خاویر باردم؛ از کودکی تا ستاره شدن در هالیوود

یادم می‌آید اولین باری که خاویر باردم (Javier Bardem) را روی پرده سینما دیدم، نقش عجیب و نفس‌گیرش در فیلم “جایی برای پیرمردها نیست” (No Country for Old Men) بود. چیزی در نگاه سرد و رفتار ترسناک او وجود داشت که مرا میخکوب کرد. وقتی بیشتر درباره زندگی و گذشته‌اش خواندم، متوجه شدم که او فقط یک بازیگر معمولی نیست، بلکه از یک خانواده هرنمند در اسپانیا ریشه گرفته و تقریباً از کودکی در فضای سینما رشد کرده.

اما نکته جالب اینجاست که او اصلاً قصد نداشت بازیگر شود و حتی در دوران جوانی به نقاشی علاقه داشت! خاویر باردم یکی از معدود بازیگرانی است که موفق شده از سینمای اروپا به هالیوود راه پیدا کند و هم در فیلم‌های مستقل و هم در بلاک‌باسترهای پرخرج بدرخشد. شاید برایت جالب باشد که بدانید او تنها اسپانیایی‌ای است که توانسته جایزه اسکار (Oscar Award) را ببرد! این موضوع نشان می‌دهد که پشت موفقیت او چیزی بیشتر از شانس وجود دارد.

اگر بخواهیم درباره زندگی خاویر باردم صحبت کنیم، فقط نباید روی شهرت و جوایزش تمرکز کنیم. او شخصیتی خاص دارد و حتی به بازی در برخی فیلم‌های بزرگ نه گفته است، چون معتقد بود که این نقش‌ها مناسب او نیستند. برخلاف بسیاری از ستاره‌های هالیوود، او همچنان به فرهنگ و ریشه‌های اسپانیایی‌اش وفادار مانده و در بسیاری از فیلم‌های اسپانیایی هم بازی کرده است. علاوه بر این، زندگی خصوصی خاویر باردم همیشه مورد توجه رسانه‌ها بوده، به‌خصوص ازدواجش با پنه‌لوپه کروز (Penélope Cruz)، که یکی از معروف‌ترین زوج‌های سینمایی را تشکیل داده‌اند. اما اگر می‌خواهی جالب‌ترین حقایق درباره خاویر باردم را بدانی، پس همراه من بمان، چون قرار است 10 نکته خاص درباره او را باهم مرور کنیم!

۱. خاویر باردم در یک خانواده کاملاً هنری بزرگ شد

خاویر باردم در تاریخ ۱ مارس ۱۹۶۹ در لاس پالماس، جزایر قناری، اسپانیا (Las Palmas, Canary Islands, Spain) به دنیا آمد. او در یک خانواده کاملاً هنری متولد شد که ریشه‌های عمیقی در سینمای اسپانیا (Spanish Cinema) داشتند. مادرش، پیلار باردم (Pilar Bardem)، یکی از بازیگران سرشناس اسپانیایی بود که در ده‌ها فیلم و سریال بازی کرده بود. پدربزرگ و مادربزرگ او نیز در تئاتر و سینما فعالیت داشتند، بنابراین از کودکی با فضای فیلم و نمایش آشنا شد. با این حال، پدرش فردی کاملاً متفاوت بود و در دوران کودکی خاویر، خانواده را ترک کرد و مادرش به‌تنهایی او و خواهر و برادرش را بزرگ کرد. او بارها در مصاحبه‌ها گفته که مادرش مهم‌ترین فرد در زندگی‌اش بوده و اگر او نبود، شاید هرگز وارد دنیای سینما نمی‌شد. در واقع، اولین باری که جلوی دوربین رفت، تنها ۶ سال داشت و در یک سریال اسپانیایی به همراه مادرش بازی کرد.

۲. او در نوجوانی بیشتر به نقاشی علاقه داشت تا سینما

با وجود اینکه در یک خانواده سینمایی بزرگ شده بود، خاویر باردم در دوران نوجوانی اصلاً به بازیگری علاقه‌ای نداشت. او از همان دوران کودکی به نقاشی و هنرهای تجسمی (Visual Arts) علاقه زیادی داشت و تصمیم گرفت که در دانشگاه، این رشته را دنبال کند. به همین دلیل، در دانشگاه مادرید (Complutense University of Madrid) مشغول تحصیل در رشته نقاشی شد و امیدوار بود که در آینده یک نقاش حرفه‌ای (Professional Painter) شود. اما مشکل اینجا بود که از نظر مالی شرایط خیلی سختی داشت و برای تأمین هزینه‌هایش مجبور شد نقش‌های کوتاه و فرعی در سریال‌های اسپانیایی بازی کند. یکی از اولین نقش‌های مهمش در یک سریال طنز اسپانیایی بود که خودش بعدها گفته از بازی در آن احساس خجالت می‌کرد! اما همین نقش‌های کوچک باعث شد که کم‌کم به دنیای سینما علاقه‌مند شود.

