گیاهان غذای خود را چگونه بدست می‌آورند؟

گیاهان و نباتات دارای دستگاههائی هستند که غذای آن‌ها را می‌سازند و به آن‌ها «برگ» گفته می‌شود. مثلا برگ‌های درختان میوه، غذائی را می‌سازند که در تولید میوه کمک می‌کند. بنابراین مثلا برگ درخت هلو و میوه نوعی درخت افرا که شیرین هستند، باید بتوانند قند تولید کنند، که البته آن‌ها با گرفتن موادی از هوا و زمین این کار را انجام می‌دهند.

یکی از این مواد. گاز اکسید کربن است که از هوا گرفته می‌شود. ماده دیگر آب است که از خاک اخذ می‌گردد. بنابراین برگی از گاز اکسید کربن و آب قند می‌سازد. این عمل یعنی ساخت غذا را «فتوسنتز» گویند.

بنظر می‌رسد که انواع زیادی از گیاهان و نباتات در خود مواد قندی ندارند زیرا قند بزودی به انواع دیگر مواد غذائی تبدیل می‌شود مانند نشاسته و پروتئین و دستگاه سازنده مواد غذائی یعنی «بر گ» نیاز به ماشین دارد و این ماشین برگ درختان عبارت از موجودات بسیار ریز سبز رنگی هستند که در اطراف هریاخته برگ قرار گرفته و با آن‌ها «کلروپلاست» گفته می‌شود. آن‌ها برنگ سبز هستند زیرا در خود ماده سبزرنگی دارند که کلروفیل خوانده می‌شود. نیروئی که این ماشین را به حرکت در می‌آورد نور آفتاب است.

ریشه آب را از خاک می‌گیرد. آب از ریشه به تنه و سپس به شاخه‌ها رسیده و از آنجا داخل رگ‌های برگ می‌گردد. رگ‌ها آب را به یاخته‌ها می‌برند که در آنجا کلروپلاست‌ها قرار دارند.

این رگ‌ها همچنین مواد غذایی ساخته شده توسط برگ‌ها را که مصرف نشده، به نقاط ذخیره درخت مانند ریشه‌ها، میوه‌ها و دانه‌ها منتقل می‌سازند. برگ‌ها باید از مواد زائد نیز خلاصی پیدا کنند. هوائی که وارد برگ می‌شود دارای اکسید کربن است.

هنگامیکه هوا آفتابی است، برگ‌ها اکسید کربن را برای ساختن قند بکار می‌برند. بقیه هوا با اکسیژن اضافی از منافذ بسیار ریز برگ که بین یاخته‌های زیرین برگ قرار دارند، بخارج فرستاده می‌شود.