ضربه مغزی – علائم آسیب مغزی و شیوه تشخیص و درمان آن
آسیب مغزی Traumatic brain injury ناشی از ضربه یا ضربه شدید به سر یا بدن است. جسمی که از بافت مغز عبور می‌کند، مانند گلوله یا تکه تکه جمجمه، می‌تواند باعث آسیب مغزی شود.
آسیب تروماتیک مغزی خفیف ممکن است به طور موقت بر سلول‌های مغز شما تأثیر بگذارد. آسیب جدی تروماتیک مغزی می‌تواند منجر به کبودی، پارگی بافت‌ها، خونریزی و سایر آسیب‌های فیزیکی به مغز شود. این آسیب‌ها می‌تواند منجر به عوارض طولانی مدت یا مرگ شود.
علائم ضربه مغزی
آسیب مغزی ضربه‌ای می‌تواند اثرات فیزیکی و روانی گسترده‌ای داشته باشد. برخی از علائم یا علائم ممکن است بلافاصله پس از رویداد آسیب‌زا ظاهر شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است روز‌ها یا هفته‌ها بعد ظاهر شوند.
آسیب تروماتیک مغزی خفیف
علائم و نشانه‌های آسیب خفیف ضربه مغزی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
علائم فیزیکی
- سردرد
- حالت تهوع یا استفراغ
- خستگی یا خواب آلودگی
- مشکلات در گفتار
- سرگیجه یا از دست دادن تعادل
علائم حسی
- مشکلات حسی، مانند تاری دید، صدای زنگ در گوش، طعم بد در دهان یا تغییر در توانایی بویایی
- حساسیت به نور یا صدا
علائم شناختی، رفتاری یا ذهنی
- از دست دادن هوشیاری برای چند ثانیه تا چند دقیقه
- بدون از دست دادن هوشیاری، اما حالت گیج شدن، گیج شدن یا سرگردانی
- مشکلات حافظه یا تمرکز
- تغییرات خلقی یا نوسانات خلقی
- احساس افسردگی یا اضطراب
- مشکل در خوابیدن
- خوابیدن بیش از حد معمول
آسیب‌های مغزی تروماتیک متوسط تا شدید
صدمات تروماتیک مغزی متوسط تا شدید می‌تواند شامل هر یک از علائم و نشانه‌های آسیب خفیف و همچنین این علائم باشد که ممکن است در اولین ساعات تا چند روز پس از آسیب سر ظاهر شوند:
علائم فیزیکی
- از دست دادن هوشیاری از چند دقیقه تا چند ساعت
- سردرد مداوم یا سردردی که بدتر می‌شود
- استفراغ مکرر یا حالت تهوع
- تشنج یا تشنج
- گشاد شدن یک یا هر دو مردمک چشم
- مایعات شفافی که از بینی یا گوش خارج می‌شوند
- ناتوانی در بیدار شدن از خواب
- ضعف یا بی‌حسی در انگشتان دست و پا
- از دست دادن هماهنگی
علائم شناختی یا ذهنی
- سردرگمی عمیق
- آشفتگی، جنگ طلبی یا سایر رفتار‌های غیرعادی
- لکنت زبان
- کما و سایر اختلالات هوشیاری
علائم کودکان
نوزادان و کودکان خردسال مبتلا به آسیب‌های مغزی ممکن است نتوانند سردرد، مشکلات حسی، گیجی و علائم مشابه را بیان کنند. در کودکی با آسیب مغزی تروماتیک، ممکن است مشاهده کنید:
- تغییر در عادات غذایی یا پرستاری
- تحریک‌پذیری غیرمعمول یا آسان
- گریه مداوم و ناتوانی در تسلیت
- تغییر در توانایی توجه
- تغییر در عادات خواب
- تشنج
- خلق و خوی غمگین یا افسرده
- خواب آلودگی
- از دست دادن علاقه به اسباب بازی‌ها یا فعالیت‌های مورد علاقه
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر شما یا فرزندتان ضربه‌ای به سر یا بدنتان خورده است که باعث نگرانی شما شده یا باعث تغییرات رفتاری شده است، همیشه به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود هر گونه علائم یا علائم آسیب مغزی پس از ضربه اخیر یا سایر آسیب‌های تروماتیک به سر، به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید.
اصطلاحات “خفیف”، “متوسط” و “شدید” برای توصیف اثر آسیب بر عملکرد مغز استفاده می‌شود. آسیب خفیف به مغز هنوز یک آسیب جدی است که نیاز به توجه سریع و تشخیص دقیق دارد.
