فیلم جنگل سنگ شده – معرفی و خلاصه داستان – The Petrified Forest 1936

کارگردان: آرچی مایو. تهیه‌کننده: هال والیس. فیلمنامه: چارلز کنیون، دلمر دیویز (براساس نمایشنامه رابرت ای.شرود). مدیر فیلمبرداری: سل پولیتو، موسیقی: ریچارد کن. بازیگران: لزلی هاورد، بت دیویس، همفری بوگارت. ۸۳ دقیقه.

جنگل سنگ‌شده که در حال حاضر بیشتر به خاطر معرفی همفری بوگارت به سینمای گنگستری شهرت دارد، واقعا یک «فیلم گنگستری» نیست؛ این اقتباسی سینمایی از نمایشنامه یک نویسنده جدی آمریکایی، رابرت شرود است که بیشتر با «ایده» سروکار دارد تا با اکشن.

درام ماجرا به رابطه آلن‌اسکویر، نویسنده بدبین انگلیسی که در جستجوی روشنگری هستی شناسانه، آمریکا را زیر پا می‌گذارد، با گابریل میپل، دختری باهوش و بااستعداد می‌پردازد که در ملکی دورافتاده گیرافتاده. نقش این دو را لزلی هاورد و بت‌دیویس ایفا کرده‌اند، که سال قبل‌اش در پیوندهای بشری بازی کرده بودند و در چنین شرایطی است که سررسیدن دوک مانتی (بوگارت) آشفته‌حال و ژولیده پولیده، برای هر دوی آنها حالتی نمادین و حکم عامل شتاب‌دهنده و رهاسازنندهٔ احساسات و آرزوهای سرکوب‌شده را پیدا می‌کند.

بوگارت و هاوارد، هر دو، همان نقش‌ها را در تئاترهای برادوی بازی کرده بودند، اما نیت کمپانی وارنر این بود که فقط از هاوارد در مقابل ادوارد جی.رابینسون استفاده کند. حال آن که هاوارد مرد و مردانه، فقط به شرطی حاضر به بازی در این فیلم شد که بوگارت مقابل‌اش بازی کند و با وجود تردید وارنر، این اتفاق افتاد و از قضا، حضور بوگارت در این فیلم بود که دروازه‌های شهرت را به رویش گشود و از وی یک ستاره ساخت. (در برابر این محبت هاوارد، بوگارت و لورن باکال اسم نخستین فرزندشان را «لزلی» گذاشتند). از آنجا که اکشن ماجرا تنها به یک دکور بسته و چند نمای خارجی استودیویی محدود است، تماشاگر تقریبا همیشه به یاد دارد که این اقتباسی سینمایی از یک نمایش تئاتری است. اما از لحاظ دراماتیک، حس خفقانی که بر داستان حاکم است، به سود فیلم تمام شد و پایان تلخ و عبوسانه فیلم نیز سنت فیلم‌های «گروگان‌گیری توسط گنگسترها» را پایه گذاشت که بعدا دوباره در کی‌لارگو (۱۹۴۸) شاهدش هستیم و بعد در ساعات نومیدی (۱۹۵۵) و خیلی فیلم‌های دیگر.

هر سه بازیگر فیلم فوق‌العاده‌اند؛ به‌خصوص بت‌دیویس در نقش استثنایی یک زن شکننده و ساده‌دل، و از آن مهم‌تر، بوگارت در نقش مانتی که با ورودش به صحنه، همه نگاه‌ها را به‌سوی خود معطوف نگاه می‌دارد. این نقش‌آفرینی تا حدودی با فیلم‌های گنگستری بعدی‌اش تفاوت دارد: مانتی، مردی کم‌سواد و ریش نتراشیده (که ظاهراً از روی شخصیت دیلینجر الگوبرداری شده بود)، حالت خونسردی و اعتماد به نفس فیلم‌های‌اش را ندارد؛ بوگارت در اینجا در پس آن لات‌منشی و قلدری، نومیدی و استیصالی عمیق از خود بروز می‌دهد. به‌خصوص رابطه‌اش با شخصیت هاوارد که از بی‌تفاوتی به تحقیر و بعد به احترامی زورکی تبدیل می‌شود. این حالت‌ها با ظرافت و قدرتی کوبنده‌تر از آنچه روی کاغذ آمده بود، از سوی هر دو بازیگر منتقل شده است.

فیلم «جنگل سنگ شده»، ملهم از نمایشی تئاتری، شخصیت «قهرمان شاعر مسلک و آرمان‌گرا» و «ضدقهرمان گنگستر» را به هالیوود معرفی کرد.