۳. ورودش به سینما با فیلمی بحث‌برانگیز بود

نخستین فیلم مهمی که خاویر باردم در آن بازی کرد، فیل (Las Edades de Lulú – The Ages of Lulu) در سال ۱۹۹۰ بود. این فیلم که توسط بیگاس لونا (Bigas Luna) کارگردانی شد، یک اثر جنجالی بود که به موضوعات احساسی و روابط پیچیده انسانی می‌پرداخت. بازی باردم در این فیلم، هرچند کوتاه بود، اما توجه کارگردانان اسپانیایی را به او جلب کرد. پس از آن، در چندین فیلم دیگر به کارگردانی بیگاس لونا بازی کرد، از جمله فیلم “خامون خامون” (Jamón Jamón) در سال ۱۹۹۲ که باعث شد بیشتر شناخته شود. جالب است بدانید که پنه‌لوپه کروز هم در این فیلم نقش داشت، اما در آن زمان، هنوز رابطه‌ای بین آن‌ها شکل نگرفته بود. باردم در آن سال‌ها در سینمای اسپانیا به عنوان یک چهره مستعد و پرانرژی شناخته شد، اما هنوز راه زیادی تا ورود به هالیوود داشت.

4. زندگی خصوصی خاویر باردم پر از عشق و پرماجرا بوده است

در سال ۲۰۱۰، خاویر باردم با پنه‌لوپه کروز ازدواج کرد و این دو یکی از معروف‌ترین زوج‌های سینمایی را تشکیل دادند. آن‌ها در سال ۲۰۰۷، هنگام فیلم‌برداری فیلم “ویکی کریستینا بارسلونا” (Vicky Cristina Barcelona) دوباره به هم نزدیک شدند و رابطه‌شان جدی شد. برخلاف بسیاری از بازیگران، باردم و کروز زندگی خصوصی‌شان را بسیار دور از رسانه‌ها نگه می‌دارند. آن‌ها صاحب دو فرزند هستند و ترجیح می‌دهند که زندگی‌شان در اسپانیا باشد، نه در لس‌آنجلس. خاویر باردم بارها گفته که خانواده برایش از شهرت مهم‌تر است و سعی می‌کند تعادل خوبی بین کار و زندگی شخصی داشته باشد.

5. خاویر باردم در دوران کودکی عاشق راگبی بود

برخلاف تصور بسیاری از طرفدارانش، خاویر باردم در کودکی و نوجوانی بیشتر به ورزش علاقه داشت تا بازیگری. او در جوانی یکی از بازیکنان حرفه‌ای راگبی  در اسپانیا بود و حتی در تیم ملی راگبی اسپانیا هم بازی کرد. باردم به این ورزش بسیار علاقه داشت و حتی مدتی فکر می‌کرد که می‌تواند به‌عنوان یک ورزشکار حرفه‌ای در این رشته فعالیت کند. اما شرایط اقتصادی و فشارهای خانواده‌اش باعث شد که به دنبال یک شغل پایدارتر باشد. او بارها گفته که اگر بازیگر نمی‌شد، احتمالاً مربی راگبی یا حتی یک ورزشکار حرفه‌ای می‌شد. جالب است بدانید که حتی پس از ورودش به دنیای سینما، همچنان راگبی را دنبال می‌کند و در مسابقات مهم بین‌المللی این رشته حضور دارد. او به‌خصوص طرفدار سرسخت تیم ملی راگبی نیوزلند (All Blacks) است و بازی‌های آن‌ها را همیشه تماشا می‌کند. عشق او به این ورزش در چندین مصاحبه مطرح شده و خودش گفته که راگبی یکی از بهترین روش‌های تخلیه انرژی و استرس برای اوست.

6. او برای نقش‌هایش به شدت تغییر وزن می‌دهد

یکی از ویژگی‌های خاویر باردم این است که برای هر نقشی که بازی می‌کند، حاضر است تغییرات فیزیکی شدیدی را تحمل کند. او برای فیلم “پیش از آنکه شب فرا برسد” (Before Night Falls) وزن خود را به شدت کاهش داد و مدت‌ها رژیم سختی را تحمل کرد. از طرف دیگر، برای فیلم “زیبایی بزرگ” (Biutiful) که در آن نقش یک مرد بیمار را بازی می‌کرد، مجبور شد بدن خود را تحلیل ببرد و به لحاظ فیزیکی کاملاً تغییر کند. اما یکی از عجیب‌ترین تغییرات او برای فیلم “دزدان دریایی کارائیب: مردگان حکایت نمی‌کنند” (Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales) بود که در آن نقش کاپیتان سالازار (Captain Salazar) را بازی کرد. او مجبور شد روزانه چندین ساعت گریم سنگین را تحمل کند و حتی حرکاتش را به شکلی تغییر دهد که واقعاً شبیه به یک روح دریایی به نظر برسد. باردم بارها گفته که آماده است برای نقش‌هایش سخت‌ترین تمرین‌ها را انجام دهد، زیرا معتقد است که یک بازیگر باید کاملاً در نقش خود غرق شود تا مخاطب باورش کند.

