پروژه‌های آزمایشگاه‌های گوگل، به دشواری و اغواکنندگی سفر به ماه – لری پیچ در سودای جدال با مرگ با شرکت تازه‌‌اش «کالیکو»

روز چهارشنبه در غوغای خبرهای خوب برای ما در ایران و نیز عرضه iOS 7 که برای گیک‌ها از همه چیز مهم‌تر بود، خبر مهم دیگری هم منتشر شد، لری پیج در اکانت گوگل پلاس خبر داد که گوگل شرکتی را به نام Calico تأسیس کرده است.

به همین مناسبت نشریه معتبر «تایم» در شماره تازه خود روجلد و مقاله اختصاصی را به همین خبر به صورت خاص و لری پیچ، اهداف و آرزوهایش و نیز پروژه‌های جاه‌طلبانه گوگل اختصاص داده و با او مصاحبه‌ای انجام داده است. پروژه‌های ظاهرا غیرممکنی که به دشواری و وسوسه‌برانگیزی سفر به ماه می‌مانند، اما هر کدام از آنها می‌توانند زندگی ما را متحول کنند.

در اینجا در «یک پزشک» می‌توانید ترجمه این مقاله خوب را بخوانید که البته به خاطر گریز از تکرار مطالبی که قبلا در «یک پزشک» خوانده بودید و تازگی ندارند، مقداری خلاصه شده است.

شما خیلی به سختی می‌توانید صدای «لری پیج» را بشنوید، صدای او آرام و گنگ است، چون هر دو عصب حنجره راست و چپ او دچار آشیب شده‌اند، یکی از آنها 14 سال پیش فلج شد و دیگری هم تابستان سال گذشته، بعد از یک سرماخوردگی، آسیب دید و بنابراین تارهای صوتی او دچار محدودیت حرکت شده‌اند. بنابراین باید خیلی به دقت به سختان لری پیج گوش کنید تا متوجه حرف‌های او بشوید، اما این کار معمولا ارزش‌اش را دارد.

لری پیچ 40 ساله، مؤسس و رئیس یکی از موفق‌ترین و بی‌همتاترین شرکت‌های دنیاست، شرکتی که البته به صورت فزاینده‌ای عجیب و غریب هم می‌نماید! کار اصلی گوگل تجارت «جستجو» است، گوگل البته این کار را برای سودش انجام می‌شود که از محل نمایش آگهی‌های آنلاین به دست می‌آید. گوگل همچنین در کار تجارت سیستم عامل موبایلی و نیز  مرورگر وبی، ایمیل رایگان، خودروری بدون راننده، وسایل رایانشی پوشیدنی، نقشه آنلاین، انرژی‌های تجیدپذیر و فراهم آوردن امکان دسترسی به اینترنت در مناطق دورافتاده با استفاده از بالن‌هایی که در ارتفاع بالا مستقر می‌شوند، است.

می‌بینید که گوگل طیف وسیعی از تجارت‌ها و پروژه‌ها را اداره می‌کند، این پروژه‌ها را می‌شود به دو دسته سرویس‌های اصلی و سرویس‌هایی که کار کردن روی آنها خطر عدم موفقیت دارد، تقسیم کرد.

در یک مصاحبه نادر که به تازگی لری پیج در مقر گوگل یعنی Googleplex در «مانتین ویو»ی کالیفرنیا با تایم انجام داده است، او اشاره کرده است که گوگل میزانی از سرمایه خود را صرف تحقیقات و طرح‌های توسعه‌ای می‌کند و در این میان، مقداری از این پول را صرف پروژه‌ها طولانی‌مدت‌تر و جاه‌طلبانه‌تری می‌کند، پروژه‌هایی که شبیه پرواز به ماه می‌مانند، از این لحاظ گوگل به مانند بقیه شرکت‌ها عمل نمی‌کند.

