سوء جذب و علت کمبود ویتامین B12 چطور تشخیص داده میشود؟ تست شیلینگ
عدم وجود فاکتور داخلی (آنمی پرنیشیوز، رزکسیون معده)، نارسایی پانکراس، رشد بیش از حد باکتری ها و رزکسیون ایلئوم یا بیماری کرون منجر به سوء جذب ویتامین B12 می شوند.
جذب ویتامین B12 شامل مراحل زیر است:
١- اتصال ویتامین B12 به پروتئین R بزاق
۲- هیدرولیز پروتئین R در اثر پروتئاز پانکراس در دئودنوم و اتصال فاکتور داخلی به ویتامین B12. فاکتور داخلی توسط سلول های پاریتال معده ترشح می شود و در دئودنوم به ویتامین B12 متصل میگردد.
۳- جذب کمپلکس ویتامین B12- فاکتور داخلی توسط رسپتورهای اختصاصی در ایلئوم ترمینال
تست شیلینگ:
تست شیلینگ (با استفاده از ویتامین B12 نشاندار با مواد رادیواکتیو به عنوان مارکر) برای شناسایی علل کمبود ویتامین B12 به کار می رود و چندین مرحله دارد:
١- مرحله اول: در این مرحله بعد از تزریق یک آمپول ۱۰۰۰ میکروگرمی ویتامین B12 غیرنشاندار (جهت اشباع ذخیره کبدی)، بیمار 0.5 میکروگرم ویتامین B12 نشاندار با مواد رادیواکتیو را می خورد و سپس ادرار وی برای بررسی فعالیت رادیواکتیو جمع آوری می شود. کمبود ماده رادیواکتیو در ادرار، سوء جذب ویتامین B12 را مطرح می نماید.
۲- مرحله دوم: چنانچه در مرحله اول سوء جذب تشخیص داده شود، در این مرحله آزمایش با خوردن ویتامین B12 همراه با فاکتور داخلی تکرار میشود. چنانچه پس از انجام مرحله دوم تست شیلینگ، دفع ادراری ماده نشاندار رادیواکتیو اصلاح شود، بیمار مبتلا به آنمی پرنیشیوز می باشد.
۳- مرحله سوم: اگر پس از انجام مرحله دوم، سوء جذب همچنان باقی بماند، برای بیمار یک دوره کوتاه آنتی بیوتیک خوراکی تجویز می شود و تست تکرار می گردد. اصلاح میزان دفع ماده نشاندار در ادرار، رشد بیش از حد باکتری ها را اثبات می کند.
۴- مرحله چهارم: اگر نتیجه تست کماکان غیرطبیعی بماند، آنزیم های پانکراسی خوراکی داده می شوند و تست تکرار می گردد؛ اصلاح سوء جذب حاکی از نارسایی پانکراس می باشد.
۵- در نهایت در صورت شکست تمام این مداخلات، بیماری ایلئوم یا فقدان پروتئین ترانس کوبالامین با سایر تست های تشخیصی معلوم می شود.
