معرفی کتاب « گزیده‌ی نوشته‌های کارل مارکس در جامعه‌شناسی و فلسفه‌ی اجتماعی »، نوشته کارل مارکس
یادداشت مترجم انگلیسی
ترجمهٔ قطعاتی از نوشته‌های مارکس که در این کتاب آمده عمدتا جدید بوده و بسیاری از آنها برای نخستین بار به انگلیسی ترجمه شده‌اند. استثناها بیشتر عبارتند از گزیده‌هایی از مانیفست کمونیست که چنان از شهرت برخوردارند که به هر روی تغییر آنها ناشایست به‌نظر می‌رسید. در این مورد من از ترجمهٔ انگلیسی ۱۸۸۸ استفاده کرده‌ام. استثناهای دیگر، قطعاتی هستند که در اصل به انگلیسی نوشته و منتشر شده‌اند؛ اینها عبارتند از مقالات منتشره در نیویورک دیلی تریبون و متن منتشره در اینجا از فایل‌های آن روزنامه برگرفته شده است. در مورد قطعاتی از کاپیتال، جلد ۱، از ترجمهٔ مورو اولین، منتشره در ۱۸۸۷ استفاده آزاد کرده‌ام. اما من با استفاده از متن آلمانی Volksaugabe منتشره در ۱۹۳۲، برای مؤسسه نشر آثار مارکس‌ـ انگلس‌ـ لنین آن را به تمامی بازنگری کرده‌ام.
تا آنجا که به متن‌های دیگر مربوط است، هر جا ترجمه‌های انگلیسی پیشین وجود داشت، آنها را من به‌ویژه آنجا که متن آلمانی پیچیده و غامض بود معمولاً مدّ نظر قرار داده‌ام. اما ترجمه‌های قدیمی‌تر خشک و مطنطن و برخی اوقات نادرست‌اند و من تنها به‌ندرت ترجمهٔ خودم را تغییر داده‌ام. ترجمه‌های تازه‌تر چنان دقیق‌تراند، که ترجمهٔ خود من در برخی موارد چندان تفاوت با آنها ندارد (مثلاً در برخی قطعات ایدئولوژی آلمانی، بخش ۱).
هر قطعه‌یی با ارجاع یا ارجاعاتی، به منبع آن و به ویراست استفاده شده برای ترجمه دنبال گشته و به سال نخستین انتشار قطعه یا سال تألیف در مواردی که خود مارکس آن را منتشر نکرده نیز اشاره شده است. (۴)
در ارجاعات، از حروف و واژه‌های اختصاری ذیل استفاده شده است:
Art I Kritische Randglossen zu dem Artikel: Der König von Preussen und die Sozial-reform.
Von einem Preussen’,in Vorwärts, ۷ August ۱۸۴۴
Art II Ditto, in Vorwärts, ۱۰ August ۱۸۴۴
Capital I, II, III The three volums of capital
CGP Critique of the Gotha Programme
CM Communist Manifest
EPM Economic and Philosophical Manuscripts
GI Germany Ideology
Grundrisse Grundrisse der Kritik der Politischen Ökonomic
HF Die Heilige Familie
JF “Zur Judem Frage”, in Deutsch-Französische Jahrbucher, February ۱۸۴۴
KHR “Zur Kritik de Heglschen Rechts philosopie.
Eimleitung’,in Deutsch-Französische
Jahrbucher, Febraury ۱۸۴۴
KHS Kritik des Hegelschen Staatsrechts
MEGA Marx-Engels Gesamtausgabe
(این به دنبال ارجاعی به بخش یا جلد می‌آید، مثلاً MEGA I/۳. Volume ۱/۱ در دو بخش است و بنابراین ارجاعات ۱/۱/۱ و ۲/۱/۱ به‌نظر می‌رسد)
MK “Die moralisierende Kritik und die Kritisierende Moral. Beitrag zur Deutschen Kulturgeschichte. Gegen Carl Heinzen” in Deutscher-Brüsseler Zeitung ۲۸ October-۲۵ November ۱۸۴۷
NYDT New York Tribiune
Preface Preface to A contribution to the Critiqe of Political Economy
PP Poverty of Philosophy
TM Theorien uber den Mchrwert
VA,I,II,. The three Volomes in four the Volksausgabe of capital
III/۱/III/۲
WLC Wage Laboure and Capital
۱۸ the Brumaire The Eighteenth Brumaire of Louis Bonaparte
یادداشت ویراستاران در چاپ دوم انتشارات پلیکان
مارکس دانشمندی اجتماعی، فیلسوفی سیاسی و یک انقلابی بود. شهرت او به‌عنوان یک دانشمند، تا حدی، از ترکیب این فعالیت‌ها و بیش از هر چیز، از فراز و نشیب‌های تاریخی «مارکسیسم» به مثابهٔ یک ایدئولوژی سیاسی آسیب دیده است.
