دردسر آمریکایی‌ها برای تزریق دوز اضافی یا ششم واکسن کرونای شرکت فایزر
از ماه دسامبر سال میلادی 2020 تحویل محموله‌های واکسن کرونا یا کوید 19 شرکت فایزر Pfizer/BioNTech آغاز شد.
ما در ایران البته قرار نیست که از واکسن این شرکت استفاده کنیم، اما خبری که به صورت خلاصه در این پست می‌نویسم، نشان می‌دهد که در مسیر یک برنامه کشوری تزریق واکسن، همیشه مشکلاتی پیشبینی‌نشده ممکن است پیش بیاید که کارایی برنامه را پایین بیاورد.
یک برنامه همه‌گیر تزریق واکسن نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق برای تامین نیروی انسانی آموزش‌دیده، پیشبینی حالات خاص تزریق واکسن، نحوه برخورد با واکنش‌های تزریق و پشبینی سیستمی برای ثبت واکنش‌هاست.
در این برنامه همچنین باید جدول زمانی تزریق واکسن به گروه‌ها مختلف وجود داشته باشد و چیز مهم این است که هیچ کسی نتواند این جدول و برنامه را دور بزند.
تهیه تجهیزات لجستیک و اماکن استاندارد که خودشان به خاطر مثلا تهویه بد، محیط انتقال ویرویس نشوند و زنجیره سرمایی مناسب، چیزهای دیگر هستند.
در برنامه واکسیناسیون روتین اطفال ما اگر موفق هستیم، این موفقیت حاصل ده‌ها سال تجربه و برنامه‌ریزی و تهیه تدریجی سخت‌افزار و آموزش است. طبیعی است که اگر قرار باشد طبق برنامه‌هایی که در رسانه‌ها اعلام شده، واکسناسیونی برق‌آساییی برای کرونا انجام شود، همه این تمهیدات باید پیشبینی شده باشند.
با این مقدمه می‌رسیم به خبر جالبی که فورچون منتشر کرده است.
فورچون نوشته است که گرچه روی ویال‌های واکسن کرونای فایزر، نوشته شده که حاوی 5 دوز واکسن هستند، اما وقتی به میزان استاندارد از ویال کشیده و به 5 نفر تزریق شود، یک دوز ششمی از واکسن در داخل ویال باقی می‌ماند.
فایزر هم این قضیه را تایید کرده و گفته که دوز ششم قابل استفاده است. مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا یا CDC هم استفاده از این دوز ششم را مجاز دانسته.
این خبر خوبی برای آمریکایی‌هاست، چون مثل این می‌ماند که به یکباره حدود 20 درصد ظرفیت واکسیناسیون سیستم بالا برود. حالا من نمی‌دانم که این خبر اخیر جنجالی تزریق واکسن به یکی از هنرپیشه‌های مشهور ایرانی، ناشی از استفاده از این دوز ششم بوده یا نه!
همه چیز خوب به نظر می‌رسد، به جز اینکه تنها در صورتی از این دوز ششم می‌توان استفاده کرد که از سرنگ‌های خاصی به نام سرنگ‌ها LDS یا low dead space استفاده کرد.
حتما می‌دانید که وقتی با سرنگ مایعی را می‌کشید، یک مقدار از مایع بعد از اینکه پیستون سرنگ را تا آخر کشیدید و سرنگ را تخلیه کردید، باقی می‌ماند. اما سرنگ‌های LDS طوری طراحی شده‌اند که تقریبا همه مایع داخل خود را تخلیه کنند.
تنها در این صورت است که اجازه داده می‌شود از دوز ششم ویال‌ها هم استفاده شود.
در آمریکا فایزر، سرنگ‌های LDS برای استفاده از دوز ششم همراه محموله واکسن خود کرده، مشکل اینجاست که سرنگ‌های LDS از شرکتهای دیگر هم استفاده می‌شوند که این سرنگ‌های جانبی کارایی خوبی ندارند. نتیجه‌اش این می‌شود که ممکن است از میزان لازم کمتر واکسن تزریق شود و این دوز ششم حیات‌بخش، تنها تبدیل به یک تزریق دل‌خوش‌کنک کاذب شود!
دولت بایدن سعی می‌کند که سرنگ‌های لازم را تامین کند، اما مشکل این است که فعلا تولیدکننده‌های چینی با حداکثر ظرفیت کار می‌کنند و ممکن است در مسیر تامین سرنگ‌های LDS مشکل ایجاد شود.
خب، همین خبر ما را به این نتیجه می‌رساند که خود فرایند تزریق درست و استفاده از تجهیزات مناسب چقدر مهم است و مشکل فقط تامین واکسن با دوز‌های مورد نیاز نیست، بلکه باید به همه این مشکلات پیشبینی‌نشده هم فکر کرد.
