آمیودارون چگونه آریتمی یا ضربان‌های نامنظم قلب را مهار می‌کند و چه عوارض جانبی دارد؟
آمیودارون Amiodarone Hcl
Cordarone, pacerone
طبقه‌بندی فارماکولوژیک: مشتق بنزوفوران
طبقه‌بندی درمانی: ضدآریتمی فوق بطنی و بطنی
طبقه‌بندی مصرف در حاملگی: D
اشکال دارویی آمیودارون
Inj: 50mg/ml (3ml)
Scored Tab: 200mg
فارماکوکینتیک، دینامیک و مکانیسم اثر آمیودارون
باعث طولانی شدن پتانسیل عمل و دوره تحریک‌ناپذیری می‌شود و باعث انسداد غیررقابتی گیرنده‌های آ در نرژیک می‌شود.
اندیکاسیون‌ها، راه مصرف و دوزاژ آمیودارون
فیبریلاسیون بطنی راجعه و تاکیکاردی بطنی ناپایدار، فیبریلاسیون دهلیزی، آنژین:
بالغین: در شروع ۸۰۰-۱۶۰۰mg روزانه خوراکی، ۳-۱ هفته تا پاسخ درمانی اولیه مشخص شود. سپس ۶۰۰/۸۰۰mg روزانه برای یک ماه.
دوز نگهدارنده ۲۰۰-۶۰۰mg روزانه است که می‌توان یکبار در روز یا در دو دوز روزانه تجویز نمود.
تجویز دارو به فرم تزریقی:
در ۲۴ ساعت اول، ۱۵۰mg به مدت ۱۰ دقیقه (در ۱۰۰ میلی لیتر DW5% مخلوط گردد) سپس ۳۶۰mg به مدت ۶ ساعت (۹۰۰ میلی گرم در ۵۰۰ میلی لیتر DW5%) و باقیمانده (۵۴۰mg) با سرعت ۰/۵mg/min در طی ۱۸ ساعت تزریق می‌شود.
اطفال: ۱۰/۱۵mg/kg روزانه یا ۶۰۰-۸۰۰mg/1/73m۲ خوراکی تا ۱۴-۴ روز تا پاسخ اولیه مشخص شود و بعد ۵mg/kg یا ۲۰۰-۴۰۰mg/1/73m۲ داده شود. دوز نگهدارنده ۲/۵mg/kg یا ۲۰۰mg/1/73m۲ روزانه می‌باشد.
دیس ریتمی فوق بطنی:
بالغین: ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلی گرم خوراکی به مدت ۴-۱ هفته تا تاکیکاردی فوق بطنی کنترل شود. دوز نگهدارنده ۱۰۰-۴۰۰mg روزانه است.
کنترااندیکاسیون‌ها و موارد احتیاط آمیودارون
اختلال شدید گره سینوس/ برادی کاردی/ حاملگی/ شیردهی/ بیماران مصرف کننده ritonavir
احتیاط: اطفال/ اختلال تیروئید/ کبد/ کلیه/ هیپوکالمی/ بیمارانی که سایر داروهای ضد آریتمی نیز مصرف می‌کنند.
تداخلات آمیودارون
مصرف همزمان با پروپافنون/ کینیدین/ پروکاینامید می‌تواند باعث ایجاد آریتمی ترسادپوان شود.
مصرف همزمان با داروهای کاهش‌دهنده فشارخون، می‌تواند هیپوتانسیون شدید بدهد.
این دارو غلظت سرمی دیگوکسین را بالا می‌برد.
سایمتیدین، غلظت سرمی آمیودارون را بالا می‌بر.
کلستیرامین، سطح سرمی آمیودارون را کم می‌کند.
آمیودارون غلظت سیکلوسپورین/ دکسترومتورفان و MTX را بالا می‌برد و منجر به افزایش اثر داروهای ضدانعقادی می‌شود.
فنی توئین می‌تواند غلظت سرمی آمیودارون را کم بکند.
عوارض جانبی و ناخواسته آمیودارون
CNS: ضعف/ خستگی/ نوروپاتی محیطی/ سردرد
CV: برادی کاردی/ دیس ریتمی/ هیپوتانسیون/ آریتمی/ نارسایی قلبی
EENT: اختلال دید/ خشکی چشم/ رسوب میکروسکوپی در قرنیه/ اسکوتوم/ کدورت لنز
Derm: پیگمانتاسیون/ حساسیت به نور
Endocrine: هیپو و هیپرتیروئیدی
Hema: مشکلات انعقادی، نوتروپنی، پان سیتوپنی
GI: تهوع/ استفراغ/ آسیب کبدی/ تغییر نتایج آنزیم‌های کبدی
Metabolic: اختلال الکترولیتی
Respiratory: سمیت ریوی/ فیبروز ریه
تداخلات آزمایشگاهی آمیودارون
افزایش سطح AST,ALT و آلکالن فسفاتاز، INR,PT,T۳,T۴,GGT ممکن است سبب کاهش شمارش RBC, WBC و پلاکت شود.
مصرف در شیردهی
منع مصرف دارد.
اقدامات پرستاری آمیودارون
۱-I&O و الکترولیت‌ها (CL,Na,K) را کنترل نموده و تست‌های کبدی (ALT,AST و بیلی روبین، آلکالین فسفاتاز) را انجام دهید.
۲-گرافی از قفسه سینه (Chest-X-Ray) به عمل آورده و تست‌های عملکرد تیروئید را مدنظر قرار دهید.
