فیلم شغل دوم – نقد، بررسی و خلاصه داستان – Moonlighting (1982)

کارگردان : یرژی اسکولیموفسکی
فیلمنامه‌نویس : اسکولیموفسکی
فیلمبردار : تونی پی‌یرس رابرتس
آهنگساز(موسیقی متن) : استنلی مایرز.
هنرپیشگان : جرمی آیرونزز، یوجین لیپینسکی، پیری استانیسلاف، یوجنیوس هاچیکه‌ویچ، دوروتی ژنچیوفسکا، جنی سی‌گروو و ادوارد آرتور.
نوع فیلم : رنگی، ۹۷ دقیقه.

پنجم دسامبر سال 1981. «نوواک» (آیرونز)، کارگر لهستانی با اجازه اقامت یک ماهه توریستی و هزار و دویست لیره استرلینگ به همراه سه همکار غیر انگلیسی‌زبانش – «کودای» (هاچیکه‌ویچ)، «وولسکی» (استانیسلاف) و «باناشاک» (لیپینسکی) – وارد لندن می‌شود و در فرودگاه می‌گوید که برای خرید اتوموبیل دست دوم آمده‌اند؛ در حالی که کار اصلی آنان نوسازی خانه رئیس‌شان است (تا با یک ماه کار به اندازه یک سال کارشان در لهستان درآمد داشته باشند).

آنان بلافاصله پس از ورد، مخفیانه کار را شروع می‌کنند. در این بین «نوواک» که نگران بی‌وفائی محبوبه‌اش، «آنا» (سی‌گروو) است، با ورشو تماس می‌گیرد و متوجه می‌شود که در آنجا حکومت نظامی برقرار شده و تصمیم می‌گیرد در این باره به دیگران چیزی نگوید و بعدتر نیز نامه‌ای را که همسر «کودای» برایش فرستاده، از بین می‌برد. هجده ساعت کار در روز، بی‌پولی و بی‌خبری از ورشو باعث می‌شود تا سه کارگر دیگر طغیان کنند. با این همه، سرانجام کار تمام می‌شود. در پنجم ژانویه 1982، همگی برای بازگشت به لهستان، پیاده راهی فرودگاه می‌شوند… در راه رسیدن به فرودگاه سه نفر دیگر واقعیت را درباره وضعیت لهستان می‌فهمند و به «نوواک» حمله می‌کنند.

فیلم به شیوه برسون‌ی به بررسی روابط فردی زیر فشارهای اجتماعی می‌پردازد و در این روند اسکولیموفسکی حتی از هم‌طنش، رومن پولانسکی و فیمل مستأجر (1976) نیز فراتر می‌رود. طنز نیشدار و نوع پرداخت کارگردان از این داستانِ بیشتر اخلاقی و نه سیاسی، طوری است که مانع از پیام / شعارزدگی می‌شود. فیلم کیفیتی بداهه‌پردازانه دارد که مکمل تصویرپردازی سوررآلیستی و معمول اسکولیموفسکی است. شخصیت اصلی فرصت می‌یابد تا نوعی خودمختاری و تسلط را در انگلستان تجربه کند. اما از سوی دیگر با مرام و رسوم انگلیسی کشمکش پیدا می‌کند. تصویرسازی آیرونز از این شخصیت محروم و زیر فشار روحی، مقتدرانه است.