7. او اولین بازیگر اسپانیایی بود که برنده جایزه اسکار شد

قبل از اینکه خاویر باردم در سال ۲۰۰۸ برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (Oscar for Best Supporting Actor) شود، هیچ بازیگر مرد اسپانیایی موفق به کسب این جایزه نشده بود. او این جایزه را برای نقش‌آفرینی‌اش در فیلم “جایی برای پیرمردها نیست” (No Country for Old Men) به کارگردانی برادران کوئن دریافت کرد. این نقش، یکی از ترسناک‌ترین و فراموش‌نشدنی‌ترین شخصیت‌های تاریخ سینما یعنی آنتون چیگور (Anton Chigurh) را به دنیای فیلم معرفی کرد. اجرای او به حدی تاثیرگذار بود که حتی منتقدان گفتند باردم این شخصیت را برای همیشه در تاریخ سینما ماندگار کرد. نکته جالب اینجاست که او اولین بازیگر اسپانیایی در تاریخ سینما بود که چنین افتخاری را به دست می‌آورد. پیش از او، فقط بازیگران زن اسپانیایی، مانند پنه‌لوپه کروز و مرسیدس کامینو (Mercedes Camino)، موفق به دریافت جوایز مهم بین‌المللی شده بودند. این جایزه باعث شد که باردم درهای جدیدی به روی خود باز کند و به یکی از ستاره‌های جهانی سینما تبدیل شود.

8. او علاقه خاصی به بازی در نقش شخصیت‌های منفی دارد

خاویر باردم از آن دسته بازیگرانی است که عاشق بازی در نقش آدم‌های شرور و شخصیت‌های پیچیده (Villains & Complex Characters) است. او بارها گفته که نقش‌های شرور و مرموز به او این امکان را می‌دهند که ابعاد جدیدی از توانایی‌های بازیگری‌اش را کشف کند. یکی از معروف‌ترین نقش‌های منفی او، آنتون چیگور در “جایی برای پیرمردها نیست” بود که چهره‌ای سرد و بی‌رحم داشت و در لیست بهترین شرورهای تاریخ سینما قرار گرفت. او همچنین در فیلم “اسکای‌فال” (Skyfall) نقش منفی اصلی را بازی کرد و در نقش رائول سیلوا (Raoul Silva)، دشمن خطرناک جیمز باند ظاهر شد. نقش‌آفرینی او در این فیلم به قدری قوی بود که حتی برخی منتقدان گفتند او یکی از بهترین آنتاگونیست‌های تاریخ سری فیلم‌های جیمز باند است. اما او همیشه سعی می‌کند شخصیت‌های منفی‌اش را فقط به عنوان “آدم‌های بد” نشان ندهد، بلکه ابعاد انسانی آن‌ها را هم به تصویر بکشد.

9. خاویر باردم عاشق آشپزی و غذاهای سنتی اسپانیایی است

یکی از سرگرمی‌های مورد علاقه خاویر باردم، آشپزی است و او به‌شدت به غذاهای سنتی اسپانیایی (Spanish Traditional Cuisine) علاقه دارد. او در چندین مصاحبه گفته که بهترین راه برای کاهش استرس، آشپزی کردن و درست کردن غذاهای خانگی است. از جمله غذاهای مورد علاقه او، پائیا (Paella)، گازپاچو (Gazpacho) و تورتیا اسپانیولا (Tortilla Española) هستند که همگی از غذاهای معروف اسپانیایی محسوب می‌شوند. باردم همچنین گفته که دوست دارد در آینده یک رستوران کوچک در اسپانیا باز کند و غذاهای سنتی را برای مشتریانش سرو کند. همسرش، پنه‌لوپه کروز، نیز بارها از مهارت آشپزی او تعریف کرده و گفته که باردم به‌طور حرفه‌ای آشپزی می‌کند. در سفرهایش به کشورهای مختلف، او همیشه سعی می‌کند که غذاهای محلی آن مناطق را امتحان کند و حتی برخی از دستورپخت‌ها را یادداشت می‌کند. این عشق به غذا باعث شده که باردم به یکی از بازیگرانی تبدیل شود که سبک زندگی سالمی دارد و برخلاف برخی از همکارانش، علاقه‌ای به غذاهای فست‌فودی ندارد.

