سوء هاضمه چیست و چگونه درمان می شود؟
سوء هاضمه (dyspepsia)، حالتیست که شما سریعا بعد از خوردن غذا، احساس سیری و پری میکنید. اغلب مواقع جای نگرانی برای ابتلا به این حالت وجود ندارد. سوء هاضمه اغلب منجر به ایجاد علائمی مثل سوزش سر معده بعد از خوردن و آشامیدن، احساس نفخ و سیری، ایجاد بادگلو به شکل مداوم و احساس تلخی و برگرداندن غذا یا مایعات به دهان میشود. شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که برای سوء هاضمه چی بخوریم؟ یکی از بهترین مکملها برای رفع این حالت، مکمل لیپومان است. در کنار آن، استفاده از داروهای کنترلکنندهی تولید اسید معده و پروبیوتیکها نیز میتواند استفاده شود.
سوء هاضمه چیست؟
سوء هاضمه، حالتیست که شما بعد از نوشیدن یا خوردن غذاها، به سرعت احساس میکنید سیر شدهاید. همچنین احتمالا به طور مداوم، شکمتان نفخ دارد و بادگلو میزنید. در مواردی حتی اشتهای شما، به دلیل احساس سیری، از بین میرود.
علت ایجاد سوء هاضمه چیست؟
دلایل زیادی برای ابتلا به سوء هاضمه وجود دارد. از مهمترین و رایجترین آنها، سبک زندگی، مصرف داروهای خاصی و ابتلا به اختلالات مختلفی هست که منجر به ایجاد این حالت میشود.
سبک زندگی:
درواقع زمانی که شما نتوانید به خوبی غذایتان را هضم کنید، به سوء هاضمه مبتلا میشوید. این عدم هضم مناسب، ممکن است به دلیل سریعخوردن غذا یا مصرف حجم بالای غذا در شما باشد.
همچنین مصرف غذاهای تند و چرب، احتمال ایجاد این حالت را بالاتر میبرند. درازکشیدن بعد از خوردن غذا نیز از دیگر علل این اتفاق است.
سیگارکشیدن، مصرف الکل و استرس، دلایل دیگریست که میتوانم به آنها اشاره کنم/
داروها:
درواقع سوء هاضمه، میتواند عارضهی جانبی مصرف داروهای خاصی باشد. داروهایی مثل ضدالتهابهای غیراستروئیدی (ناپروکسن، ایبوپروفن، آسپرین و …) از دستهی آن داروهایی هستند که منجر به ایجاد سوء هاضمه میشود. همچنین آنتیبیوتیکها نیز از دستهی داروهایی هستند که مشکلات گوارشی مختلفی، از جمله سوء هاضمه ممکن است برایتان پیش بیارد.
ابتلا به برخی بیماریها:
ابتلا به بیماریهای مختلفی، میتواند منجر به ایجاد سوء هاضمه در شما شود. از جملهی آن شامل موارد زیر است:
- ابتلا به رفلاکس معده (GERD)
- زخم معده
- عدم تحمل لاکتوز، گلوتن و سایر موارد
- سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
- سرطان معده
- ابتلا به ناهنجاریهای پانکراس یا مجاری صفراوی
- ابتلا به میکروب معده (هلیکوباکتر پیلوری)
- باردارشدن (خصوصا از هفتهی 27 به بعد)
از کجا متوجه شوم به سوء هاضمه مبتلا هستم؟
ابتلا به سوء هاضمه، علائمی را به دنبال دارد. به عنوان مثال شما احساس سیری میکنید، دائما نفخ دارید، سوزش سر معده دارید، ممکن است موادغذایی از معدهتان به داخل دهانتان بازگردد و حالت تهوع و استفراغ داشته باشید. به دنبال ایجاد این علائم، کاهش وزن قابلتوجه، مدفوع سیاه، مشکل در بلع و بالاآوردن چیزی مثل خون را ممکن است تجربه کنید.
برای سوء هاضمه چی بخوریم؟
دستهی مختلفی از داروها میتوانند برای بهبود علائم سوء هاضمه موثر باشند. هرچند در کنار آن، ممکن است عوارض جانبی را تجربه کنید.
دستهی اول: مکمل لیپومان:
این مکمل، حاوی 600 میلیگرم عصارهی برگ کنگرفرنگی است و در بهبود حالات سوءهاضمه و کاهش نفخ، تهوع و احساس پری، نقش دارد. شما میتوانید روزانه و بعد از غذا، از این مکمل استفاده نمایید. این مکمل در افراد مبتلا به اختلالات انسدادی صفرا و سنگ صفرا و خانمهای باردار و شیرده، منع مصرف دارد.
