کهکشان راه شیری احتمالا مملو از تمدن‌هایی مرده و انقراض یافته است

سال 1962 دانشمندی به نام فرانک دریک، معادله جالبی را برای تخمین تعداد تمدن‌های هوشمند فرازمینی ابداع کرد.

در این معادله با هوشمندی تعدادی متغیر در نظر گرفته شده بودند و بر اساس آنها تعداد حیات‌های هوشمند، برآورد می‌شد:

• نرخ متوسط تشکیل ستاره‌ها در کهکشان ما
• نسبتی از این ستاره‌ها که دارای سیاره هستند
• تعداد متوسط سیاراتی که احتمال شکل‌گیری حیات در آنها وجود دارد و به دور هر ستاره دارای سیاره می‌چرخند.
• نسبت سیاراتی که در طول عمرشان عملاً حیات در آن شکل می‌گیرد به تعداد سیاراتی که احتمال شکل‌گیری حیات در آنها وجود دارد.
• نسبت سیارات دارای حیات که می‌توانند حیات هوشمند (تمدن) را دارا هستند
• نسبت تمدن‌های دارای فناوری با علایمی قابل دریافت در کهکشان
• مدت زمانی که در آن تمدن‌ها قابلیت برقراری تماس را دارا هستند

بعدا کارل سیگن وقتی سریال مستند علمی مشهور و محبوب خود یعنی Cosmos را می‌ساخت به همین معادله اشاره کرد و آن را بیشتر بر سر زبان‌ها انداخت.

اما در ماه دسامبر امسال بر اساس پژوهشی که نتیجه آن در دیتابیس arXiv منتشر شد، این معادله به‌روزرسانی شد. بر اساس این مقاله می‌توانیم بگوییم که کهکشان ما مملو از تمدن‌های خاموش و منقرض شده هوشمند است.

در معادله جدید می‌توان تخمین زد که در کجا کهکشان راه شیری و چه زمانی، احتمال پیدا کردن حیات هوشمند بیشتر است.

مهم‌ترین فاکتوری که این معادله در نظر می‌گیرد، چه می‌تواند باشد؟!

جالب است که مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در کشف حیات هوشمند فرازمینی، تمایل خود آن تمدن به نابودی‌اش است!

نسبت به دوره زمانی کارل سیگن، ما حالا ابزارهای خیلی بهتری برای رصد کهکشکان خود داریم و تلسکوپ‌های فضایی هابل و کپلر، اطلاعات خوبی به ما در مورد چگالی ستارگان در جای جای کهکشان و نرخ پیدایش ستارگان و سیاره‌های پیرامون آنها داده‌اند. ما حتی می‌توانیم نرخ تشکیل ابرنواخترها را تخمین بزنیم.

با در نظر گرفتن فاکتورهایی مانند تعداد ستارگان شبیه به خورشید که سیاره‌ای در پیرامون خود دارند؛ احتمال تشکیل حیات در آنها و زمان لازم برای تکامل و همچنین تمایل خودویرانگری این تمدن‌ها دانشمندان به نتایج جالبی رسیده‌اند.

با مدل‌سازی آماری دانشمندان تخمین می‌زنند بازه زمانی 8 میلیارد سال بعد از پیدایش کهکشان راه شیری، بیشترین زمانی بوده که احتمال پیدایش تمدن‌های هوشمند در آن وجود داشته است و این تمدن‌ها در فاصله 13 هزار سال نوری از مرکز کهکشان بیشترین احتمال شکل‌گیری را داشته‌اند.

برای مقایسه باید بگویم که زمین 25 هزار سال نوری از مرکز کهکشکان راه شیری فاصله دارد و انسان‌ها 13.5 میلیارد سال بعد از پیدایش کهکشان زاده شده‌اند.

اگر اعداد را خوب با هم مقایسه کنید، می‌بینید که ما از زمان و مکان اوج یا پیک تمدن‌خیزی کهکشان فاصله داریم و بنابراین الان که تمدن‌مان فعال است، به مراتب تمدن‌های مرده بیشتر از تمدن‌های زنده در کهکشانمان است.

الان به این نمودار خیلی جالب دقت کنید. این نمودار چگالی تمدن‌ها را نشان می‌دهد. محور عمودی زمان را نشان می‌دهد و محور افقی فاصله از مرکز کهکشان را.

جایی که ستاره زده شده پیک تمدن‌خیزی کهکشان ماست.

این روزها با توجه به همه‌گیری جهانی بیماری کرونا و نیز مشکلات مزمنی مانند احتمال همیشگی جنگ هسته‌ای و تغییرات محیط زیستی، بیش از گذشته می‌توان انقراض تمدن انسانی روی کره خاکی را محتمل دانست. مگر اینکه خردمندتر رفتار کنیم و به فناوری‌های کلیدی برای ایمن نگه داشتن خود برسیم. فعلا که تنها یک سیاره داریم، باید قدرش را بدانیم!

دریغ است که تصور کنیم که میلیون‌ها سال بعد، میلیون‌ها سال نوری دورتر، کسی به صورت تخیلی و آماری در مورد تمدن نابودشده ما بنویسید، آن هم با زبان آمار و با اشاره به یک مقاله علمی و در یک وبلاگ!

کاش جزو تمدن‌های استثنایی جان به در برده بشویم!