10. خاویر باردم یکی از حامیان پرشور محیط زیست است

خاویر باردم نه‌تنها یک بازیگر برجسته است، بلکه یکی از فعالان سرسخت محیط زیست یز محسوب می‌شود. او سال‌هاست که با سازمان صلح سبز (Greenpeace) همکاری دارد و بارها در کمپین‌های مختلف برای حفظ اقیانوس‌ها و مقابله با تغییرات اقلیمی شرکت کرده است. در سال ۲۰۱۸، او به همراه تیم تحقیقاتی این سازمان، به قطب جنوب سفر کرد تا درباره تأثیر گرمایش زمین بر یخ‌های قطبی تحقیق کند. او در سازمان ملل نیز سخنرانی کرد و از دولت‌ها خواست تا قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای حفاظت از دریاها و جلوگیری از آلودگی پلاستیکی تصویب کنند. باردم بارها گفته که نمی‌خواهد فقط یک بازیگر باشد، بلکه می‌خواهد از شهرتش برای تغییرات مثبت در جهان استفاده کند. او همچنین در مستندی به نام “Sanctuary” حضور داشت که به مشکلات زیست‌محیطی و تخریب اکوسیستم‌های دریایی پرداخته بود. علاوه بر این، او به‌شدت از حفاظت از گونه‌های در خطر انقراض حمایت می‌کند و بارها در پروژه‌های بین‌المللی برای نجات حیوانات شرکت کرده است.

فهرست بهترین فیلم‌های خاویر باردم

۱. جایی برای پیرمردها نیست (No Country for Old Men) – 2007
نقش: آنتون چیگور (Anton Chigurh)
کارگردان: برادران کوئن (Coen Brothers)
برنده اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
یکی از ترسناک‌ترین و به‌یادماندنی‌ترین شخصیت‌های منفی تاریخ سینما

۲. آسمان وانیلی (Vanilla Sky) – 2001
نقش: ادمونتو
کارگردان: کامرون کرو (Cameron Crowe)
همبازی با تام کروز و پنه‌لوپه کروز
فیلمی فلسفی با داستانی رازآلود و عجیب

۳. قبل از آنکه شب فرا برسد (Before Night Falls) – 2000
نقش: رینالدو آرناس (Reinaldo Arenas)
کارگردان: جولیان اشنابل (Julian Schnabel)
نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد
داستان زندگی شاعر و نویسنده کوبایی تحت رژیم کاسترو

۴. اسکای‌فال (Skyfall) – 2012
نقش: رائول سیلوا (Raoul Silva)
کارگردان: سام مندس (Sam Mendes)
یکی از برترین شخصیت‌های منفی در تاریخ فیلم‌های جیمز باند
ترکیبی از جنون، هوش بالا و انتقام در یک نقش منفی عالی

۵. ویکی کریستینا بارسلونا (Vicky Cristina Barcelona) – 2008
نقش: خوان آنتونیو (Juan Antonio)
کارگردان: وودی آلن (Woody Allen)
فیلم برنده اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن (پنه‌لوپه کروز)
یک درام عاشقانه با هنرنمایی باردم، پنه‌لوپه کروز و اسکارلت جوهانسون

۶. دریای درون (The Sea Inside) – 2004
نقش: رامون سامپدرو (Ramón Sampedro)
کارگردان: الخاندرو آمنابار (Alejandro Amenábar)
برنده اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان
داستان واقعی مردی که ۳۰ سال برای حق پایان دادن به زندگی‌اش مبارزه کرد

۷. دزدان دریایی کارائیب: مردگان حکایت نمی‌کنند (Pirates of the Caribbean: Dead Men Tell No Tales) – 2017
نقش: کاپیتان سالازار (Captain Salazar)
کارگردان: یواخیم رونینگ و اسپن سندبرگ (Joachim Rønning & Espen Sandberg)
یک شخصیت شرور ترسناک با گریم و جلوه‌های ویژه خیره‌کننده

۸. مادر! (Mother!) – 2017
نقش: همسر (Him)
کارگردان: دارن آرونوفسکی (Darren Aronofsky)
یک فیلم عجیب و نمادین که تفسیرهای فلسفی و اجتماعی زیادی دارد

۹. بیوتیفول (Biutiful) – 2010
نقش: اوکس‌بال (Uxbal)
کارگردان: الخاندرو گونزالس ایناریتو (Alejandro González Iñárritu)
نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد
یک درام اجتماعی و احساسی درباره زندگی مردی بیمار در بارسلونا

۱۰. مشاور (The Counselor) – 2013
نقش: رینر (Reiner)
کارگردان: ریدلی اسکات (Ridley Scott)
فیلمی پر از پیچش‌های داستانی با بازیگران مطرحی مثل مایکل فاسبندر، برد پیت و کامرون دیاز