مننژیت باکتریال (ناشی از باکتری) چه بیماری‌ای است؟ چه علایم و نشانه‌هایی دارد؟ راه‌های تشخیص و درمان آن
علت‌ها و عوامل مستعدکننده مننژیت باکتریال
- عفونت بدخیم CNS که در اثر ارگانیسم‌های مختلف ایجاد می‌شود.
- علت‌ها و عوامل مستعدکننده به سن بیماران وضعیت ایمنی بدن ایشان بستگی دارد.
- پس از جراحی، تروما: استاف اورئوس، باسیل‌های گرم منفی
- نوزادان: استرپ گروه B، لیستریا coli
- الکلی‌ها: استرپ پنومونیه
- کودکان: استرپ پنومونیه، نیسریا مننژیتیدیس، هموفیلوس انفولانزا
- بالغین/ کودکان سنین بالاتر: استرپ پنومونیه، نیسریا مننژیتیدیس، لیستریا
- نقص ایمنی: ارگانیسم‌های بالغین + کریپتوکوکوس نئوفورمنس، مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، مننژیت آسپتیک HIV
تشخیص افتراقی مننژیت باکتریال
- میگرن
- SAH
- مننژیت آسپتیک
- مننژیت کارسینوماتوز
- سایر عفونت‌ها
- ضایعات فضاگیر
- سایر علل افزایش ICP
اپیدمیولوژی مننژیت باکتریال
- خاص سن می‌باشد به طوریکه در بالا اشاره شده.
- وضعیت ایمنی میزبان نیز نقش مهمی دارد.
- کسانی که مننژیت مکرر دارند باید از نظر فیستول CSF، سینوس پوستی یا نشت CSF پس از تروما بررسی شوند.
علایم و نشانه‌های مننژیت باکتریال
- تغییرات سطح هوشیاری
- تب (ممکن است در مراحل اولیه نباشد)
- استفراغ
- سردرد
- تاکیکاردی
- هیپوتانسیون
- راش
- سفتی گردن
- نشانه Kernig: بیمار به پشت خوابیده با ران و زانو °۹۰ خم می‌شود باز کردن زانو در این حالت باعث درد گردن و ناحیه هامسترینگ می‌شود.
- نشانه Brudzinski: خم کردن گردن بیمار در حالت خوابیده به پشت باعث خم شدن رفلکسی ران و زانو می‌شود.
- نقص کانونی اعصاب
تشخیص مننژیت باکتریال
- معاینه و شرح حال
- نشانه کرنیگ kernig و برودزیسنکی Bruzinski مثبت (حساسیت ندارند)
- CBC: احتمال لکوسیتوز
- CSF: تشخیص اصلی براساس جداکردن ارگانیسم از CSF
- افزایش فشار CSF (20-50 سانتی متر آب)
- ظاهر کدر
- افزایش تعداد سلول (۵۰۰۰-۱۰۰۰)
- افزایش پروتئین
- کاهش گلوکز (نسبت گلوکز CSF به گلوکز سرم کمتر یا مساوی ۰.۴)
- ارگانیسم‌ها ممکن است در رنگ‌آمیزی گرم دیده شود.
- چک آنتی‌ژن کریپتوکوکوس در CSF
- اسمیر باسیل اسید فاست و کشت مایکوباکتریوم توبرکولوز در صورت شک به TB.
درمان مننژیت باکتریال
- به علت شدید بودن بیماری بلافاصله درمان تجربی باید شروع شود و با کسب اطلاعات بیشتر از آنتی‌بیوتیک‌های اختصاصی استفاده شود.
- درمان تجربی توصیه شده یک دارو از نسل سوم سفالوسپورین‌هاست احتمالاً آمپی‌سیلین جهت پوشش لیستریا و در صورت شک وجود پنوموکوک‌ها مقاوم به پنی‌سیلین یا سفالوسپورین، داروی ونکومایسین اضافه می‌شود.
- درمان تهاجمی دهیدراسیون
- ممکن است ضد تشنج‌ها جهت درمان تشنج لازم شوند.
- کسانی که با بیمار مبتلا به مننژیت مننگوکوکی تماس داشته‌اند با پروفیلاکسی ریفامپین درمان شوند.
- فاکتورهای میزبان در انتخاب آنتی‌بیوتیک‌ها تأثیر گذارند.
پیش آگهی/ سیر بالینی مننژیت باکتریال
- مرگ و میر کلی امروزه به ۱۰% رسیده است با این حال اگر درمان صورت نگیرد به ۹۰% می‌رسد.
- سیر بیماری یا DIC یا عفونت‌های همزمان پیچیده‌تر می‌شود.
- عوارض CNS در صورت درمان نادر است، عوارض عبارت است از: هیدروسفالی، کری، تشنج، کوری و فلج اعصاب کرانیال.