سهام چیست؟

«سهم» و «سند قرضه» اوراقی هستند که شرکت‌های سهامی برای فراهم آوردن پول لازم، به مردم می‌فروشند. برای به راه‌انداختن یک کارخانهٔ جدید یا خریدن تجهیزات نو برای کارخانه‌های موجود، معمولاً به مقدار زیادی پول احتیاج است. گارخانه یا شرکت برای اینکه این مقدار گزاف پول را فراهم نماید، معمولاً هزارها سهم (و گاهی حتی […]

از نظر تاریخی پول چرا پشتوانهٔ طلا دارد؟

«پول» سکهٔ طلا یا تکه کاغذ چاپ شده‌ای که «اسکناس» نامیده می‌شود نیست. سکه و اسکناس فقط «نشانه» هستند ولی همین نشانه‌ها نمایندهٔ یک «چیز» واقعی می‌باشند. هر دولتی که «پول» انتشار می‌دهد، مقادیر زیادی فلز قیمتی به عنوان «پشتوانهٔ پول» نگه می‌دارد. استاندارد اندازه گیری ارزش پول (که به طور رسمی در سراسر دنیای […]

نان چرا اینقدر اهمیت دارد و چه ارزش غذایی دارد؟

«نان» به شکل‌های بسیار گوناگونی عملاً غذای روزانهٔ تمام جهانیان است به طوری که در گذشته، نان را «مایهٔ زندگی» می‌نامیدند. در بسیاری از کشورها 50 درصد با بیشتر کالری مورد احتیاج قسمت‌های بزرگی از جمعیت، با خوردن نان تأمین می‌شود. هرجا که جمعیتی زیاد با درآمدی کم وجود داشته باشد، «نان» (که یکی از […]

ستارگان چگونه تشکیل شدند؟

نخست بهتر است ببینیم «ستاره» چیست؟ «ستاره» گوی بزرگی از گازهای درخشان و بسیار داغ می‌باشد. ستاره‌ها مقدار زیادی هیدروژن دارند و «هیدروژن» منبع اصلی تأمین انرژی ستارگان محسوب می‌گردد. ستاره‌ها علاوه بر هیدروژن، عنصرهای شیمیایی گوناگون دیگری (مانند هلیم، نیتروژن، اکسیژن، آهن، نیکل و روی) دارند و تمام عنصرهای موجود در ستاره، به حالت […]

زمین با چه سرعتی حرکت می‌کند؟

زمین همان طوری که بیشتر مردم اطلاع دارند، دارای دو نوع حرکت است. در حرکت نخست، به دور محور خودش می‌چرخد و در حرکت دوم، بر مداری به دور خورشید می‌گردد. انسان نخستین بار حرکت زمین به دور محور خودش (یعنی حرکت وضعی زمین) را کشف کرد. همین «حرکت وضعی» است که طلوع و غروب […]

ماگما چیست؟

درون زمین بسیار گرم است. گرمای شدید، بعضی از مواد سنگی مرکز کرهٔ زمین را ذوب می‌کند و به حالت «مایع» در می‌آورد. سنگ (یا چینهٔ مذاب) در محفظه‌های بزرگ زیر زمینی جمع می‌شود.‌ این چینهٔ مایع زیر زمینی «ماگما» می‌نامند. وزن ماگما از وزن سنگ‌های سرد و سفت مجاور خودش کمتر است و به […]

ذرت چرا کاکل دارد؟

«کاکل» گیاه ذرات، برای تولید دانه لازم است. در زیر با چگونگی کار آن آشنا خواهید شد. گیاه ذرات یک ساقهٔ چوبی دارد که ارتفاعش از 1.5 متر تا 5 متر می‌رسد. در بالای این ساقه یک منگوله سنبله وجود دارد. در این قسمت، گل‌های نر گیاه ذرت می‌رویند. کمی پایین‌تر، یک یا چند سنبلهٔ […]

طنز چیست؟

وقتی بعضی از جنبه‌ها و مسایل خاص زندگی اجتماعی (یعنی طرز زندگی و فعالیت مردم، گرایش‌ها و اعتقاددات ایشان) به یکی از شکل‌ها و روش‌های ادبی انتقاد شود،‌ این کار را «طنز» ممکن است به صورت شعر، کتاب، نمایشنامه، فیلم یا لطیفه باشد. به عنوان مثال، آمبروز پیرس (طنزپرداز آمریکایی) چند سطری در استهزای امور […]

غار چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟

با وجود اینکه در جهان نمی‌توان دو غار پیدا کرد که از هر جهت شبیه همدیگر باشند، لیکن تمام غارهای بزرگ دنیا به یک طریق تشکیل شده‌اند. این غارها در نتیجهٔ تأثیر گذاردن آب اسیدی بر سنگ آهک یا سنگ‌های مشابه آن (مانند سنگ گچ و سنگ مرمر) و خالی شدن دل کوها و زیر […]

چگونه دانشمندان از ترکیبات خورشید آگاه شدند؟

می‌دانید که خورشید گوی بسیار بزرگی از گازهای بسیار پر حرارت است و از چندین لایه گازهای داغ تشکیل شده است. ولی این اطلاعات را چگونه به‌دست می‌آوریم و چگونه با بسیاری از اجزای تشکیل دهندهٔ خورشید آشنا شده‌ایم؟ اختر شناس‌ها بسیار از اطلاعات خود دربارهٔ خورشید را با استفاده از ابزارهای مخصوصی به‌دست آورده‌اند. […]

چشم توفان چیست؟

«توفند» به گردبادهایی گفته می‌شود که با سرعتی سرسام‌آور به چرخش در می‌آیند. وقتی باد با سرعتی در حدود 120 کیلومتر در ساعت به حرکت درآید، فشار هوا در منطقهٔ کوچکی از مرکز ستون هوا به سرعت کاهش پیدا می‌کند. همین مرکز که فشار بسیار اندکی دارد و در مرکز ستون هوا قرار گرفته است، […]

ابر چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟

ببینیم «ابر» چگونه تشکیل می‌شود. هوای گرم که پر از رطوبت باشد، به آسمان می‌رود و وقتی به ارتفاع معینی رسید، سرد می‌شود. این هوا در دمای سردتر، دیگر قادر نخواهد بود تمام رطوبتش را به شکل «بخار آب» در خودش نگه دارد. به همین علت است که رطوبت اضافی‌اش به قطره‌های ریز آب یا […]

چرا گیاه در خاک می‌روید؟

آنچه که باعث رشد گیاه در خاک می‌شود، اجزای تشکیل‌دهنده خاک و چگونگی جنس خود خاک می‌باشد. «خاک» مخلوطی از مواد آلی و غیرآلی است. قسمت آلی خاک را موجودات زنده (مانند کرم‌های خاکی و اندام‌های پوسیدهٔ گیاهان و جانوران مرده) تشکیل می‌دهند. بخش غیرآلی خاک نیز از ذرات سنگ و کانی‌ها تشکیل می‌شود. مادهٔ […]