سرطان غده آدرنال یا فوق کلیه چه علائمی دارد و چطور تشخیص داده می‌شود؟
سرطان آدرنال یک سرطان نادر است که در یک یا هر دو غدد کوچک و مثلثی شکل (غدد فوق کلیوی) واقع در بالای کلیه‌ها شروع می‌شود. غدد فوق کلیوی هورمون‌هایی تولید می‌کنند که تقریباً به همه اندام‌ها و بافت‌های بدن شما دستور میدهد.
سرطان آدرنال که به آن سرطان غده آدرنال نیز گفته می‌شود، می‌تواند در هر سنی رخ دهد. اما به احتمال زیاد کودکان زیر 5 سال و بزرگسالان 40 تا 50 ساله را تحت تاثیر قرار میدهد.
وقتی سرطان آدرنال زود تشخیص داده شود، فرصتی برای درمان وجود دارد. اما اگر سرطان به نواحی فراتر از غدد فوق کلیوی سرایت کرده باشد، احتمال درمان کمتر می‌شود. می‌توان از درمان برای به تاخیر انداختن پیشرفت یا عود بیماری استفاده کرد.
اکثر تومورهایی که در غدد فوق کلیوی ایجاد می‌شوند غیر سرطانی (خوش خیم) هستند. تومور‌های خوش خیم آدرنال مانند آدنوم یا فئوکروموسیتوم نیز می‌توانند در غدد فوق کلیوی ایجاد شوند.
علائم
علائم و نشانه‌های سرطان آدرنال عبارتند از:
- افزایش وزن
- ضعف عضلانی
- ضایعات پوستی صورتی یا بنفش روی پوست
- تغییرات هورمونی در زنان که ممکن است باعث مو‌های زائد صورت، ریزش مو در سر و پریود‌های نامنظم شود
- تغییرات هورمونی در مردان که ممکن است باعث بزرگ شدن بافت سینه و کوچک شدن بیضه‌ها شود
- حالت تهوع
- استفراغ
- نفخ شکم
- کمردرد
- تب
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن بدون تلاش
علل
هنوز مشخص نیست که علت سرطان آدرنال چیست.
سرطان آدرنال زمانی ایجاد می‌شود که چیزی در DNA سلول غده آدرنال تغییراتی (جهش) ایجاد می‌کند. DNA سلول حاوی دستورالعمل‌هایی است که به سلول می‌گوید چه کاری انجام دهد. جهش‌ها می‌توانند به سلول‌ها بگویند که به طور غیرقابل کنترل تکثیر شوند و زمانی که سلول‌های سالم می‌میرند به زندگی خود ادامه دهند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، سلول‌های غیر طبیعی تجمع می‌یابند و تومور را تشکیل می‌دهند. سلول‌های تومور می‌توانند جدا شده و به سایر نقاط بدن گسترش (متاستاز) دهند.
عوامل خطر
سرطان آدرنال بیشتر در افرادی رخ میدهد که سندرم‌های ارثی دارند و خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را افزایش می‌دهند. این سندرم‌های ارثی عبارتند از:
- سندرم بکویث ویدمن
- مجتمع کارنی
- سندرم لی فرامنی
- سندرم لینچ
- نئوپلازی غدد درون ریز نوع 1 (MEN 1)
تشخیص
آزمایشات و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص سرطان آدرنال عبارتند از:
- آزمایش خون و ادرار. آزمایشات آزمایشگاهی خون و ادرار شما ممکن است سطوح غیرعادی هورمون‌های تولید شده توسط غدد فوق کلیوی از جمله کورتیزول، آلدوسترون و آندروژن‌ها را نشان دهد.
- آزمایشات تصویربرداری ممکن است پزشک شما اسکن سی تی، ام آر آی یا توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) را برای درک بهتر هرگونه رشد در غدد فوق کلیوی شما و بررسی اینکه آیا سرطان به سایر نواحی بدن شما مانند ریه‌ها یا کبد شما سرایت کرده است، توصیه کند.
- تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی غده آدرنال شما. اگر پزشک مشکوک است که ممکن است به سرطان آدرنال مبتلا باشید، او ممکن است برداشتن غده آدرنال آسیب دیده را توصیه کند. غده در آزمایشگاهی توسط پزشک که بافت‌های بدن را مطالعه می‌کند (آسیب‌شناس) تجزیه و تحلیل می‌شود. این تجزیه و تحلیل می‌تواند تأیید کند که آیا شما سرطان دارید و دقیقاً چه نوع سلول‌هایی درگیر هستند.
درمان
درمان سرطان آدرنال معمولاً شامل جراحی برای حذف تمام سرطان است. درمان‌های دیگر ممکن است برای جلوگیری از بازگشت سرطان استفاده شود یا اگر جراحی یک گزینه نباشد.
عمل جراحی
هدف از جراحی برداشتن کل سرطان آدرنال است. برای دستیابی به این هدف، پزشکان باید کلیه غدد فوق کلیوی آسیب دیده (آدرنالکتومی) را بردارند.
اگر جراحان شواهدی مبنی بر گسترش سرطان به ساختار‌های مجاور مانند کبد یا کلیه پیدا کنند، ممکن است قسمت‌هایی از بدن یا تمام آن اندام‌ها نیز در طول عمل برداشته شوند.