بی‌خبری از آثار او نیز، که بیشتر آنها تا سالهای دههٔ ۳۰ سدهٔ بیستم نامنتشر ماندند، خود مزید بر علت بود. فقط در ۱۹۲۷ بود که مؤسسهٔ نشر آثار مارکس‌ـ انگلس به مدیریت د. ریازانف نخستین جلد آثار دور از دسترس مارکس و انگلس را منتشر کرد. این مجلدات بعدی، برای نخستین بار متون نهایی و قطعی نوشته‌های مارکس را تا پیش از ۱۸۴۷ قابل دسترس ساخت (۱) این متن‌ها (۲) برای هر پژوهش جدی آثار مارکس نه‌فقط به لحاظ کمک‌های مستقیم‌شان به نظریهٔ اجتماعی بلکه به لحاظ ارائهٔ نشانی‌هایی در رابطه با پروژهٔ گستردهٔ تحلیل جامعه‌شناختی که مارکس در جوانی‌اش در نظر داشت و تنها توانست بخش کوچکی از آنها را منتشر سازد یا حتا بنویسد، حائز اهمیت بسیار است. در پرتو این برنامه‌های دوران جوانی، حتا مجلدهای اساسی کاپیتال و نظریه‌های ارزش اضافی به‌صورت پاره‌هایی از اثر عظیم‌تری که قرار بود به تحلیل کلی نهادهای اجتماعی تخصیص داده شود انتشار می‌یابند.
دشواری دیگری که دانشجوی انگلیسی آثار مارکس با آن روبه‌روست، این است که هنوز بسیاری از این نوشته‌های اولیه ترجمه نشده باقی مانده است. (۳) اثرات این کمبود در حتا بهترین ادبیات انتقادی (به انگلیسی) درباره مارکس که بیشتر به چند اثر معروف مانیفست کمونیست، پیشگفتار ۱۸۵۹ و جلد نخست کاپیتال تکیه می‌کند آشکار است. در گزینش کنونی متن‌ها ما کوشیده‌ایم با گنجاندن تعداد زیاد ترجمه‌هایی از این نوشته‌های اولیه توازن را بازگردانیم. ولی ما گزینش را فقط به دستنوشته‌های پیش از ۱۸۴۷ محدود نکرده‌ایم و فرازهایی از کلیه نوشته‌های معروف مارکس، به استثنای مکاتبات او، انتخاب کرده‌ایم و در فشرده‌یی منطقا کوچک، وجوه اصلی روش او و استنتاج‌های عمدهٔ پژوهش او را بازنماییم. یک دلیل برای گزینش گسترده این است که بسیاری از نوشته‌های مارکس که ترجمه شده‌اند، چندان شناخته نشده و در برخی موارد ترجمه‌های موجود رضایت‌بخش نیستند. دلیل دیگر و مهم‌تر این است که نظریه‌های مارکس متحول شده و ما کوشیده‌ایم این تحول را نشان دهیم. برای مثال، باید به نظریه‌های وی درباره طبقهٔ اجتماعی و درباره سازمان‌بندی صنعت سرمایه‌داری اشاره کنیم.
ما قصد نداریم در اینجا، تفسیری مفصل درباره متن‌ها ارائه دهیم. در نخستین بخش، ما به برخی تأثیرهای فکری بر مارکس و نقشی که آنها در پردازش نظریه‌های خود او داشته‌اند می‌پردازیم. این ما را به یک بررسی نگرش مارکس به تاریخ و روش تاریخی و به بررسی علمی که او می‌کوشید برپا سازد و به گزارشی از رابطهٔ میان تحلیل اجتماعی و فلسفهٔ اجتماعی در تفکر او هدایت می‌کند. در بخش دوم مرور تاریخی مختصری به تأثیر نظریه‌های مارکس بر جامعه‌شناسی بعدی خواهیم داشت. در ویراست حاضر، یعنی در ویراست چاپ دوم انتشارات پلیکان، به کتاب‌شناسی گزیده، ارجاعاتی به ترجمه‌های انگلیسی اخیر نوشته‌های مارکس افزوده شده است.
ت. ب. باتومور
ماکزیمیلین روبل
سپتامبر ۱۹۶۴
کتاب گزیده‌ی نوشته‌های کارل مارکس در جامعه‌شناسی و فلسفه‌ی اجتماعی
نویسنده : کارل مارکس
مترجم : پرویز بابایی
ناشر: انتشارات نگاه
تعداد صفحات: ۴۰۰صفحه