۳-به منظور تعیین کارایی دارو به طور دائم ECG انجام دهید، فاصله QT,QRS,P-R را در ECG اندازه بگیرید. بیمار را از نظر وجود PVC و دیگردیس ریتمی‌ها چک کنید. به طور مداوم از طریق اندازه‌گیری BP، بیمار را از نظر هیپوتانسیون و هیپرتانسیون بررسی نمایید.
۴-وضعیت هیدراتاسیون را چک کنید تا دهیدراتاسیون یا هیپوولمی مشخص شود.
۵-بعد از ۲-۱ ساعت که از مصرف دارو گذشت وی را از نظر هیپرتانسیون بازگشتی یا ریباند مدنظر قرار دهید.
۶-بیمار را از نظر ARDS و فیبروز ریوی کنترل کنید.
۷-نشانه‌های CNS را در بیمار چک نمایید که عبارتند از گیجی، سایکوز، بی‌حسی، افسردگی، حرکات غیرارادی. در صورتی که هر یک از این موارد بروز کنند لازم است دارو قطع گردد.
۸-نشانه‌اهی هیپوتیروئیدیسم عبارتند از: لتارژی، گیجی، یبوست، بزرگی غده تیروئید، آدم انتهاها، پوست سرد و رنگ پریده. این نشانه‌ها را در بیمار کنترل کنید.
۹-نشانه‌های هیپرتیروئیدیسم که لازم است در بیمار کنترل گردند عبارتند از: بی‌قراری، تاکی کاردی، پف آلود شدن پلک‌ها، کاهش وزن، دفع ادرار به صورت مکرر، بی‌نظمی در قاعدگی، تنگی نفس و پوست گرم و مرطوب.
۱۰-معاینات چشم پزشکی را برای بیمار مدنظر قرار دهید.
۱۱-مسمومیت ریوی با این نشانه‌ها خود را بروز می‌دهند؛ دیس پنه، خستگی بیش از حد، سرفه، تب، درد قفسه سینه که در این صورت دارو باید قطع شود.
۱۲-تعداد ضربان قلب، تعداد تنفس، ریتم، مشخصه و درد قفسه سینه را در بیمار کنترل کنید. در صورت بروز هر یک از موارد فوق بیمار باید در بیمارستان بستری شده و به مدت ۱ هفته تحت نظر قرار گیرد.
تجویز آمیودارون
راه خوراکی:
۱-به منظور پیشگیری از تهوع، دوز پرکننده را همراه با غذا مصرف کنید.
راه انفوزیون متناوب:
۱-در طی دوران درمان نگهدارنده و loading dose این دارو به صورت ۱۰۰۰mg/24h باید جریان یابد.
۲-loading dose اولیه به این صورت تهیه می‌شود: ۳ml یا ۱۵۰mg را به ۱۰۰ml از DW5% اضافه کنید و در عرض ۱۰ دقیقه به بیمار برسانید.
۳-loading dose برای انفوزیون به این صورت تهیه می‌گردد: ۱۸ml از دارو را که معادل ۹۰۰mg است به DW5% 500ml بیفزایید محلولی به دست می‌آید که (۱/۸mg/ml) خواهد بود. این محلول را در عرض ۶ ساعت در اختیار بیمار قرار دهید.
۴-دوز نگهدارنده انفوزیون: ادامه loadind dose انفوزین را (۵۴۰mg) در مدت ۱۸ ساعت انفوزیون کنید. (سرعت: ۰/۵mg/min)
راه انفوزیون مداوم:
بعد از گذشت ۲۴ ساعت، دارو را به صورت ۱-۶mg/ml انفوزیون کنید هیچگاه سرعت انفوزیون را بیشتر از ۳۰mg/min نرسانید.
سازگاری با دیگر داروها
دوبوتامین، لیدوکائین، کلرید پتاسیم، پروکائینامید، وراپامیل.
سازگاری از طریق سه راهی
آمیکاسین، برتیلیوم، کلیندامایسین، دوبوتامین، دوپامین، داکسی سیکلین، اریترومایسینف اسمولول، جنتامایسین، انسولین، آیزوپرترنول، لبتالول، لیدوکائین، مترونیدازول، میدازولام، مورفین، نیتروگلیسیرین، نوراپی نفرین، پنی سیلین G پتاسیم، فنتولامین، فنیل آفرین، کلرید پتاسیم، پروکائین آمید، توبرامایسین، ونکومایسین.
سازگاری با محلول‌ها
%۰/۹NaCL, DW5%
ارزیابی تأثیر مصرف دارو
پاسخ درمانی عبارت است از کاهش میزان تاکی کاردی بطنی، تاکی کاردی سوپراونتریکولار یا فیبریلاسیون.
آموزش به بیمار و خانواده در مورد داروی آمیودارون
۱-این دارو را دقیقاً مطابق با دوز تجویز شده استفاده کنید.
۲-به منظور جلوگیری از سوختگی، از کرم ضدآفتاب استفاده نموده همواره دور از آفتاب بایستید.
۳-عوارض جانبی را سریعاً گزارش کنید.
۴-تغییر رنگ پوست اغلب برگشت‌پذیر است.
۵-جهت پیشگیری از فوتوفوبی می‌توان از عینک آفتابی استفاده نمود.
۶-معاینه چشم و دستگاه تنفس طی دوره درمان الزامی است.
درمان مصرف بیش از حد دارو آمیودارون
O۲ و نتیلاسیون مصنوعی. ECG، تجویز دوپامین به منظور رفع دپرسیون قلبی- عروقی، تجویز دیازپام یا تیوپنتال جهت درمان تشنج، ایزوپرترنول.