسایی کند. FNH به طور معمول به صورت یک توده هایپراکوی با اسکار مرکزی یا ضایعه ستاره ای شکل ظاهر می شود.

سندرم انسداد سینوسی کبد (SOS):

سونوگرافی می تواند علائم SOS را نشان دهد، وضعیتی که در آن رگ های خونی کوچک در کبد مسدود یا باریک می شوند. این می تواند منجر به هپاتومگالی، آسیت و تغییر الگوهای جریان خون شود.

اینها تنها بخشی از یافته هایی است که می توان در طول سونوگرافی کبد مشاهده کرد. مهم است که به یاد داشته باشید که تفسیر این یافته ها باید توسط یک متخصص مراقبت های بهداشتی واجد شرایط، مانند یک رادیولوژیست انجام شود، که زمینه بالینی را در نظر می گیرد و به طور بالقوه آزمایش ها یا مداخلات بیشتری را در صورت لزوم توصیه می کند.