تازه‌ترین پروژه گوگل، پروژه‌ای است نامطمئن و طولانی، گوگل شرکت جدیدی به نام Calico تأسیس کرده است که روی سلامت و تحقیقات مربوط به سالخوردگی تمرکز خواهد داشت. این شرکت مستقل را شخصی به نام آرتور لویسنون اداره خواهد کرد، لوینسون رئیس یک شرکت پیشگاه در زمینه فناوری زیستی به نام Genentech بوده است، او همچنین یک مخترع هم هست. لوینسون در زمینه شیمی زیستی دکترا دارد، او در حاضر عضو هیئت مدیره شرکت سابق‌اش و نیز اپل هم هست، زمانی که استیو جابز در سال 2011 درگذشت، او عضو هیئت مدیره اپل شد.

با تأسیس شرکت Calico ، گوگل، همان شرکتی که یوتیوب و گوگل پلاس را دارد، تلاش خواهد کرد که طول عمر انسان‌ها را بیشتر کند. گوگل پیش از این سابقه چندان موفقی در زمینه پزشکی و سلاکت نداشته است، چرا که سرویس Google Health ناموفق از آب درآمد. ولی با کالیکو، گوگل وارد یک قمار جدی‌تر می‌شود. لری پیج می‌گوید که بعضی از کارها 10 تا 20 سال طول می‌کشند که از ایده به محصول بینجامند و سلامت هم درست یکی از همین‌هاست.

شاید به جز گوگل، هیچ شرکتی دیگری در «سیلیکون ولی» نتواند کار مشابهی انجام بدهد، چرا که شرکت‌های کوچک پولش را ندارند و شرکت‌های بزرگ هم ساختار و شهامتش را. در این میان شاید اپل استثنا باشد، اما این شرکت هم بیشتر به محصولاتی که طی چند سال به بار بنشینند، علاقه دارد.

اما اصلا چرا گوگل به این حوزه علاقه‌مند شده است؟

پاسخ تا حد زیادی به خود لری پیج برمی‌گردد، زمانی که او در استنفورد، دانشجوی علوم کامپیوتر بود، متوجه شد که آن دسته از صفحاتی نتایج مربوط‌ تر و متناسب‌تر با یک جستجو را دارند که بیشتر لینک شده باشند، همین امر اساس موتور جستجوی گوگل قرار گرفته بود، موتوری که با همکاری سرگئی برین ساخت. شرکت گوگل در سال 1998 تأسیس شد و کوتاه‌زمانی بعد، تبدیل به یک پدیده شد. پیچ تا سال 2001 مدیر اجرایی شرکت بود و از این زمان اریک اشمیت که از شرکت‌ نرم‌افزاری بزرگ Novell آمده بود، مسئولیت او را به عهده گرفت. گوگل با سه رئیس و مدیرش -پیچ، برین و اشمیت- خوب پیش رفت و رشد خیره‌کننده‌ای پیدا کرد، تا اینکه پیچ در آوریل سال 2011 رئیس گوگل شد و اشمیت رئیس هیئت مدیره این شرکت شد.

اثرات ریاست پیچ به صورت آنی مشهود شد. در سال 2012 این شرکت با هزینه گزاف 12.5 میلیارد دلار بخش موبایل شرکت موتورولا را که دچار مشکل شده بود، خرید تا بتواند سخت‌افزارهای خودش را بسازد. پیچ ساختار مدیریت گوگل را از نو شکل داد و اصطلاحا تیم L از مدیران سطح بالا را تشکیل داد. (حرف L، برگرفته از حرف اول نام کوچک او یعنی لری است.)

البته در این میان مدیران مشهوری هم از شرکت جدا شدند، یکی از آنها مریسا مایر -کارمند شماره 20 گوگل- بود که به یاهو پیوست. پیج بود که نشان داد، گوگل به جای اتکای بیش از حد بر تجارت جستجو و آگهی‌های آنلاین نمایش‌داده شده در کنار نتایج جستجو، می‌تواند از عرصه‌های دیگر هم پول دربیاورد. گرچه هنوز هم بیشتر 50 میلیارد دلار، درآمد سالانه گوگل از محل همین آگهی‌هاست، اما برآورد می‌شود که گوگل از محل یوتیوب 4 میلیارد دلار و از محل سیستم عامل اندروید 6.8 میلیارد دلار درآمد سالانه داشته باشد.