علل ضربه مغزی
آسیب مغزی تروماتیک معمولاً در اثر ضربه یا آسیب تروماتیک دیگری به سر یا بدن ایجاد می‌شود. میزان آسیب می‌تواند به عوامل مختلفی از جمله ماهیت آسیب و نیروی ضربه بستگی داشته باشد.
وقایع متداول که باعث آسیب تروماتیک مغزی می‌شود شامل موارد زیر است:
- سقوط. افتادن از تخت یا نردبان، پایین آمدن از پله‌ها، در حمام، و سایر زمین خوردن‌ها به طور کلی شایع‌ترین علت آسیب مغزی تروماتیک، به ویژه در بزرگسالان مسن‌تر و کودکان خردسال است.
- تصادفات مربوط به وسیله نقلیه برخورد خودرو‌ها، موتورسیکلت‌ها یا دوچرخه‌ها – و عابران پیاده درگیر در چنین تصادفاتی – یکی از علل شایع آسیب‌های مغزی است.
- خشونت جراحات ناشی از گلوله، خشونت خانگی، کودک‌آزاری و سایر تجاوزات از علل شایع هستند. سندرم کودک تکان دهنده یک آسیب مغزی تروماتیک در نوزادان است که در اثر تکان دادن شدید ایجاد می‌شود.
- آسیب‌های ورزشی آسیب‌های مغزی ممکن است در اثر آسیب‌های ناشی از تعدادی از ورزش‌ها از جمله فوتبال، بوکس، فوتبال، بیسبال، چوگان، اسکیت بورد، هاکی و سایر ورزش‌های شدید یا شدید ایجاد شود. این‌ها به ویژه در جوانی رایج است.
- انفجار‌های انفجاری و سایر جراحات جنگی. انفجار‌های انفجاری یکی از علل شایع آسیب مغزی تروماتیک در پرسنل نظامی فعال است. اگرچه چگونگی ایجاد آسیب هنوز به خوبی شناخته نشده است، بسیاری از محققان بر این باورند که موج فشاری که از مغز عبور می‌کند به طور قابل توجهی عملکرد مغز را مختل می‌کند.
آسیب تروماتیک مغزی همچنین ناشی از زخم‌های نافذ، ضربه‌های شدید به سر با ترکش یا ترکش و سقوط یا برخورد بدن با اشیا به دنبال انفجار است.
عوامل خطر ضربه مغزی
افرادی که بیشتر در معرض خطر آسیب مغزی هستند عبارتند از:
- کودکان، به ویژه نوزادان تا 4 ساله
- بزرگسالان جوان، به ویژه افراد بین 15 تا 24 سال
- بزرگسالان 60 سال و بالاتر
- مردان در هر گروه سنی
عوارض ضربه مغزی
عوارض متعددی می‌تواند بلافاصله یا بلافاصله پس از آسیب مغزی رخ دهد. صدمات شدید خطر ابتلا به تعداد بیشتر و عوارض شدیدتر را افزایش می‌دهد.
هوشیاری تغییر یافته
آسیب مغزی تروماتیک متوسط تا شدید می‌تواند منجر به تغییرات طولانی مدت یا دائمی در وضعیت هوشیاری، آگاهی یا پاسخگویی فرد شود. حالات مختلف هوشیاری عبارتند از:
- کما فردی که در کما است، بیهوش است، از چیزی بی‌خبر است و قادر به پاسخگویی به هیچ محرکی نیست. این ناشی از آسیب گسترده به تمام قسمت‌های مغز است. پس از چند روز تا چند هفته، فرد ممکن است از کما خارج شود یا وارد حالت نباتی شود.
- حالت رویشی. آسیب گسترده به مغز می‌تواند منجر به حالت نباتی شود. اگرچه فرد از محیط اطراف بی‌خبر است، اما ممکن است چشمان خود را باز کند، صدا‌هایی تولید کند، به رفلکس‌ها پاسخ دهد یا حرکت کند.
این امکان وجود دارد که یک حالت نباتی دائمی شود، اما اغلب افراد به یک حالت حداقل هوشیار پیشرفت می‌کنند.
- حالت حداقل هوشیار. حالت حداقل خودآگاه شرایطی است که به شدت تغییر یافته است، اما با برخی نشانه‌های خودآگاهی یا آگاهی از محیط خود. گاهی اوقات یک حالت انتقالی از کما یا وضعیت رویشی به بهبودی بیشتر است.