دارو‌ها برای کاهش خطر عود
یک داروی قدیمی که برای درمان سرطان پیشرفته آدرنال استفاده می‌شد، در به تعویق انداختن عود بیماری پس از عمل، نویدبخش بوده است. می‌توتان (لیزودرن) ممکن است بعد از جراحی برای افرادی که خطر عود مجدد سرطان بالاست توصیه شود. تحقیقات در مورد می‌توتان برای این استفاده ادامه دارد.
پرتو درمانی
پرتودرمانی از پرتو‌های پرقدرت انرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. گاهی اوقات از پرتودرمانی پس از جراحی سرطان آدرنال برای از بین بردن سلول‌های باقی مانده استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند به کاهش درد و سایر علائم سرطان که در قسمت‌های دیگر بدن مانند استخوان گسترش یافته است، کمک کند.
شیمی درمانی
شیمی درمانی یک درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. برای سرطان‌های آدرنال که با جراحی برطرف نمی‌شوند یا پس از درمان‌های اولیه عود می‌کنند، شیمی درمانی ممکن است یک گزینه برای کند کردن پیشرفت سرطان باشد.
مقابله و پشتیبانی
با گذشت زمان، آنچه را که به شما کمک می‌کند با عدم قطعیت و ناراحتی ناشی از تشخیص سرطان کنار بیایید، پیدا خواهید کرد. تا آن زمان، ممکن است متوجه شوید که به موارد زیر کمک می‌کند:
- در مورد سرطان آدرنال اطلاعات کافی کسب کنید تا در مورد مراقبت‌های خود تصمیم بگیرید. از پزشک خود در مورد سرطان خود، از جمله نتایج آزمایش، گزینه‌های درمانی و در صورت تمایل، پیش آگهی خود بپرسید. با کسب اطلاعات بیشتر در مورد سرطان، ممکن است در تصمیم‌گیری در مورد درمان اطمینان بیشتری داشته باشید.
- دوستان و خانواده خود را نزدیک نگه دارید. قوی نگه داشتن روابط نزدیک به شما در مقابله با سرطان کمک می‌کند. دوستان و خانواده می‌توانند حمایت عملی مورد نیاز شما را ارائه دهند، مانند کمک به مراقبت از خانه در صورت بستری شدن در بیمارستان. و هنگامی که احساس می‌کنید با سرطان غرق شده‌اید، می‌توانند به عنوان حمایت عاطفی عمل کنند.
- کسی را پیدا کنید که با او صحبت کنید. یک شنونده خوب پیدا کنید که مایل است به شما گوش دهد و در مورد امید‌ها و ترس‌های شما صحبت کند. این ممکن است یک دوست یا یکی از اعضای خانواده باشد. نگرانی و درک مشاور، مددکار اجتماعی پزشکی، روحانیون یا گروه حمایت از سرطان نیز ممکن است مفید باشد.
از پزشک خود در مورد گروه‌های حمایتی در منطقه خود سوال کنید. سایر منابع اطلاعات شامل موسسه ملی سرطان و انجمن سرطان آمریکا است.
آماده شدن برای ویزیت پزشکی
در صورت داشتن علائم یا نشانه‌هایی که شما را نگران می‌کند، با پزشک خود شروع کنید.
در اینجا برخی از اطلاعات به شما کمک می‌کند تا برای قرار خود آماده شوید.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
وقتی قرار ملاقات می‌گذارید، بپرسید آیا باید کاری را از قبل انجام دهید، مانند روزه داری قبل از انجام آزمایش خاص. لیستی از موارد زیر تهیه کنید:
- علائم شما، از جمله علائم غیر مرتبط با علت قرار ملاقات
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله استرس‌های عمده، تغییرات اخیر زندگی و سابقه پزشکی خانوادگی
- تمام دارو‌ها، ویتامین‌ها یا سایر مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، از جمله دوز‌های آن
- سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید
در صورت امکان یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را همراه داشته باشید تا به خاطر سپردن اطلاعاتی که به شما داده شده است کمک کند.
در مورد سرطان آدرنال، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
- چه چیزی به احتمال زیاد باعث علائم من می‌شود؟
- غیر از محتمل‌ترین علت، دلایل احتمالی دیگری برای علائم من چیست؟
- به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
- بهترین روش عمل چیست؟
- جایگزین روش اولیه‌ای که پیشنهاد می‌کنید چیست؟
- من این شرایط دیگر سلامتی را دارم. چگونه می‌توانم آنها را به بهترین شکل با هم مدیریت کنم؟
- آیا محدودیت‌هایی وجود دارد که باید رعایت کنم؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
- آیا بروشور یا سایر مطالب چاپ شده وجود دارد؟ چه وب سایت‌هایی را توصیه می‌کنید؟
چه انتظاری از پزشک خود داشته باشید
به احتمال زیاد پزشک چندین سوال از شما می‌پرسد، مانند:
- علائم شما از کی شروع شد؟
- آیا علائم شما مداوم بوده یا گاه به گاه؟
- علائم شما چقدر شدید است؟
- به نظر می‌رسد چه چیزی علائم شما را بهبود می‌بخشد؟
- به نظر می‌رسد چه چیزی علائم شما را بدتر می‌کند؟
