فیلم قایق آفریکن کویین- The African Queen 1951 – معرفی، خلاصه داستان و نقد

کارگردان: جان هیوستن

نویسندگان فیلمنامه: جان هیوستن، جیمز ایجی؛ بر اساس رمان سی. اس. فارستر

بازیگران: همفری بوگارت (چارلی)، کاترین هپبورن (رز)، رابرت مورلی (ساموئل)، پیتر بول (ناخدای لوئیزا)، تئودور بیکل (ناخدا اول)، والتر گوتل (ناخدا دوم)، پیتر سوآنویک (ناخدا – اول «شونا»)، ریچارد مارتر (ناخدا دوم «شونا»)

آفریقای شرقی در تصرف آلمان. ۱۹۱۴. پدر روحانی ساموئل سیر و خواهر خشک و‌ ترشیده او، رز، به عنوان میسیونر مصمم‌اند تمدن و مذهب را به یک دهکده آفریقایی بیاورند، یک دنیای عادی ناسازگار. تلاش‌های بی‌ثمر آن‌ها برای تشویق بومیان به خواندن سرود مذهبی با ورود قایق آفریکن کوئین و ناخدای آن چارلی النات به هم می‌خورد. چارلی یک مکانیک مشروب‌خوار و بی‌نزاکت است که زندگی‌اش در دنیای عادی با سفر در رودخانه‌های آفریقا و حمل نامه و اجناس بر روی قایق کهنه می‌گذرد. آفریکن کوئین همه دارایی اوست و هیچ کس غیر از النات نمی‌تواند « آفریکن کوئین، این قایق کهنه را راه بیندازد».

جوخه‌ای از سربازان آلمانی دهکده را اشغال می‌کنند و پدر روحانی معترض را زمین می‌زنند و او با ناباوری شاهد نابودی کلیسای خویش است. پدر روحانی چنان در هم می‌شکند که مشاعر خود را از دست می‌دهد و خیلی زود می‌میرد.

رز می‌خواهد انتقام بگیرد و چارلی را مجبور می‌کند آن‌ها را به پایین رودخانه ببرد تا ناو آلمانی به نام لوییزا را غرق کنند. چارلی در ابتدا از پذیرش دعوت مضحک رز امتناع می‌کند.

آن‌ها به طرزی معجزه‌آسا از خطرات آن رودخانه و برخوردی با تیراندازان آلمانی جان سالم به در می‌برند ولی امیدشان به منفجر کردن کستی تانکر آلمانی با وقوع توفان، نقش بر آب می‌شود …

همفری بوگارت و کاترین هپبورن در هنگام بازی در فیلم آفریکن کویین دیگر کمی پا به سن گذاشته بودند و  حلا باید در نقش‌هایی بازی می‌کردند که اندکی از حال و هوای نقش‌های جوانی‌شان فاصله داشته باشد.

بوگارت در فیلم یک مرد لجباز و یکدنده و علاقه‌مند به مشروب است که با نقش‌های تکراری کارآگاه سیگارکش عبوس فاصله دارد، او حتی ادای حیوانات دو طرف رودخانه را در می‌آورد!

هپبورن اما همان زن شریف و صبور و مقدار زیادی شکننده و در فیلم از همان اول هم می‌دانیم که با کلیشه‌ زن و مرد «ناجوری» که با هم آشنا می‌شوند، موانع را از سر راه برمی دارند را سر و کار داریم، منتها این کار به خوبی انجام شده.

کارگردان فیلم جان هیوستن افسانه‌ای است. فیلم اول او شاهین مالت (۱۹۴۱) و از همین جا همکاری او با بوگارت شروع شد. آن دو سپس در گنج‌های سیر امادره (۱۹۴۸) با هم همکاری کردند. جنگل آسفالت (۱۹۵۰)، مولن روژ (۱۹۵۲)، موبی دیک (۱۹۵۰) و ناجور‌ها (۱۹۶۱) کارهای دیگر شاخص اوست.

کاترین هپبورن یکی از بهترین نقش‌هایی را در همین فیلم قایق آفریکن کویین بازی کرده. البته کارنامه‌ی سینمایی‌اش پر از فیلم‌های کلاسیک است: زنان کوچک (۱۹۳۲)، بزرگ کردن بیبی (۱۹۳۸)، داستان فیلادلفیا (۱۹۴۰)، زن سال (۱۹۴۲)، دندهی آدم (۱۹۴۹)، ناگهان تابستان گذشته (۱۹۴۹)، تعطیلات تابستانی (۱۹۵۵)، حدس بزن چه کسی برای شام می‌آید؟ (۱۹۶۷)، شیری در زمستان (1968)

جالب است بدانید که همفری بوگارت تنها یک اسکار برده و آن هم به خاطر همین فیلم قایق آفریکن کویین بوده است.