- مرگ مغزی. زمانی که هیچ فعالیت قابل اندازه‌گیری در مغز و ساقه مغز وجود نداشته باشد، به آن مرگ مغزی می‌گویند. در فردی که مرگ مغزی او اعلام شده است، برداشتن دستگاه‌های تنفسی منجر به قطع تنفس و در نهایت نارسایی قلبی می‌شود. مرگ مغزی غیر قابل برگشت تلقی می‌شود.
عوارض جسمی ضربه مغزی
- تشنج. برخی از افراد مبتلا به آسیب مغزی تروماتیک دچار تشنج می‌شوند. تشنج ممکن است فقط در مراحل اولیه یا سال‌ها پس از آسیب رخ دهد. تشنج‌های مکرر را صرع پس از سانحه می‌نامند.
- تجمع مایع در مغز (هیدروسفالی). مایع مغزی نخاعی ممکن است در فضا‌های مغز (بطن‌های مغزی) برخی از افرادی که آسیب‌های مغزی ضربه‌ای داشته‌اند جمع شود و باعث افزایش فشار و تورم در مغز شود.
- عفونت‌ها شکستگی‌های جمجمه یا زخم‌های نافذ می‌توانند لایه‌های بافت‌های محافظ (مننژ) را که مغز را احاطه کرده‌اند پاره کنند. این می‌تواند باکتری‌ها را قادر به ورود به مغز و ایجاد عفونت کند. عفونت مننژ (مننژیت) در صورت عدم درمان می‌تواند به بقیه سیستم عصبی سرایت کند.
- آسیب رگ‌های خونی. چندین رگ خونی کوچک یا بزرگ در مغز ممکن است در یک ضربه مغزی آسیب ببینند. این آسیب می‌تواند منجر به سکته مغزی، لخته شدن خون یا سایر مشکلات شود.
- سردرد. سردرد‌های مکرر پس از یک ضربه مغزی بسیار شایع است. آنها ممکن است در عرض یک هفته پس از آسیب شروع شوند و تا چند ماه ادامه داشته باشند.
- سرگیجه بسیاری از افراد پس از یک ضربه مغزی، سرگیجه را تجربه می‌کنند، وضعیتی که با سرگیجه مشخص می‌شود.
گاهی اوقات، یک یا چند مورد از این علائم ممکن است برای چند هفته تا چند ماه پس از آسیب مغزی باقی بماند. هنگامی که ترکیبی از این علائم برای مدت طولانی طول بکشد، به طور کلی به عنوان علائم مداوم پس از ضربه مغزی گفته می‌شود.
آسیب‌های تروماتیک مغزی در پایه جمجمه می‌تواند باعث آسیب عصبی به اعصابی شود که مستقیماً از مغز خارج می‌شوند (اعصاب جمجمه). آسیب اعصاب جمجمه ممکن است منجر به موارد زیر شود:
- فلج عضلات صورت یا از دست دادن حس در صورت
- از دست دادن یا تغییر حس بویایی یا چشایی
- از دست دادن بینایی یا دوبینی
- مشکلات بلع
- سرگیجه
- صدای زنگ در گوش
- از دست دادن شنوایی
مشکلات فکری پس از ضربه مغزی
بسیاری از افرادی که آسیب مغزی قابل توجهی داشته‌اند، تغییراتی را در مهارت‌های تفکر (شناختی) خود تجربه خواهند کرد. ممکن است تمرکز کردن دشوارتر باشد و پردازش افکارتان بیشتر طول بکشد. آسیب مغزی تروماتیک می‌تواند منجر به مشکلات بسیاری از مهارت‌ها شود، از جمله:
مشکلات شناختی
- حافظه
- یادگیری
- استدلال
- داوری
- توجه یا تمرکز
مشکلات عملکرد اجرایی
- حل مسئله
- چند وظیفه‌ای
- سازمان
- برنامه‌ریزی
- تصمیم‌گیری
- شروع یا تکمیل کار‌ها
مشکلات ارتباطی
مشکلات زبانی و ارتباطی پس از آسیب‌های مغزی رایج است. این مشکلات می‌تواند باعث ناامیدی، درگیری و سوء تفاهم برای افراد مبتلا به آسیب مغزی تروماتیک، و همچنین اعضای خانواده، دوستان و ارائه‌دهندگان مراقبت شود.
