چرا نیروی دریایی ایالات متحده از F-22 رپتور استفاده نمی‌کند؟
مقدمه‌ای بر جنگنده F-22 رپتور: برتری هوایی مطلق
جنگنده F-22 رپتور، به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و مرموزترین هواپیماهای نظامی در جهان، نماد برتری هوایی در نیروی هوایی ایالات متحده است. این هواپیما، که توسط شرکت لاکهید مارتین (Lockheed Martin) طراحی و ساخته شده، یکی از اولین جنگنده‌های نسل پنجمی جهان محسوب می‌شود و از فناوری‌های بسیار پیشرفته‌ای برخوردار است که آن را به یک سلاح استراتژیک در هرگونه عملیات هوایی تبدیل می‌کند. F-22 رپتور از زمان ورود به خدمت در سال 2005، به‌عنوان یک پیشتاز در حوزه فناوری‌های رادارگریزی، مانورپذیری بالا و تسلیحات پیشرفته، نقش حیاتی در مأموریت‌های دفاعی ایالات متحده ایفا کرده است.
یکی از ویژگی‌های برجسته F-22 رپتور، توانایی رادارگریزی آن است که به این هواپیما امکان می‌دهد تا از دید سیستم‌های راداری دشمن پنهان بماند. طراحی سطح مقطع راداری بسیار کوچک و استفاده از مواد کامپوزیت و شکل بدنه خاص، برای کاهش شناسایی راداری در این جنگنده به کار گرفته شده‌اند. این ویژگی به همراه قابلیت حملات دقیق از فواصل دور، F-22 را به یکی از مؤثرترین ابزارها برای مقابله با تهدیدات هوایی و دفاعی دشمن تبدیل کرده است.
علاوه بر قابلیت‌های رادارگریزی، F-22 رپتور به موتورهای قدرتمندی مجهز است که به آن امکان می‌دهند تا با سرعتی بیش از ماخ 2 بدون نیاز به استفاده از پس‌سوز (Afterburner) پرواز کند. این سرعت بالا، به همراه توانایی مانورپذیری فوق‌العاده در نبردهای هوایی نزدیک، رپتور را به جنگنده‌ای بی‌رقیب در آسمان‌ها تبدیل می‌کند. همچنین، این هواپیما قادر است تا با استفاده از سامانه‌های پیشرفته حسگر و ارتباطی، اطلاعات حیاتی را در زمان واقعی دریافت و منتقل کند، که این امر به افزایش آگاهی موقعیتی خلبان کمک شایانی می‌کند.
F-22 رپتور به دلیل داشتن فناوری‌های فوق پیشرفته و حساس، به کشورهای دیگر فروخته نشده است. این تصمیم استراتژیک ایالات متحده برای حفظ برتری هوایی و جلوگیری از دستیابی کشورهای دیگر به این فناوری‌ها بوده است. رپتور نه تنها به عنوان یک جنگنده، بلکه به عنوان یک ابزار دیپلماتیک و عامل بازدارنده نیز نقش مهمی در سیاست‌های دفاعی ایالات متحده ایفا می‌کند. ترکیب این ویژگی‌ها و فناوری‌های پیشرفته، F-22 رپتور را به یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین هواپیماهای نظامی در تاریخ معاصر تبدیل کرده.
اما از زمان بازنشستگی جنگنده F-14 تامکت، جنگنده اصلی نیروی دریایی ایالات متحده F/A-18 سوپر هورنت بوده است. اما این هواپیما به عنوان یک جنگنده نسل پنجمی مانند F-22 رپتور نیست.
با وجود این ویژگی‌های اف ۲۲ که در بالا شرح آن رفت، چرا نیروی دریایی از رپتور استفاده نمی‌کند؟
چالش‌های فنی و هزینه‌های بالا در طراحی «سی رپتور»
در دهه 1990، ایده‌ای به نام «سی رپتور» (Sea Raptor) مطرح شد که قرار بود نسخه‌ای از F-22 برای عملیات‌های ناو هواپیمابر باشد. اما تغییراتی که برای سازگار کردن رپتور با شرایط برخاست و فرود از روی ناو هواپیمابر لازم بود، نیاز به اصلاحات اساسی در طراحی هواپیما داشت. برای تحمل نیروی شدید ناشی از پرتاب از سیستم کاتاپولت ناو، بدنه هواپیما باید تقویت می‌شد. علاوه بر این، طراحی بال‌های متغیر شبیه به F-14 نیز برای فرود آهسته‌تر بر روی عرشه ناو لازم بود. این تغییرات نه تنها هزینه‌های بالایی به این برنامه اضافه می‌کرد (حدود 350 میلیون دلار به ازای هر هواپیما)، بلکه طراحی بال‌های متغیر می‌توانست بخش به صورت نسبی بر سطح مقطع راداری هواپیما را که باعث کاهش شناسایی آن می‌شود،اثر بگذارد.
جنگنده نسل پنجمی نیروی دریایی: F-35C لایتنینگ II
عدم تحقق ایده «سی رپتور» به معنای این نبود که نیروی دریایی از داشتن جنگنده نسل پنجمی خود محروم شود. این نیاز سرانجام با تأخیر برطرف شد. 24 سال پس از اولین تحویل F-22 رپتور به نیروی هوایی، F-35C لایتنینگ II به عنوان نسخه ناوپایه جنگنده نسل پنجمی نیروی دریایی معرفی شد. این جنگنده با تجهیزاتی مانند ارابه فرود و بال‌های تغییر یافته برای فرود و برخاست از روی ناوها طراحی شده است. بال‌های این مدل که بزرگ‌ترین اندازه را در میان نسخه‌های مختلف F-35 دارند، در نوک خود خمیده می‌شوند تا فضای بیشتری برای سایر هواپیماها بر روی عرشه فراهم شود.
F-35C، مشابه F-22، دارای سطح مقطع راداری کوچکی است که آن را به اولین جنگنده رادارگریزی تبدیل می‌کند که می‌تواند در عملیات‌های ناوپایه استفاده شود. این هواپیما با سرعت فراصوتی حداکثر حدود 1200 مایل در ساعت یا ماخ 1.6 در حالت بارگذاری کامل مهمات قادر می‌تواند پرواز کند. پلتفرم F-35 بسیار انعطاف‌پذیر است و می‌تواند در نقش‌های مختلفی از جمله مقابله با هواپیماهای دشمن، حمله به اهداف زمینی و جمع‌آوری اطلاعات عمل کند. پس، دیگر نیروی دریایی نیازی به «سی رپتور» پیدا نکرد؛ فقط مقداری صبر کرد تا جنگنده‌ای مناسب برای ناوهای خود داشته باشد.
