فیلم دیروز Yesterday 2019
کارگردان: دنی بویل. بازیگران: هیمیش پاتل (جک مالیک)، لیلی جیمز (لیل)، سوفیا دی مارتینو (کارول)، الیس چپل (لوسی)، میرا سایل (شیلا مالیک)، وینسنت فرانکلین (بریان). 117 دقیقه. درجه نمایشی: PG-13.
دنیا بدون بیتل‌ها!
دنی بویل، کارگردان فیلم‌های 28 روز بعد و میلیونر زاغه نشین، با فیلم تازه‌اش، دیروز، توقعات ما را از خودش برآورده نمی‌کند. از فیلمی به کارگردانی این فیلمساز قدرتمند، با فیلنامه‌ای از ریچارد کرتیس (نایتینگ هیل، عشق فی‌الواقع)، انتظارات بیشتری می‌رفت.
دیروز می‌کوشد دنیایی را برای ما به تصویر بکشد که در آن هرگز پدیدهٔ «بیتل‌ها» به وقوع نپیوسته است. فیلمساز با این فرضیه بازی می‌کند که چه می‌شد اگر شما برای اولین بار ترانهٔ «دیروز» بیتل‌ها را می‌شنیدید؟ یا چه می‌شد اگر بیتل‌ها اصلاً وجود نداشتند؟ فیلنامهٔ کرتیس برخی از ظرفیت‌های این فرض داستانی را فعلیت بخشیده اما درکل توفیقی به دست نیاورده است. سوژهٔ بیتل‌ها در این فیلم عملاً تلف شده و صرفاً به ابزاری برای شکل‌گیری یک قصهٔ کمدی رمانس از نوع معمول و کلیشه‌ای‌اش مبدل شده است.
شخصیت اصلی قصهٔ فیلم مرد جوانی است به اسم جک مالیک (هیمیش مالیک). جک گیتاریست و خواننده‌ای است که برای باز کردن راه خود در عالم موسیقی نبرد می‌کند. جک در کافی‌شاپ‌ها می‌نوازد و جز عدهٔ معدودی از دوستان‌اش کسی حاضر به شنیدن ترانه‌هایش نیست. تنها کسی که موسیقی جک را واقعاً و از صمیم قلب دوست دارد الی (لیلی جیمز) است که از دوران کودکی با جک دوست بوده است. الی نه تنها موسیقی جک را دوست دارد بلکه به او عشق می‌ورزد. الی از زمانی که در جریان یک نمایش استعدادیابی ترانهٔ «واندروالِ» اوئیسیز را با اجرای جک شنید به او دل باخت و تصمیم گرفت که مدیر برنامه‌هایش شود. اما جک که با والدین‌اش در سافولکِ انگلستان زندگی می‌کند، پس از تلاش‌های بسیار به این نتیجه رسیده که در دنیای موسیقی به عنوان یک ستاره هیچ آینده‌ای ندارد و صلاح و مصلحتش این است که از این پس فقط به کار تدریس موسیقی مشغول شود. در ادامه، یکی از شب‌ها برق در سرتاسر کرهٔ خاکی برای مدت دوازده ثانیه قطع می‌شود و کل جهان در خاموشی فرو می‌رود. در همین حین یک اتوبوس به جک برخورد می‌کند. جک به بیمارستان منتقل می‌شود و موقعی که به هوش می‌آید پی به نکته‌ای می‌برد: هیچکس جز او گروه موسیقی بیتل‌ها را نمی‌شناسد. جک چند سطری از ترانهٔ معروف بیتل‌ها را برای الی می‌خواند: «آیا تو موقعی که من 64 ساله باشم باز هم حاضری به من غذا بدهی؟» الی با تعجب می‌پرسد: «حالا چرا 64 ساله؟» جک بلافاصله به سراغ اینترنت می‌رود و در گوگل کلمهٔ «بیتل‌ها» را سرچ می‌کند و با کمال تعجب به مطالب و عکس‌هایی دربارهٔ سوسک‌ها برمی‌خورد (بیتلز به انگلیسی یعنی سوسک‌ها). جک مطمئن می‌شود که در این جهان تازه هیچکس هیچ اطلاعی دربارهٔ بیتل‌ها ندارد. جک شروع می‌کند به نواختن و خواندن ترانه‌های بیتل‌ها و تدریجاً همه محسورش می‌شوند. جک سرانجام تعدادی از ترانه‌های بیتل‌ها را ضبط می‌کند و برای تبلیغ «کار» ش در تلویزیون محلی ظاهر می‌شود. اد شیرن (که نقش خودش را در فیلم بازی کرده) که تهیه کنندهٔ موسیقی است یکی از ترانه‌های جک را می‌شنود و تصمیم می‌گیرد به وی پیشنهاد همکاری کند. دبرا هام (کیت مک کینون) دیگر تولید کنندهٔ محصولات موسیقیایی به سراغ جک می‌آید تا با هم همکاری کنند. به این ترتیب، شهرت جک بیشتر و بیشتر می‌شود. اما جک خودش می‌داند که این ترانه‌ها مال دیگری است و در واقع او یک سارق هنری است. در این میان رابطهٔ جک با الی دست خوش بحران می‌شود. شهرت جک مسائلی در رابطه‌اش با الی به وجود آورده و …
کسانی که به عشق دیدن فیلمی دربارهٔ «بیتل‌ها» به تماشای دیروز می‌روند قطعاً نومید می‌شوند یا حتی ممکن است به مرز عصبانیت برسند. بیتل‌ها بزرگترین تأثیر را در موسیقی پاپ و راک دههٔ شصت میلادی به جا گذاشتند. فرهنگ عامه در دههٔ شصت به شدت متأثر از بیتل‌ها و ترانه‌های زیبا و پرمحتوای آنها بود. بیتل‌ها موجب انقلابی در موسیقی، مد و فرهنگ جوانان شدند و نوازندگان و خوانندگان بسیاری در دههٔ شصت و دهه‌های پس از آن از شنیدن ترانه‌های بیتل‌ها الهام گرفتند. اما فیلم دیروز هیچ توفیقی در نمایاندن گسترهٔ نفوذ بیتل‌ها و اهمیت آنها در فرهنگ عامه به دست نیاورده. از این حیث، فیلم دنی بویل به شدت مأیوس کننده است.
منبع: نشریه دنیای تصویر
