چه چیز گرما و سرما را بوجود می‌آورد؟
بعضی از اجسام بهنگام تماس با دست گرم و بعضی دیگر سرد بنظر می‌رسند. گاهی اوقات هوا گرم و گاهی سرد احساس می‌شود. چه چیز باعث این تفاوت می‌شود.
بر طبق نظریه‌های امروز حرارت از حرکت اتم‌ها و مولکول‌ها ایجاد می‌شود. برای مثال، اتم‌ها و مولکول‌ها در هوا آزادانه حرکت نموده و با یکدیگر و با سایر اجسام، در مسیرشان برخورد می‌نمایند. حرکت آن‌ها ممکن است سریع با آرام باشد. چنانچه حرکت سریع باشد درجه حرارت هوا بالا، یعنی گرم بنظر می‌رسد و در صورت حرکت آهسته «مانند یک روز سرد» احساس می‌کنیم که هوا سرد است؛
در مورد جامدات و مایعات، اتم‌ها و مولکول‌ها نمی‌توانند آزادانه حرکت کنند، ولی قادر به حرکت سریع می‌باشند. بعنوان مثال در یک قطعه آهن داغ، اتم‌ها یک میلیون بار در ثانیه، یعنی بسیار سریع حرکت می‌کنند. اگر با نوک انگشت این قطعه را لمس کنید، احساس درد خواهید کرد، زیرا با نزدیک شدن دست به ذرات آهن که در حال حرکت سرینند، حرکت شدید و ناگهانی به مولکول‌های پوست شما می‌رسد.
آیا واقعا مولکول‌ها حرکت می‌کنند؟ آزمایشات بیشماری ثابت نموده است که مولکول‌ها در حال حرکت پایدارند. در حقیقت در زیر میکروسکوپ ذرات ریزی در آب دیده شده که در اطراف میلیون‌ها مولکول غیر قابل رؤیت در حال حرکت، به یکدیگر برخورد می‌کنند.
در درجه حرارت بخ در حال ذوب، بطور متوسط یک مولکول اکسیژن با سرعت ۲۰ متر در ثانیه و یک مولکول ئیدروژن، چهار مرتبه سریعتر حرکت می‌کند.
حتی در ۱۵ سانتیمتر مکعب هوا در هر ثانیه هزار میلیون، میلیون برخورد در بین مولکول‌ها رخ می‌دهند. گرما و دما یکسان نیستند و انرژی گرمایی بدن به انرژی حرکت اتم‌ها و مولکول‌های آن وابسته است. واحد اندازه‌گیری گرما کالری است. یک کالری مقدار انرژی گرمایی است که برای بالا بردن درجه حرارت یک گرم آب به اندازه درجه سانتیگراد، لازم می‌باشد.
سردترین درجه ممکن ۲۷۳ درجه سانتیگراد زیر صفر است. دانشمندان معتقدند که در این درجه حرارت مولکول‌ها هیچگونه حرکتی ندارند.
