چرا برخی خودروها دیگر از گیربکس CVT استفاده نمی‌کنند؟

۱. تجربه رانندگی غیرطبیعی و بی‌روح

یکی از مهم‌ترین ایرادهایی که رانندگان به گیربکس CVT (Continuously Variable Transmission) وارد می‌کنند، حس رانندگی “بی‌روح” و مصنوعی است. چون CVT دنده‌ی مشخصی ندارد و دور موتور را ثابت نگه می‌دارد، بسیاری از افراد حس شتاب‌گیری طبیعی یا تعویض دنده را تجربه نمی‌کنند. این موضوع باعث می‌شود برخی رانندگان حس کنند که خودرو “کِش می‌آید” یا واکنش آن کند است. در مدل‌های اسپرت یا نیمه‌لوکس، این موضوع می‌تواند نقطه‌ضعف مهمی باشد. رانندگانی که به حس سنتی تعویض دنده و شتاب ناگهانی علاقه دارند، ترجیح می‌دهند از گیربکس‌های اتوماتیک معمولی یا دوکلاچه استفاده کنند. بنابراین، شرکت‌ها برای جلب سلیقه‌ی مشتری، گاهی CVT را کنار می‌گذارند.

۲. محدودیت در تحمل قدرت و گشتاور

گیربکس‌های CVT در اصل برای خودروهای کم‌قدرت و اقتصادی طراحی شده‌اند. این نوع گیربکس نمی‌تواند به‌خوبی با موتورهایی که گشتاور (Torque) بالا یا قدرت زیاد دارند هماهنگ شود. وقتی خودروهای بزرگ‌تر یا پیشرانه‌های پرقدرت با CVT جفت می‌شوند، مشکلاتی مثل سر خوردن تسمه، داغ شدن بیش از حد یا استهلاک سریع بروز می‌کند. در مقابل، گیربکس‌های اتوماتیک چندسرعته یا دوکلاچه (Dual-Clutch Transmission) برای این شرایط مناسب‌ترند. به همین دلیل، در کلاس‌های SUV یا خودروهای قدرتمند، شرکت‌ها ترجیح می‌دهند از گزینه‌های دیگری استفاده کنند. توان محدود CVT در برابر فشار، یکی از دلایل مهم کاهش کاربرد آن است.

۳. نگرانی درباره دوام و هزینه تعمیر

اگرچه CVT از نظر طراحی ساده‌تر به نظر می‌رسد، اما در عمل نگهداری و تعمیر آن می‌تواند پرهزینه باشد. بسیاری از مدل‌های اولیه دچار خرابی زودهنگام شدند، مخصوصاً در خودروهایی با کاربری سنگین یا رانندگی در ترافیک مداوم. قطعات حساس مانند تسمه فلزی پیوسته (Steel Belt) یا پولی‌های مخروطی (Conical Pulleys) به مرور دچار ساییدگی می‌شوند. چون تکنولوژی CVT نسبتاً جدیدتر است، تعمیرکاران تخصص کمتری در آن دارند و قطعات نیز گران‌تر هستند. این مسئله باعث شده بعضی مالکان از خرید مجدد خودرو با CVT صرف‌نظر کنند. در نتیجه، سازندگان برای حفظ اعتماد مشتری، به سمت گیربکس‌های رایج‌تر بازمی‌گردند.

۴. پیشرفت گیربکس‌های رقیب

در سال‌های اخیر، گیربکس‌های اتوماتیک ۸ تا ۱۰ سرعته (8–10 Speed Automatic) و دوکلاچه به سطح بالایی از عملکرد و مصرف سوخت نزدیک به CVT رسیده‌اند. حتی در بعضی موارد، گیربکس‌های جدید با نرم‌افزار هوشمند، تعویض دنده‌هایی سریع، دقیق و اقتصادی ارائه می‌دهند. این سیستم‌ها هم حس رانندگی پویا و هم راندمان بالا را ترکیب کرده‌اند. وقتی خودرویی می‌تواند با یک گیربکس سنتی، تجربه‌ای لذت‌بخش‌تر با مصرف سوخت مناسب بدهد، دلیلی برای باقی ماندن CVT نمی‌ماند. به همین دلیل، شرکت‌هایی مثل هوندا، تویوتا یا سوبارو در برخی مدل‌های جدید به گیربکس‌های جایگزین روی آورده‌اند. رقابت سخت، جایی برای فناوری‌های کم‌طرفدار باقی نمی‌گذارد.

۵. تغییر تقاضای بازار و ترجیح مشتری

در نهایت، تصمیم خودروسازان تا حد زیادی به بازخورد مشتریان وابسته است. در برخی بازارها، مخصوصاً آمریکای شمالی، خریداران علاقه‌مند به خودروهایی هستند که حس قدرت، شتاب‌گیری و کنترل بیشتری منتقل کنند. نظرسنجی‌ها نشان داده‌اند که بسیاری از رانندگان از CVT رضایت ندارند، حتی اگر مصرف سوخت کمتر باشد. خودروسازان هم برای حفظ فروش و رضایت مشتری، ترجیح می‌دهند تکنولوژی‌هایی را استفاده کنند که حس اطمینان، تسلط و لذت رانندگی بیشتری دارند. البته CVT هنوز در خودروهای اقتصادی و هیبریدی جایگاه دارد، اما در بخش‌های دیگر، جای خود را به سیستم‌های پیشرفته‌تر داده است. روند بازار نشان می‌دهد که صدای راننده، جهت حرکت صنعت را مشخص می‌کند.