نگاهی عمیق به سوپرکامپیوتر xAI Colossus؛ بزرگترین خوشه پردازشی جهان با ۱۰۰,۰۰۰ کارت گرافیک
معرفی Colossus؛ بزرگترین سوپرکامپیوتر هوش مصنوعی جهان
ایلان ماسک، کارآفرین مشهور، اخیراً پروژه عظیم خود را به نام xAI Colossus راه‌اندازی کرده است. این ابرکامپیوتر با ۱۰۰,۰۰۰ کارت گرافیک از نوع Nvidia HGX H100، به عنوان بزرگترین خوشه پردازشی هوش مصنوعی جهان شناخته می‌شود. Colossus که پس از یک فرآیند ۱۲۲ روزه مونتاژ آنلاین شد، از سخت‌افزارهای پیشرفته و سیستم خنک‌کننده مایع برای پشتیبانی از پروژه‌های بلندپروازانه هوش مصنوعی ایلان ماسک بهره می‌برد. این پروژه با هدف آموزش مدل‌های هوش مصنوعی قدرتمند برای آینده طراحی شده و از آنجایی که این فناوری‌ها نیازمند پردازش‌های پیچیده هستند، Colossus می‌تواند تحول شگرفی در این حوزه ایجاد کند.
طراحی فنی و ساختار پیشرفته Colossus
ابرکامپیوتر Colossus از چندین رک پردازشی حاوی سرورهای HGX H100 تشکیل شده که در هر رک ۸ سرور قرار دارد و در هر سرور ۸ کارت گرافیک H100 موجود است. این سیستم توسط شرکت سوپرمایکرو (Supermicro) و در داخل یک کیس 4U ساخته شده است که از خنک‌کننده مایع پشتیبانی می‌کند. هر رک دارای یک مانیفولد برای خنک‌سازی مایع است که به راحتی می‌توان آن را تعویض کرد و در پایین هر رک یک پمپ خنک‌کننده اضافی و سیستم مانیتورینگ رک قرار دارد. به همین دلیل، Colossus قادر است عملکردی پایدار و با کارایی بالا را حتی در شرایط پردازشی شدید ارائه دهد.
این ابرکامپیوتر به گونه‌ای طراحی شده که به جای استفاده از شبکه‌های پیچیده‌تر مانند اینفینی‌بند (InfiniBand)، تمام پردازش‌ها را از طریق اترنت (Ethernet) انجام می‌دهد. هر کارت گرافیک دارای کنترلر شبکه (NIC) با سرعت 400GbE است که سرعتی معادل ۳.۶ ترابیت بر ثانیه برای هر سرور فراهم می‌کند. این سطح بالای پهنای باند به Colossus امکان می‌دهد که مدل‌های پیچیده هوش مصنوعی را با سرعت بسیار بالا آموزش دهد و پردازش‌های مورد نیاز را در کمترین زمان ممکن انجام دهد.
تأمین انرژی و مدیریت مصرف در Colossus
مصرف انرژی Colossus به دلیل تراکم بالای پردازش و نیاز به خنک‌سازی پیشرفته بسیار زیاد است. از این رو، ایلان ماسک از سیستم‌های پیشرفته‌ای برای تأمین انرژی پایدار استفاده کرده است. باتری‌های تسلا مگاپک (Tesla Megapack)، که هرکدام تا ۳.۹ مگاوات‌ساعت ظرفیت دارند، به عنوان یک واسطه برای ذخیره و توزیع انرژی به کار می‌روند. این باتری‌ها به دلیل تأخیر زمانی میلی‌ثانیه‌ای خود، قادرند نیازهای انرژی شدید و ناگهانی Colossus را مدیریت کنند و از فشار روی شبکه برق و ژنراتورهای دیزلی ماسک بکاهند. این سیستم‌ها همچنین در صورت قطع برق یا اختلال در شبکه، توان مورد نیاز ابرکامپیوتر را فراهم می‌کنند تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
-------
علت و عوارض مشکل پزشکی از چیست؟
علاوه بر باتری‌های مگاپک، ماسک ۱۴ ژنراتور دیزلی اضافی را نیز برای پشتیبانی در مواقع ضروری اضافه کرده است. این ژنراتورها در کنار باتری‌ها، پایداری و قدرت عملکردی Colossus را تضمین می‌کنند و باعث می‌شوند این سیستم در زمان اوج مصرف نیز بدون مشکل به کار خود ادامه دهد.