مشکلات ارتباطی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در درک گفتار یا نوشتن
- مشکل در صحبت کردن یا نوشتن
- ناتوانی در سازماندهی افکار و عقاید
- مشکل در پیگیری و شرکت در مکالمات
مشکلات ارتباطی که بر مهارت‌های اجتماعی تأثیر می‌گذارد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در نوبت گرفتن یا انتخاب موضوع در مکالمات
- مشکلات مربوط به تغییر لحن، زیر و بم یا تاکید برای بیان احساسات، نگرش‌ها یا تفاوت‌های ظریف در معنا
- مشکل در درک سیگنال‌های غیرکلامی
- مشکل در خواندن نشانه‌های شنوندگان
- مشکل در شروع یا توقف مکالمات
- ناتوانی در استفاده از عضلات مورد نیاز برای تشکیل کلمات (دیسرتری)
تغییرات رفتاری
افرادی که آسیب مغزی را تجربه کرده‌اند ممکن است تغییراتی را در رفتار خود تجربه کنند. این‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در خودکنترلی
- عدم آگاهی از توانایی‌ها
- رفتار پرخطر
- دشواری در موقعیت‌های اجتماعی
- طغیان‌های کلامی یا فیزیکی
تغییرات عاطفی
تغییرات عاطفی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افسردگی
- اضطراب
- نوسانات خلقی
- تحریک‌پذیری
- عدم همدلی با دیگران
- خشم
- بیخوابی
مشکلات حسی
مشکلات مربوط به حواس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- صدای زنگ مداوم در گوش
- مشکل در تشخیص اشیا
- اختلال در هماهنگی دست و چشم
- نقاط کور یا دوبینی
- طعم تلخ، بوی بد یا مشکل در بو کردن
- سوزن سوزن شدن پوست، درد یا خارش
- مشکل در تعادل یا سرگیجه
بیماری‌های دژنراتیو مغز
رابطه بین بیماری‌های دژنراتیو مغز و آسیب‌های مغزی هنوز مشخص نیست. اما برخی تحقیقات نشان می‌دهد که آسیب‌های مغزی مکرر یا شدید ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های دژنراتیو مغز را افزایش دهد. اما این خطر را نمی‌توان برای یک فرد پیش بینی کرد – و محققان هنوز در حال بررسی هستند که آیا، چرا و چگونه آسیب‌های تروماتیک مغز ممکن است با بیماری‌های دژنراتیو مغز مرتبط باشد یا خیر.
یک اختلال دژنراتیو مغز می‌تواند باعث از دست دادن تدریجی عملکرد‌های مغز شود، از جمله:
- بیماری آلزایمر، که در درجه اول باعث از دست دادن تدریجی حافظه و سایر مهارت‌های تفکر می‌شود.
- بیماری پارکینسون، یک بیماری پیشرونده که باعث مشکلات حرکتی مانند لرزش، سفتی و حرکات آهسته می‌شود.
- Dementia pugilistica – اغلب با ضربات تکراری به سر در بوکس حرفه‌ای همراه است – که باعث علائم زوال عقل و مشکلات حرکتی می‌شود.
جلوگیری از ضربه مغزی
برای کاهش خطر آسیب مغزی این نکات را دنبال کنید:
- کمربند ایمنی و کیسه هوا. همیشه در وسیله نقلیه موتوری کمربند ایمنی ببندید. یک کودک کوچک همیشه باید در صندلی عقب ماشینی که روی صندلی ایمنی کودک یا صندلی کمکی متناسب با اندازه و وزن او محکم شده است بنشیند.
- مصرف الکل و مواد مخدر. تحت تأثیر الکل یا مواد مخدر، از جمله دارو‌های تجویزی که می‌توانند توانایی رانندگی را مختل کنند، رانندگی نکنید.
- کلاه کاسکت. هنگام دوچرخه سواری، اسکیت بورد، موتور سیکلت، ماشین برفی یا وسیله نقلیه تمام زمینی از کلاه ایمنی استفاده کنید. همچنین هنگام بازی بیسبال یا ورزش‌های تماسی، اسکی، اسکیت، اسنوبورد یا اسب سواری از محافظ سر مناسب استفاده کنید.
- به محیط اطراف خود توجه کنید. هنگام استفاده از تلفن، تبلت یا هر دستگاه هوشمندی رانندگی نکنید، راه نروید یا از خیابان عبور نکنید. این حواس پرتی می‌تواند منجر به تصادف یا سقوط شود.
