دارویی که در درمان آلزایمر مؤثر نبود، مشخص شد که اتفاقا داروی ضدچاقی خوبی است!
مشخص شده که یک داروی آزمایشی که برای درمان آلزایمر طراحی شده بود، می‌تواند اضافه وزن را کاهش داده و عملکرد قلب را در موش‌ها بهبود ببخشد. محققان معتقدند که این دارو می‌تواند در تحریک متابولیسم چربی مفید باشد.
محققان در سراسر جهان در جستجوی داروهای معجزه‌آسا برای درمان چاقی هستند: یک قرص ساده که بتواند توانایی بدن در چربی سوزی را افزایش دهد.
گروهی از محققان دانشگاه جانز هاپکینز بر روی آنزیم خاصی موسوم به فسفو دی استراز ۹ (PDE9)، یکی از ۱۱ آنزیم مختلف در خانواده بزرگ فسفودی استراز، تمرکز کرده‌اند.
مهارکنندههای PDE9 چندین سال است که در حال توسعه هستند، اگرچه تاکنون هیچ یک از آنها در آزمایشات بالینی تائیدیه نگرفته‌اند.
این دسته از داروها موارد مصرف احتمالی مانند درمان کم خونی داسی شکل و حتی اسکیزوفرنی می‌توانند داشته باشند و تحقیقاتی در این موارد در حال جریان هستند.
اما بیماری آلزایمر احتمالاً یکی از اهداف مهارکننده‌ها PDE9 بود. یک مهارکننده خاص PDE9، که توسط فایزر توسعه یافته و PF-04447943 نامیده شده بود، در آزمایشات انسانی فاز ۲، مشخص شد که در درمان علائم بیماری آلزایمر، مؤثر نیست. با این حال، در سال ۲۰۱۵ محققان جانز هاپکینز دریافتند که آنزیم PDE9 در بافت قلب بسیار زیاد است و مشکوک شدند که نکند در بیماری‌های قلبی مؤثر باشد.
بنابراین گام بعدی برای تحقیق این بود که آیا مهارکنندههای PDE9 می‌توانند ناهنجاری‌های قلبی – عروقی از جمله کلسترول بالا، فشار خون و وزن اضافی بدن را بهبود بخشند یا خیر.
برای آزمایش، محققان از PF-04447943 برای مهار فعالیت PDE9 در موش‌های چاق استفاده کردند.
حیوانات با رژیم غذایی پرچرب تغذیه شدند و تا هشت هفته داروهای مهارکننده PDE9 یا دارونما دریافت کردند. نتایج نشان داد که کاهش وزن قابل توجهی در برخی از موش‌هایی که دارو مصرف می‌کردند مشاهده شد، اما نه در همه. اثربخشی بستگی به وجود هورمون‌های جنسی زنانه داشت.
در مقایسه با گروه شاهد، موش‌های نر این دارو در طول دوره مطالعه حدود ۲۰ درصد وزن بدن خود را کاهش دادند. نکته مهم این است که این کاهش وزن بدن تنها در توده چربی بوده . در ضمن هیچ تغییری در فعالیت بدنی یا مصرف کلی غذا ایجاد نشده بود.
کاهش وزن حتی بیشتر در موش‌های ماده با برداشتن تخمدان‌ها مشاهده شد. (کاری که در آزمایشگاه برای بررسی اثر داروها در زمان یائسگی می‌کنند.) به عبارتی دارو احتمالا در زن‌های قبل از سن یائسگی در کاهش وزن مؤثر نخواهد بود.
این دارو باعث کاهش چربی کبد، کاهش کلسترول خون و بهبود تعدادی از نشانگر‌های زیستی مرتبط با فشار بر قلب می‌شود.
پس احتمالا ما به داروی خوراکی جدیدی رسیده‌ایم که چربی سوزی را در موش‌ها فعال می‌کند تا چاقی و تجمع چربی در اندام‌هایی مانند کبد و قلب را که در بیماری نقش دارند کاهش دهد
دیوید کاس، محقق ارشد این مطالعه، می‌گوید اگر یافته‌ها در انسان‌ها هم تایید شوند، ممکن است بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی، حجم قابل توجهی از وزن بدن در عرض چند هفته با این دارو کاهش یابد.
البته این محققان پیشنهاد نمی‌کنند که در صورت تایید اثر دارو، سبک زندگی بی تحرک با کالری بالا اختیار کنیم و در عوض یک قرص بخوریم! آنها پیشنهاد می‌کنند که همراه با رژیم غذایی و ورزش، از اثرات خوب داروهای مهارکننده PDE9 استفاده کنیم.
کاس خاطرنشان می‌کند که از آنجا که این دارو در حال حاضر در تعدادی از آزمایشات انسانی مورد بررسی قرار گرفته است، به نظر می‌رسد که ایمن باشد. بنابراین آزمایش بالینی انسانی برای اثبات اثرات ضد چاقی نباید زیاد دشوار باشد.
در حال حاضر هیچ قرصی وجود ندارد که برای درمان چاقی شدید مؤثر باشد باشد. اما این یافته فعلا امیدهایی را زنده کرده.
این مطالعه جدید در مجله تحقیقات بالینی منتشر شده است.
منبع: جانز هاپکینز