همزیستی انسانهای نخستین با اجداد اولیهتر – فسیل 4.3 میلیون سالهای که به بازنگری در تاریخچه تکامل انسانها منجر شد
در کشفی شگفتانگیز، باستانشناسان در کنیا یک استخوان فک متعلق به گونهای باستانی از انسانریختها (hominins) را کشف کردهاند که احتمالاً همزمان با نخستین اجداد انسانی ما بر روی زمین زیسته است. این گونه که با نام آسترالوپیتکوس آنامنسیس (Australopithecus anamensis) شناخته میشود، تا پیش از این کشف جدید تصور میشد که پس از ظهور نخستین انسانریختها پدید آمده است. با این حال، فسیل تازه بهدستآمده نشان میدهد که این گونه میتوانسته در واقع یکی از شاخههای همزمان و موازی با نخستین اجداد انسانها بوده باشد.
درک جدید از طبقهبندی و زمانبندی گونههای اولیه انسانریختها
گونههای باستانی انسانریختها معمولاً به سه دسته بزرگ تقسیم میشوند. قدیمیترین این دستهها به عنوان «انسانریختهای ابتدایی» (basal hominins) شناخته میشوند که به عنوان نیای نخستین انسانها در نظر گرفته میشوند. پس از آنها، گروه دیگری از گونهها به نام «آسترالوپیتها» (australopiths) پدیدار شدند. این دسته شامل گونههایی همچون آسترالوپیتکوس آنامنسیس و آسترالوپیتکوس آفارنسیس (Australopithecus afarensis) است که بعدها به شکلگیری خط اولیه هومو (Homo) منجر شدند، که در نهایت به پیدایش انسان مدرن انجامید.
پیامدهای کشف جدید در تکامل انسان: بازنگری در درخت خانوادگی انسان
در گذشته، دانشمندان بر این باور بودند که آسترالوپیتکوس آنامنسیس حدود ۴.۲ میلیون سال پیش در مناطق کنیا و اتیوپی ظهور کرده است و بنابراین احتمالاً پس از آردیپیتکوس رامیدوس (Ardipithecus ramidus) که در بین ۴.۵ تا ۴.۳ میلیون سال پیش در اتیوپی میزیسته، به وجود آمده است. اما کشف جدید فسیل فکی که در سال ۲۰۱۱ در شرق تورکانا کنیا بهدستآمده و اکنون با دقت بیشتری بررسی شده است، نشان میدهد که این فرد خاص حدود ۴.۳ میلیون سال پیش زندگی میکرده است. این بدان معنی است که آسترالوپیتکوس آنامنسیس و آردیپیتکوس رامیدوس در دورهای مشابه زیستهاند.
تغییر چشمانداز: داستان پیچیدهتر از آنچه تصور میکردیم
تحقیقات جدید نشان میدهد که احتمالاً آردیپیتکوس رامیدوس نیای مستقیم آسترالوپیتکوس آنامنسیس نبوده است. بلکه این دو گونه ممکن است به عنوان شاخههای خواهر نزدیک به هم از یک درخت تکاملی گستردهتر تلقی شوند. با وجود اینکه این نتایج قطعی نیستند، اما پژوهشگران استنباط میکنند که ارتباطات پیچیدهتری بین این گونهها وجود دارد. این پژوهش نهتنها تصویری دقیقتر از زمان و چگونگی تکامل انسانها به ما ارائه میدهد، بلکه نشان میدهد که داستان تکامل انسان ممکن است بهمراتب پیچیدهتر و پر از پیچ و خمهای بیشتری باشد.
این تحقیق بار دیگر تأکید میکند که دانستههای ما از تاریخچه تکامل انسان همچنان ناقص است و هر کشف جدید میتواند مسیر دانش ما را تغییر دهد، گویی که با هر فسیل تازهکشفشده، قطعه جدیدی از پازل پیچیده تکامل انسانی را پیدا میکنیم که ممکن است تصویر کلی را بازنویسی کند. این پژوهش که در مجله معتبر Journal of Human Evolution منتشر شده است، یک گام بزرگ دیگر در راه فهم بهتر مسیر پرپیچ و خم تکامل ما به عنوان انسانها به شمار میرود.