جلوگیری از سقوط
نکات زیر می‌تواند به افراد مسن کمک کند تا از سقوط در اطراف خانه جلوگیری کنند:
- نصب نرده در حمام
- یک تشک ضد لغزش در وان یا دوش قرار دهید
- فرش‌های منطقه را بردارید
- در دو طرف راه پله نرده‌ها نصب کنید
- روشنایی خانه را به خصوص اطراف پله‌ها بهتر کنید
- پله‌ها و کف‌ها را از شلوغی دور نگه دارید
- به طور منظم معاینات بینایی را انجام دهید
- ورزش منظم داشته باشید
پیشگیری از آسیب سر در کودکان
نکات زیر می‌تواند به کودکان کمک کند تا از آسیب‌های سر جلوگیری کنند:
- دروازه‌های ایمنی را در بالای پلکان نصب کنید
- پله‌ها را از شلوغی دور نگه دارید
- برای جلوگیری از سقوط حفاظ پنجره نصب کنید
- یک تشک ضد لغزش در وان یا دوش قرار دهید
- از زمین‌های بازی که دارای مواد ضربه گیر روی زمین هستند استفاده کنید
- مطمئن شوید که فرش‌های منطقه ایمن هستند
- به کودکان اجازه ندهید روی آتشگاه یا بالکن بازی کنند
تشخیص ضربه مغزی
آسیب‌های تروماتیک مغزی ممکن است اورژانسی باشند. در مورد TBIهای شدیدتر، عواقب می‌تواند بدون درمان به سرعت بدتر شود. پزشکان یا اولین پاسخ‌دهندگان باید وضعیت را به سرعت ارزیابی کنند.
مقیاس کما گلاسکو
این تست 15 امتیازی به پزشک یا سایر پرسنل فوریت‌های پزشکی کمک می‌کند تا شدت اولیه آسیب مغزی را با بررسی توانایی فرد در پیروی از دستورالعمل‌ها و حرکت چشم‌ها و اندام‌های خود ارزیابی کنند. انسجام گفتار نیز سرنخ‌های مهمی را ارائه می‌دهد.
توانایی‌ها از سه تا 15 در مقیاس کما گلاسکو نمره‌گذاری می‌شوند. نمرات بالاتر به معنای آسیب کمتر است.
اطلاعات در مورد آسیب و علائم
اگر دیدید که فردی دچار جراحت شده یا بلافاصله پس از آسیب وارد شده است، ممکن است بتوانید اطلاعاتی را در اختیار پرسنل پزشکی قرار دهید که در ارزیابی وضعیت فرد آسیب دیده مفید است.
پاسخ به سوالات زیر ممکن است برای قضاوت در مورد شدت آسیب مفید باشد:
- آسیب چگونه رخ داد؟
- آیا فرد هوشیاری خود را از دست داده است؟
- چه مدت فرد بیهوش بود؟
- آیا تغییرات دیگری در هوشیاری، صحبت کردن، هماهنگی یا سایر علائم آسیب مشاهده کردید؟
- سر یا قسمت‌های دیگر بدن کجا ضربه خورده است؟
- آیا می‌توانید اطلاعاتی در مورد نیروی آسیب وارد کنید؟ مثلاً چه چیزی به سر فرد اصابت کرده، چقدر سقوط کرده یا از وسیله نقلیه پرت شده است؟
- آیا بدن فرد به اطراف شلاق‌زده شده بود یا به شدت جرقه خورده بود؟
تست‌های تصویربرداری
- توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن. این آزمایش معمولاً اولین آزمایشی است که در اتاق اورژانس برای آسیب مشکوک به ضربه مغزی انجام می‌شود. CT استفاده اسکن یک سری از اشعه X برای ایجاد یک دید دقیق از مغز می‌شود. CT اسکن می‌تواند به سرعت شکستگی و شواهد کشف خونریزی در مغز (خونریزی)، لخته شدن خون (هماتوم)، بافت مغز کبود (کوفتگی)، و بافت مغز تورم تجسم.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). MRI با استفاده از امواج رادیویی قدرتمند و آهن ربا برای ایجاد یک نمای تفصیلی از مغز است. این آزمایش ممکن است پس از تثبیت وضعیت فرد، یا اگر علائم بلافاصله پس از آسیب بهبود نیابد، استفاده شود.