دستهی دوم، آنتاگونیستهای گیرنده H2:
این دسته از داروها، مثل فاموتیدین میباشند که در کنترل میزان اسید معده نقش دارند. عوارض جانبی این دسته از داروها، شامل احساس تهوع، یبوست، اسهال، سردرد و خونریزی یا کبودی میباشد.
دستهی سوم، مهارکنندههای پمپ پروتونی:
این دسته از داروها مثل پنتوپرازول، در کنترل میزان اسید معده نقش دارند اما از گروه قبل قویتر میباشند. عوارض جانبی این دسته از داروها، شامل احساس تهوع، یبوست، اسهال، سردرد، کمردرد، سرفه، سرگیجه و درد شکمی میباشد.
دستهی چهارم: پروبیوتیکها:
این دسته از داروها، عملکرد ماهیچههای گوارشی را بهبود میبخشند؛ هرچند ممکن است عوارض جانبی مثل افسردگی، اضطراب، خستگی و حرکات اسپاسمیک داشته باشند.
راهکارهای خانگی برای بهبود علائم سوءهاضمه، شامل چه مواردی میشود؟
علاوه بر موارد قبل، شما با رعایت یکسری نکات ساده، میتوانید علائم را بهبود ببخشید. به عنوان مثال:
- سعی کنید غذاهای تند و تحریککنندهی سوزش سر معده مصرف نکنید.
- آهستهتر غذا بخورید.
- بلافاصله بعد از غذا، دراز نکشید.
- سیگار را ترک کنید.
- سعی کنید ورزش کنید و وزنتان را متعادل نگه دارید.
- قهوه، نوشابه و نوشیدنیهای گازدار را محدود کنید.
- الکل مصرف نکنید.
- استرستان را کنترل کنید (یوگا کنید، به جلسات روان – درمانی بروید و …).
برای تشخیص سوءهاضمه، چه اقداماتی انجام میشود؟
پزشک شما، براساس پیشینهی پزشکیتان، معاینات فیزیکی، اندوسکوپی گوارشی و تستهای دیگر، تشخیص خودش را بیان خواهد کرد.
- پیشینهی پزشکی: درواقع پزشکتان در رابطه با عادات غذایی شما، وضعیت زتدگیتان و داروهای مصرفی، چه به صورت نسخهای و چه به صورت بدون نسخه، خواهد پرسید تا تشخیصش را دقیقتر بیان کند.
- معاینات فیزیکی: پزشک شما، میزان نفخ ایجادشده در شما، صدای شکمتان، بررسی شکم از بابت بودن درد، سفتی یا توده و زردی پوست و چشمانتان را بررسی میکند.
- آندوسکوپی لولهی گوارشی: آندوسکوپی درواقع برای تمایز اختلال سوءهاضمه با التهابات معده، زخم معده و یا سرطانهای مربوط به شکم است. انجام این آندوسکوپی خصوصا در کسانیکه بالاتر از 55 سال سن دارند، سابقهی ابتلا به سرطان را دارند، کاهش وزن داشتهاند، شواهد خونریزی گوارشی دارند و بلع سخت و حالت تهوع دارند، مهمتر است.
- تستهای دیگر: از تستهای دیگر میتوان به تست باکتری معده( هلیکوباکتر پیلوری)، تست خون (از نظر وجود عفونتها)، تست مدفوع و تست تنفس اوره، اشاره کرد.این تستها برای تمییز وجود هلیکوباکترپیلوری و علت ایجاد حالت سوءهاضمه در شماست.
جمعبندی
سوءهاضمه، حالتیست که شما، احساس سیری زودرس میکنید، احتمالا نفخ بالایی دارید، ممکن است معده درد داشته باشید و حالت تهوع نیز برایتان رخ دهد. در این هنگام، شما با بازگوکردن دقیق حالات خود و انجام تستهای مختلف، به پزشکتان برای تشخیص آن و علت ایجادش کمک خواهید کرد.
یکی از بهترین مکملها که عارضهی داروهای شیمیایی را نیز ندارد، لیپومان است. در کنار آن، با توجه به تشخیص پزشک میتوانید انواعی از داروهای ضداسید معده و پروبیوتیکها را نیز استفاده نمایید.