پیج جاه‌طلب و ناشکیبا است، او دوست ندارد که شرکتی داشته باشد که تنها در یک زمینه، عالی باشد. فلسفه او این است که با داشتن منابع بیشتر و نیروی انسانی بیشتر، می‌شود مسائل بیشتری را حل کرد. کسانی مثل پیج روی حفظ ارزش‌ها کار نمی‌کنند، بلکه سعی می‌کنند، ارزش‌های جدید را خلق کنند و از هیچ، چیزهای جدید بیافرینند.

تا به حال ما به سالخوردگی بیشتر به چشم یک واقعیت گریزناپذیر زندگی نگاه می‌کردیم، و فقط در دنیای رؤیا بود که به سالخوردگی به منزله یک بیماری  نگریسته می‌شد که باید درمان شود. گرچه در سال 1992، در امریکا آکادمی پزشکی مبارزه با سالخوردگی تأسیس شد، اما اهداف و نیات این آکادمی، هنوز در دنیای پزشکی، پررنگ نشده‌اند. در این میان ما به پیشرفت‌های محدودی هم در زمینه جلوگیری از سالخوردگی دست پیدا کرده‌ایم، مثلا دارویی به نام SRT501 ساخته شده است که در شراب قرمز وجود دارد و اثر ضد پیری دارد، شرکت سازنده این دارو، بعدها توسط یک شرکت دیگر خریداری شد، اما از زمان خرید، دیگر دارو یا محصول دیگری ساخته نشد. به نظر می‌رسد که کار روی مبارزه با سالخوردگی در کوتاه‌مدت سود اقتصادی نداشته باشد و منجر به تولید محصولات تجاری نشود.

اما در شرایطی که شرکت‌های بزرگ دارویی در زمینه مبارزه با سالخوردگی ناموفق بوده‌اند، چرا گوگل به این مسئله کشش پیدا کرده است؟ پیج خودش دانشی در این زمینه ندارد، گوگل پیش از این در شرکتی به نام 23andMe سرمایه‌گذاری کرده بود که کارش تعیین توالی ژن‌ها بود، این شرکت را همسر «سابق» سرگئی برین –ان وجکیکی– تأسیس کرده بود.

یکی دیگر از اقدامات پیشین گوگل در زمینه سلامت و پزشکی، مشارکت در پایه نهادن یک جایزه 33 میلیون دلاری بود: در فوریه، برین، مارک زاکربرگ، یک کارآفرین روسی به نام یوری میلنر و لوینسون، یک جایزه 33 میلیون دلاری را پایه نهادند که تا به محققانی داده شود که در زمینه درمان بیماری مهلک و افزایش طول عمر انسان کار می‌کنند، داده شود.

از سوی دیگر باید توجه داشت که پزشکی روز به روز بیشتر به دانشی تبدیل می‌شود که نیازمند گردآوری و پردازش اطلاعات می‌شود. پزشکان و محققان باید بتوانند به حجم زیادی از اطلاعات دسترسی پیدا کنند. گوگل هم دقیقا در زمینه کار با حجم بزرگ دیتا، خبره است.

گوگل دوست دارد که همان جادویی را که با موتور جستو، جی‌میل و نقشه‌هایش کرد بتواند تکرار کند، گوگل با ارائه نتایج بسیار درست و متناسب، موتورهای جستجوی رقیب از جمله آلتا ویستا را محو کرد، با حجم عظیم فضای رایگانی که با جی‌میل می‌داد، رقبا را به انزوا برد و با منظره خیابان یا استریت ویو، نقشه گوگل را بی‌همتا کرد.

ایده‌های جالب گوگل از آزمایشگاه گوگل  یا Google X سر بلند می‌کنند، این بخش را می‌توان به ضمیر ناخودآگاه خلاق شرکت تشبیه کرد. اگر شما از مقر اصلی گوگل، سوار یک دوچرخه بشوید، در عرض 3 دقیقه به Google X می‌رسید،  در حال حاضر بیشتر تمرکز سرگئی برین مدیریت همین بخش است. رهبری این بخش را دانشمندی به نام آسترو تلر به عهده دارد، او ملقب به کاپیتان سفرهای ماه است! درست به همین خاطر بود که تلر ، اسم کوچکش را از اریک به آسترو Astro تغییر داد.

