عکس ساده سینه، چه کمکی به تشخیص بیماریهای ریه میکند؟
عموماً، بررسی فرد مبتلا به بیماری ریوی با عکس سینه ساده آغاز شده و سپس به سوی انجام تکنیکهای تخصصیتر مثل توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI) پیش میرود. در حالت مطلوب، عکس سینه شامل دو گرافی مجزاست؛ یک عکس خلفی-قدامی (PA) و یک عکسی جانبی (لترال). بسیاری از روندهای مرضی در عکس سینهٔ PA قابل شناسایی هستند؛ با این وجود، نمای جانبی اطلاعات ارزشمندی دربارهٔ نواحی که به خویی با تاباندن اشعه از خلف به اقدام قابل رویت نیستند فراهم میآورد. خصوصاً ناحیهٔ یشت قلب، قواعد خلفی ریه، و ساختمان استخوانی قفسهٔ سینه مثل ستون مهرهها در نمای جانبی بهتر قابل رویت هستند. عکسی سینهٔ PA در حالت ایستاده، پشت به پرتو X و در حالیکه کاست فیلم به قدام قفسه سینه چسبیده است گرفته میشود. عکس سینه باید در حالی گرفته شود که بیمار عمیقترین نفسی ممکن را میکشد. اگر بیمار ضعیفتر از آن باشد که بتواند بایستد یا آن قدر مریض احوال باشد که نتواند به بخش رادیولوژی منتقل گردد کاست را پشت بیمار قرار داده و پرتو X را از اقدام به خلف میتابانند (عکسی AP)، کیفیت عکس پرتابل همانند عکس PA استاندارد نیست اما با این حال اطلاعات ارزشمندی در اختیار میگذارد.
رویکرد به کار رفته برای بررسی عکس سینه باید نظاممند باشد تا از مشاهدهٔ ناهنجاریهای جزیی غفلت نشود. بررسی عکس سینه شامل ارزیابی ریهها و عروق ریوی، قفسه سینه استخوانی، قلب و عروق بزرگ، دیافراگم و پرده جنب، مدیاستن، بافتهای نرم، و نواحی تحت دیافراگم میباشد.
ناهنجاریهای قابل مشاهده در عکس سینه عبارتند از: ارتشاحهای ریوی، گرهکها (nodules)، بیماری بینابینی، بیماری عروقی، تودهها، تراوشها و ضخامتهای جنب، بیماری حفرهساز در ریه، بزرگی قلب، برخی بیماریهای مجاری هوایی، و شکستگیهای مهره یا دنده.
علاوه بر عکس سینهٔ PA و جانبی، گرفتن عکس در حالت درازکش به پهلو (Lateral decubitus) اغلب جهت تشخیص وجود تراوش جانبی به کار میرود. نمای خوابیده به پهلو برای تعیین اینکه آیا محو شدگی شیار دندهای – جنبی (costal phrenic sulcus) ناشی از مایع جنبی است که آزادانه جریان مییابد یا به علت ضخیم شدگی پرده جنبی به ویژه مفید میباشد. در بسیاری از بیماریها عکس سینه همراه با یک شرح حال و معاینهٔ فیزیکی خوب پزشک را قادر به تشخیص صحیح میسازد.