معرفی کتاب « تکامل انسان »، نوشته برنارد وود
یادداشت ناشر
در این کتاب از وجه علمی نظریۀ تکامل انسان سخن رفته است که مبتنی است بر ثبت و ضبط شواهد زیست‌شناختی و شرح و تبیین آنها یعنی توصیف امر واقع. این نوع گزاره‌ها همچون همۀ گزاره‌های علمی دیگر فی‌نفسه در مقابل آرای الاهیاتی و فلسفی قرار نمی‌گیرند و بحث نوع نسبت آنها و لوازم آنها برای تلقی‌های فلسفی و الاهیاتی از عالم از حوزۀ بحث علم خارج است. از طرف دیگر هر ناظری باید نسبت به واقعیت‌های ثبت شده حساس باشد و از آنها آگاهی کسب کند. این کتاب از این جهت بسیار مفید است و آخرین اطلاعات و نتایج به دست آمده از نظریۀ تکامل انسان و کاستی‌های کنونی آن را به خوبی نشان می‌دهد. خواننده علاقه‌مند می‌تواند برای آگاهی از لوازم و نتایج الاهیاتی و فلسفی این نظریه و نسبت آن با دین به متون متنوع تخصصی‌ای که در این باب نوشته شده‌اند و ذیل بحث علم و دین واقع می‌شوند، رجوع کنید.
قدردانی
بهره‌گیری از گنجینه‌ای بزرگ از مقالات علمی و ۵۰۰ صفحه مونوگراف‌های مرتبط و نیز حفظ زبان فنی و کیفیت‌های تخصصی متعدد، به منظور فشرده‌سازی تاریخ تکاملی انسان در اندازه‌ای محدود و به سبک و سیاق یک «مقدمۀ بسیار کوتاه»، چالش درخورتوجهی برای یک نویسنده بود. این امر هیچ‌گاه میسر نمی‌شد، مگر با همکاری و کمک‌های فراوان «باربارا میلر»، نویسندۀ اولِ همکار من در کتاب انسان‌شناسی (Allyn & Bacon, 2006). روشنیِ نوشتار و بسیاری از ایده‌ها در این «مقدمۀ بسیار کوتاه» ثمرۀ همکاری ما بوده است. از افراد زیر بسیار سپاسگزارم: «مارک وِیس» و «ماتیو گودرام» برای راهنمایی بسیار ارزشمند دربارۀ علم ژنتیک و تاریخ تحقیقات منشأ انسان؛ «مونیکا اولینگر» برای مشاوره دربارۀ سبک؛ همکارم «رابین برنستاین»؛ ویراستارم در انتشارات دانشگاه آکسفورد «مارشا فیلیون»؛ و نیز از مرورکننده‌ای، که نام او را نمی‌آورم، برای خواندن تمام دست‌نویس‌ها و ارائۀ پیشنهادهای ارزشمند برای بازنگری، همچنین از دانشجویان ارشد در برنامۀ «دیرین‌‌زیست‌شناسی آدم‌سانان» در دانشگاه جورج واشنگتن و مشاور برنامه‌ام، «فیلیپ ویلیامز»، برای کمک خواسته یا ناخواسته‌اش در فراهم کردن اطلاعات و نیز کمک به من در یافتن فایل‌ها و نوشته‌های «گمشده». ممنونِ چندین ناشر نیز هستم؛ به‌ویژه قدردانی خود را از انتشارات «Allyn & Bacon»، برای دادن مجوز به‌منظور تطبیق و استفاده از تصاویر و طرح‌های قبلاً چاپ‌شده، اعلام می‌کنم. این کتاب را به خانواده‌ام و معلم‌هایم، زنده و مرده، پیر و جوان، تقدیم می‌کنم.
۱. پیش‌گفتار
بسیاری از پیشرفت‌های زیست‌شناسان در ۱۵۰ سال گذشته را می‌توان در یک استعاره خلاصه کرد. تمام موجودات هم‌اکنون زنده شامل جانوران، گیاهان، قارچ‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها، و تمام انواع موجوداتی که در گذشته می‌زیسته‌اند، در مکانی روی شاخه‌ها و ترکه‌های درخت حیات یا سرو خمره‌ای حیات جای می‌گیرند.
ما از طریق شاخه‌های درخت حیات با تمام موجودات زنده‌ای که امروزه زنده‌اند و تمام آنهایی که روزگاری می‌زیسته‌اند پیوند می‌یابیم. موجودات منقرض‌شده‌ای که بر شاخه‌های متصل‌کنندۀ ما به ریشۀ این درخت جای گرفته‌اند اجداد ما به‌شمار می‌روند. سایر موجودات جای گرفته بر شاخه‌هایی که مستقیم به شاخه‌های ما متصل‌اند، خویشاوندان نزدیک انسان‌های امروزی محسوب می‌شوند، اما آنها اجداد ما نیستند.
نسخۀ «بلندبالای» تکامل انسان سفری است که از حدود سه میلیارد سال پیش و از پایۀ درخت حیات، با ساده‌ترین شکل زندگی، آغاز می‌شود. سپـس در گذر از تنه، وارد بخش به‌نسبت کوچکی از این درخت می‌شویم که دربرگیرندۀ تمام جانوران است و بعد، به شاخه‌ای قدم می‌گذاریم که تمام جانوران دارای ستون پشتی را درون خود جای داده است. در حدود ۴۰۰ میلیون سال پیش، به شاخه‌ای وارد می‌شویم که شامل مهره‌داران چهارپاست و در ادامه، نزدیک به ۲۵۰ میلیون سال قبل، به شاخۀ دربرگیرندۀ پستانداران گام می‌نهیم و سپس، وارد شاخۀ نازکی می‌شویم که محتوی یکی از زیرگروه‌های پستانداران موسوم به نخستی‌ها (پریمات‌ها) ست. در پایۀ شاخۀ پریمات‌ها، هنوز دست‌کم ۵۰ تا ۶۰ میلیون سال از دوران کنونی فاصله داریم.
۱. دیاگرام بخش مهره‌دار درخت حیات با تأکید بر شاخه‌هایی که به انسان‌های امروزی ختم می‌شود.
کتاب تکامل انسان
نویسنده : برنارد وود
مترجم : فرهاد رضایی
انتشارات بصیرت
تعداد صفحات: ۱۷۵ صفحه