کاربردها و اهداف آینده Colossus
xAI Colossus در حال حاضر برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مهم‌ترین آن‌ها مدل چت‌بات Grok 3 است؛ این چت‌بات فقط برای کاربران اشتراکی X (پلتفرم توییتر سابق) در دسترس است و به عنوان یک چت‌بات با هدف متفاوت طراحی شده است. Colossus همچنین به عنوان سکوی آزمایشی برای آموزش مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی آینده مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ مدل‌هایی که طبق ادعای طراحان آن، قابلیت‌های بسیار بیشتری از سیستم‌های فعلی دارند.
مرحله اول ساخت این ابرکامپیوتر به پایان رسیده، اما ماسک برنامه‌های گسترده‌تری برای آینده این سیستم در نظر گرفته است. Colossus قرار است در مراحل بعدی ارتقاء یابد و به آن ۵۰,۰۰۰ کارت گرافیک H100 و ۵۰,۰۰۰ کارت گرافیک نسل جدید H200 اضافه شود، که این امر توان پردازشی Colossus را به‌طور چشمگیری افزایش خواهد داد. با این حال، چالش تأمین انرژی به‌ویژه برای فاز دوم Colossus، با مصرف انرژی بالا همچنان باقی است.
سوپرکامپیوترهای دیگر ایلان ماسک؛ از Cortex تا Dojo
Colossus تنها پروژه بزرگ هوش مصنوعی ماسک نیست. در کنار آن، پروژه‌های موازی دیگری مانند سوپرکامپیوتر Cortex در کارخانه گیگافکتوری تگزاس نیز تحت مالکیت ماسک قرار دارند. Cortex برای آموزش سیستم‌های خودران تسلا و توسعه مدل‌های هوش مصنوعی بینایی رایانه‌ای طراحی شده است. هدف از این پروژه‌ها افزایش قابلیت‌های خودران تسلا با تحلیل و پردازش داده‌های تصویری در مقیاس وسیع است.
سوپرکامپیوتر دیگری به نام Dojo نیز به زودی در بوفالو، نیویورک ساخته خواهد شد که پروژه‌ای ۵۰۰ میلیون دلاری محسوب می‌شود. Dojo به منظور توسعه هوش مصنوعی تسلا و آموزش مدل‌های پردازش تصویر مورد استفاده قرار خواهد گرفت. با سرمایه‌گذاری‌های عظیمی که ماسک در این زمینه انجام می‌دهد، او در تلاش است تا تسلا و xAI را به پیشتازان عرصه هوش مصنوعی تبدیل کند.
آینده Colossus و تاثیرات احتمالی
اگرچه پروژه Colossus با هدف بلندمدت آموزش مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی و ارائه راه‌حل‌های نوین طراحی شده، اما این سرمایه‌گذاری سنگین و پرچالش با خطرات اقتصادی نیز همراه است. تحلیلگران صنعتی مانند رابین لی، مدیرعامل بایدو، پیش‌بینی کرده‌اند که بخش بزرگی از شرکت‌های هوش مصنوعی در صورت بروز بحران‌های اقتصادی ممکن است با مشکلات مالی مواجه شوند. با این حال، ماسک با توسعه پروژه‌های عظیم و پیشرفته‌ای مانند Colossus، Cortex و Dojo، در تلاش است تا به عنوان یک پیشگام در این عرصه شناخته شود.
این سرمایه‌گذاری‌ها نه‌تنها بر آینده شرکت‌های ماسک بلکه بر جهت‌گیری کلی صنعت هوش مصنوعی تاثیر خواهد گذاشت. Colossus به عنوان نمونه‌ای از آینده‌نگری و جاه‌طلبی ماسک، نقش مهمی در توسعه و پیشرفت فناوری‌های پردازش زبان طبیعی و سیستم‌های خودران خواهد داشت. این سیستم به عنوان یکی از بزرگترین سوپرکامپیوترهای هوش مصنوعی در جهان، می‌تواند تاثیرات عمیقی بر نحوه توسعه و پیشرفت مدل‌های هوش مصنوعی در دهه‌های آینده بگذارد.
