کوچکترین ستارهای که تاکنون کشف شده و فقط کمی بزرگتر از زمین است
ستارهشناسان از یک کشف باورنکردنی ستارهای خبر دادهاند. در واقع، آنها دو اکتشاف باورنکردنی را گزارش کردهاند: آنها کوچکترین ستارهای را پیدا کردهاند که به دور همدم خود میچرخد و این دوره گردش کوتاهترین دوره شناخته شده برای ستارههای دوتایی است، یعنی فقط 20.5 دقیقه!
این ستاره بخشی از یک سیستم دوتایی است که TMTS J0526 نامیده میشود و در فاصله 2760 سال نوری از زمین قرار دارد. J0526B یک ستاره «زیرکوتوله» داغ است. شعاع آن فقط هفت برابر زمین است. برای مقایسه، شعاع مشتری 11.2 برابر زمین، زحل 9.5 و نپتون چهار برابر زمین است.
این کوچکترین ستارهای است که تاکنون از نظر حجم کشف شده است، و با این حال واقعا یک ستاره است. وزن این ستاره کوچک در آن حجم کوچک حدود یک سوم جرم خورشید است، بنابراین وزن این ستاره کوچک حدود 350 برابر مشتری است!
همدم سنگینتر این ستارههای دو تایی، J0526A، یک کوتوله سفید است که حدود 74 درصد خورشید وزن دارد و غنی از کربن و اکسیژن است که نشان میدهد از چه نوع ستارهای تکامل یافته است. کوتولههای سفید سرنوشت ستارگانی مانند خورشید دارند. ستارگان کوچک که به اندازه کافی برای تبدیل شدن به ابرنواختر بزرگ نیستند، به غولهای قرمز تکامل مییابند. البته پیش از آن لایههای بیرونی خود را بریزند، و یک هسته بسیار متراکم را در حجمی نه چندان بزرگتر از زمین میسازند.
این دو جرم هر 20.5 دقیقه یک بار به دور یکدیگر میچرخند که کوتاهترین دوره مداری شناخته شده در بین هر سیستم ستارهای دوتایی کشف شده است.
این مشاهدات با استفاده از تلسکوپ دانشگاه Tsinghua-Ma Huateng برای بررسی (TMTS) برخی از دیدگاههای نظری را تأیید میکند که سبکترین زیرکوتولهها نسبت به کوتولهها متفاوت تکامل مییابند.
TMTS رصد خود را در سال 2020 آغاز کرد و تا پایان سال 2023 بیش از 27 میلیون ستاره را مورد مطالعه قرار داد. این کشف با تلسکوپ Keck I در هاوایی و Gran Telescopio Canarias (GTC) واقع در لا پالما نیز تایید شده.
مشاهدات نشان میدهد که کوتوله سفید در واقع در هر مداری ستاره زیرکوتوله را تغییر شکل میدهد. کشش گرانشی جزر و مدی ستاره کوچک و درخشان را میکشد و بر روشنایی آن تأثیر میگذارد. این تغییر است که توسط تلسکوپها ثبت شد. در آینده، این حرکت ممکن است توسط رصدخانه امواج گرانشی فضایی LISA هم ثبت شود.
این مطالعه در Nature Astronomy منتشر شده.
این نوشتهها را هم بخوانید