او مو و ریش و سبیل بلندی دارد، و از جهاتی  با پدربزرگش تفاوت دارد! پدر بزرگ او یک فیزیکدان به نام ادوارد تلر بود که پدر بمب هیدروژنی محسوب می‌شود!

تلر عقیده دارد که پروژه‌‌ای می‌تواند در فهرست پروژه‌های جاه‌طلبانه گوگل قرار بگیرد که سه ویژگی عمده را داشته باشد:

1- آنها بخواهندیک مشکل بارز دنیا را که نیاز به حل شدن دارد، برطرف کنند.

2- یک راه حل محتمل برای آنها متصور باشد.

3- یک فناوری متحول‌کننده در مورد آنها، شاید بتواند همه چیز را در مورد آنها تغییر بدهد.

پس می‌بینید که جنبه اقتصادی در این پروژه‌ها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

اما اگر پروژه‌ای هر سه ویژگی بالا را داشته باشد، باز هم نمی‌توان به موفق بودنش امید بست، چرا که بعد از استخدام متخصصان، درست کردن نمونه‌های اولیه محصولات، یا یک تیم پژوهشی موفق، تازه ممکن است گوگل متوجه شود که پروژه به نتیجه‌ای منتهی نخواهد نشد.

چهار پروژه جالب آزمایشگاه گوگل، اینها هستند: گوگل گلس که به اندازه کافی از آن می‌دانید، شرکت نوپایی به نام «مکانی» که روی توربین‌های بادی کار می‌کند، پروژه Loon که در مورد آن هم پیشتر در یک پزشک به صورت مشروح نوشته‌ام و پروژه جدید کالیکو. اما نباید پروژه خودروهای بی‌راننده گوگل را از یاد ببریم، پروژه‌ای که به احتمال زیاد در زمان حیات ما، شیوه زندگی‌مان را تعییر خواهد داد.

برخلاف گوگل که با بحران بودجه روبرو است، پروژه‌های آزمایشگاه گوگل با توجه به درامد سالانه 54 میلیارد دلاری گوگل، با مشکل مالی روبرو نیستند. آزمایشگاه گوگل را نمی‌توان یک سازمان بشردوستانه خالص تلقی کرد، اما از آنجا که پروژه‌ها آن متکی به کسب سود مالی آنی نیستند، گاهی کارکردی بشردوستانه و غیرانتفاعی پیدا می‌کنند.

لری پیج می‌گوید که زمینه‌های اصلی فعالیت گوگل برای مردم مهم هستند: دسترسی به اطلاعات، فهم و شناخت دنیای پیرامون، ارتباط، تعامل با مردم، یاری رساندن به مردم برای انجام کارهایشان. او می‌گوید که برایش هیجان‌انگیز است که هر روز سر کار می‌آید و روی این چیزها کار می‌کند.

گوگل مدام در حال کار است که در این زمینه‌ها بهتر شود، درست به همین خاطر بود که سال پیش گوگل نمودار دانش یا Knowledge Graph تا مردم هنگام جستجوی چیزی، به صورت مستقیم به اطلاعات در همان صفحه جستجو دست پیدا کنند، بدون اینکه لازم باشد روی نتایج جستجو کلیک کنند. این قسمت را هنگام جستجو، در سمت راست صفحه می‌بینید. مثلا وقتی نام یک شخصیت مهم مثلا یک ورزشکار، دانشمند یا شخصیت سیاسی مهم را جستجو می‌کنید، اطلاعات مختصر و مفیدی را در مورد او در همان صفحه جستجو می‌توانید ببینید.

ابتکار و اقدام جالب دیگر گوگل،‌ تأسیس استودیوهای مستقل فیلمبرداری و تولید برنامه‌های ویدئویی برای یوتیوب بود. نوامبر گذشته، یوتیوب استودیوی بسیار بزرگی در لس آنجلس افتتاح کرد، استودیوهای کوچک‌تری هم در اندن و توکیو افتتاح شدند.

پیچ می‌گوید که مسئولیت اصلی‌اش این است که مطمئن شود، همه شرکت همچنان به شیوه  و منش «بزرگ بیندیش» وفادار است.

---

  این نوشته‌ها را هم بخوانید