تکسیدرمی چیست؟
حیواناتی که در موزههای تاریخ طبیعی مشاهده میکنید، محصول تکسیدرمی میباشند، یعنی پر کردن پوست حیوانات با کاه و غیره. همچنین است در مورد خزندگان و پرندگان و ماهیهایی که ماهیگیران مغرور به دیوار خانههایشان به نمایش میگذارند. ما آنها را بعنوان حیوانات پر شده میشناسیم. در بیشتر موارد این همان کاری است که تکسیدرمی انجام میدهد.
تکسیدرمی، هنر آمپایه کردن پرندگان، حیوانات، ماهیان و خزندگان است. قدمت این هنر به ۳۰۰ سال قبل میرسد و از آثار اولیه این هنر: کرگدنی است که در قرن شانزدهم تکسیدرمی شده است.
هنگامی که جانوری میمیرد، اعضا و سایر قسمتهای آن فاسد میشود. برای نگهداری و حفاظت از حیوان، بطوریکه زنده و طبیعی بنظر آید؛ محتویات داخل آن باید خارج شده ولی بخش خارجی پرنده، ماهی با حیوان، قابل محافظت میباشد. یک تاکسیدرمیست، کارش فرم دادن بخش خارجی حیوان است، بطوریکه از نظر رنگ، تار و پود و شکل ظاهری، طبیعی بنظر برسد.
حال ببینیم تاکسیدرمی با حیوانات بزرگتر نظیر آهو چه میکند؟ به محض اینکه حیوان تحویل گرفته شد بخشهای مختلف اندام آن اندازهگیری شده و پوست آن بدقت برداشته شده و نمک زده میشود تا برای حمل به محل مخصوص تاکسیدرمی حفظ شود. گوشت و ماهیچههای آن برداشته میشود، استخوانها تمیز شده و در صورت امکان تمام اسکلت نگهداری میشود. پوست دباغی شده و با بصورت چرم در میآید، بنابراین مانع ریختن موهای پوست شده و پوست ترک نخواهد خورد. بنابراین آنچه که تاکسیدرمیت تحویل میگیرد، فقط پوست و استخوانهای حیوان بعلاوه تمام اندازهگیریهای دقیق انجا شده، میباشد.
او اسکلت را مطابق درخواست شکل داده و به وسیله میلهگذاری سرپا نگه میدارد. بعد از آن با گل رس مرطوب روی اسکلت را به فرم مطلوب در میآورد. او دقیقاً شکل و اندازه بدن جانور را با گل رس ایجاد کرده، سپس قالب گچی روی فرم سفالی با گلی کشیده میشود. بدین ترتیب اندام مصنوعی در داخل این کالبد شکل میگیرد. پوست دباغی شده حیوان بر روی این اندام مصنوعی کشیده میشود. مهره برای چشمها مورد استفاده قرار گرفته و روغنهای نقاشی برای حفاظت رنگهای کم ثبات بکار میرود و در آخر حیوانی را میبینید که بنظر طبیعی و زنده بوده و آماده است تا به معرض نمایش گذاشته شود.
تکسیدرمی پرندگان، ماهیان، خزندگان و حیوانات دیگر، به روشهای مختلفی انجام میشود، اما اصول کار همه آنها یکی است.