تعریف زندگی – زندگی چیست؟

شاید یکی از عمیق‌ترین سؤالات بشر بوده و یکی از بزرگترین راز‌هایی است که با آن مواجه است. دانشمندان دریافته‌اند که بدن همه موجودات زنده از ماده‌ای بنام پروتوپلاسم ساخته شده است. آن‌ها می‌توانند یک فرمول شیمیایی برای این ماده ترتیب داده و به کمک عناصر و ترکیبات مختلف، موادی شبیه پروتوپلاسم بسازند. ولی مواد ساخته شده، زنده نیستند.

هر کسی می‌تواند موجودات زنده بر روی کره زمین، در ابعاد و اشکال گوناگون، را در نواحی مختلف مورد آزمایش قرار داده و وجه مشترک آن‌ها را بیابد. در اینصورت است که می‌توانیم بگوئیم که این ویژگی‌های مشترک، سازنده زندگیند.

بیائید ببینیم، این خصوصیات کدامند؟ تمام موجودات زنده باید بتوانند رشد کنند. اما تا اندازه و شکل نسبتا معینی. بعنوان مثال، یک بچه گربه، گربه و یک بلوط، درخت بلوط می‌شود.

اما پاره‌ای از موجودات برای رسیدن به شکل کامل خود نیازمند زمانند. مثلا در مورد درخت ماموت، هزار سال طول می‌کشد. ولی همه موجودات رشد می‌کند. تمام موجودات زنده می‌توانند بعضی از اعضای خود را جانشین و بازسازی نموده و با دوباره آنرا بسازند. مثلا یک خرچنگ، پا‌های جدید، انسان پوست تازه و درخت برگ‌های جدید بوجود می‌آورد.

خصوصیت دیگری که موجودات زنده در آن سهیمند و تنها مختص آنهاست، توانایی تولید مثل و تکثیر می‌باشد. اگر این توانایی وجود نداشت، از آنجائیکه موجودات پیر شده و می‌مردند، از کره زمین محو می‌شدند. حیوانات، ماهی، پرندگان، حشرات و گیاهان همه دارای قدرت تولید مثل می‌باشند. موجودات زنده، قادرند خود را با محیطی که در آن زندگی می‌کنند وفق دهند و انسان بعلت دارا بودن سیستم مغزی خاص، این عمل را بهتر از سایر موجودات انجام می‌دهد. ولی گیاهان تا حد معینی می‌توانند این کار را انجام دهند.

موجودات زنده همچنین می‌توانند در مقابل عوامل خارجی، عکس العمل نشان دهند، بدین معنی که اگر بعضی از چیز‌ها بغیر از خودشان بر آن‌ها اثر گذارند، قادرند واکنش نشان دهند. بر کردن غذا توسط انسان و رشد گل‌ها بطرف نور، نوعی عکس العمل می‌باشد.

البته این مسائل به ما نمی‌گوید که زندگی چیست، ولی مبین خصوصیاتی است که یک موجود باید دارا باشد تا «زنده» بحساب آید.