خون چگونه منعقد میشود؟
زمانی که در قسمتی از بدن بریدگی ایجاد شود، زخم ایجادشده و خون جریان مییابد، ولی این جریان خون در مدت زمان کوتاهی متوقف میشود و این به دلیل منعقد شدن خون در محل زخم میباشد. مکانیسم انعقاد خون به این صورت است:
خون علاوه بر پلاسما شامل سه نوع سلول مختلف میباشد: گلبولهای سفید – گلبولهای قرمز و پلاکتها. پلاکتها مسئول انعقاد خون هستند، بهاینترتیب که پلاکتها در اطراف زخم جمع شده و مادهای بنام ترومبو پلاستین تولید میکنند که از پلاسما ترشح میشود. ترومبو پلاستین با کلسیم و پروترومبین در خون ترکیب میشود و این ترکیب باعث تبدیل فیبرینوژن که یک پروتئین موجود در خون است به فیبرین میشود. رشتههای فیبرین یک شبکه با تور را در محل زخم تشکیل میدهند و مانع از جریان یافتن خون میشوند. پس از متوقف شدن جریان خون شبکه حاصل شده حل میشود و سلولهای خونی که در داخل شبکه هستند از بین رفته و تولید زخم میکنند و زمانی که سلولهای آسیبدیده بهطور کامل جایگزین شدند، زخم از بین میرود.
پلاکتها همچنین مادهای بنام سرو تو فیق تولید میکنند، که این ماده نیز در جریان انعقاد دخالت دارد. بهاینترتیب که رگهای خونی را منقبض کرده و جریان خون را متوقف میکند.
حالا این سؤال پیش میآید که چرا این پلاکتها زمانی که خون در بدن جریان دارد، سبب انعقاد آن نمیشوند؟ سلولهای خونی حاوی مادهای بنام هپارین هستند که اجازه انعقاد خون را نمیدهد.
خون هر فردی در مدت زمان متفاوتی منعقد میشود و افرادی که خون آنها خیلی آهسته و یا اصلاً منعقد نمیشود بیماری خطرناکی بنام هموفیلی دارند. هموفیلی معمولی نتیجه درجات متغیر کمبود یکی از عوامل سازنده پلاسمای خون است که نقشی عمده در فرایند بیار پیچیده انعقاد خون ایفا میکند. این ماده به نام فاکتور آنتی هموفیلیک یا AHF خوانده میشود. تنها خون کامل تازه و پلاسمای تازه منجمد شده میتواند کمبود عامل هموفیلی را تأمین کند.
تزریق داخل سیاهرگ باید هر یک تا سه روز یک بار چندان ادامه پیدا کند تا بهبود کامل حاصل شود. حتی در افراد مذکر با موروثی بودن خفیف این نقص بهرهگیری دقیق و ممتد از AHF به منظور آماده کردن شخص برای عمل جراحی ضرورت دارد.