فشارسنج داخل جمجمه‌ای
تورم بافت ناشی از یک آسیب مغزی تروماتیک می‌تواند فشار داخل جمجمه را افزایش دهد و باعث آسیب اضافی به مغز شود. پزشکان ممکن است یک کاوشگر را از طریق جمجمه برای نظارت بر این فشار وارد کنند.
درمان ضربه مغزی
درمان بر اساس شدت آسیب است.
آسیب خفیف
آسیب‌های خفیف مغزی معمولاً به درمان دیگری جز استراحت و مسکن‌های بدون نسخه برای درمان سردرد نیاز ندارند. با این حال، فردی که آسیب مغزی خفیف دارد معمولاً باید در خانه از نظر علائم پایدار، بدتر یا جدید تحت نظر باشد. او همچنین ممکن است قرار ملاقات‌های بعدی با پزشک داشته باشد.
پزشک زمان مناسب بازگشت به کار، مدرسه یا فعالیت‌های تفریحی را مشخص می‌کند. استراحت نسبی – که به معنای محدود کردن فعالیت‌های فیزیکی یا فکری (شناختی) است که اوضاع را بدتر می‌کند – معمولاً برای چند روز اول یا تا زمانی که پزشک توصیه کند که از سرگیری فعالیت‌های معمولی مشکلی ندارد، توصیه می‌شود. استراحت کامل از فعالیت‌های ذهنی و بدنی توصیه نمی‌شود. اکثر مردم به تدریج به روال عادی خود باز می‌گردند.
مراقبت‌های اورژانسی فوری
مراقبت‌های اورژانسی برای صدمات تروماتیک مغزی متوسط تا شدید بر اطمینان از داشتن اکسیژن کافی و خون کافی، حفظ فشار خون و جلوگیری از هر گونه آسیب بیشتر به سر یا گردن متمرکز است.
افرادی که آسیب‌های شدید دارند ممکن است آسیب‌های دیگری نیز داشته باشند که باید به آنها رسیدگی شود. درمان‌های اضافی در اورژانس یا واحد مراقبت‌های ویژه بیمارستان بر به حداقل رساندن آسیب‌های ثانویه ناشی از التهاب، خونریزی یا کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز تمرکز می‌کنند.
دارو‌ها
دارو‌هایی برای محدود کردن آسیب ثانویه به مغز بلافاصله پس از آسیب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دارو‌های ضد تشنج. افرادی که آسیب مغزی متوسط تا شدید داشته‌اند در معرض خطر تشنج در هفته اول پس از آسیب قرار دارند.
یک داروی ضد تشنج ممکن است در هفته اول برای جلوگیری از آسیب اضافی مغزی که ممکن است در اثر تشنج ایجاد شود تجویز شود. ادامه درمان‌های ضد تشنج تنها در صورت بروز تشنج استفاده می‌شود.
- دارو‌های تحریک‌کننده کما پزشکان گاهی اوقات از دارو‌ها برای قرار دادن افراد در کمای موقت استفاده می‌کنند زیرا مغز در کما به اکسیژن کمتری برای عملکرد نیاز دارد. این امر به ویژه در صورتی مفید است که رگ‌های خونی که با افزایش فشار در مغز فشرده شده‌اند، نتوانند سلول‌های مغز را با مقادیر طبیعی مواد مغذی و اکسیژن تامین کنند.
- دیورتیک‌ها این دارو‌ها باعث کاهش میزان مایع در بافت‌ها و افزایش خروجی ادرار می‌شوند. دیورتیک‌ها که به صورت داخل وریدی به افراد مبتلا به آسیب مغزی تروماتیک داده می‌شوند، به کاهش فشار داخل مغز کمک می‌کنند.
عمل جراحی
ممکن است برای به حداقل رساندن آسیب اضافی به بافت‌های مغز، جراحی اورژانسی لازم باشد. ممکن است از جراحی برای رفع مشکلات زیر استفاده شود:
- از بین بردن خون لخته شده (هماتوم). خونریزی خارج یا داخل مغز می‌تواند منجر به تجمع خون لخته شده (هماتوم) شود که به مغز فشار وارد می‌کند و به بافت مغز آسیب می‌رساند.
- ترمیم شکستگی جمجمه. ممکن است برای ترمیم شکستگی‌های شدید جمجمه یا برداشتن قطعات جمجمه در مغز به جراحی نیاز باشد.
- خونریزی در مغز. آسیب‌های سر که باعث خونریزی در مغز می‌شوند ممکن است برای توقف خونریزی نیاز به جراحی داشته باشند.
- باز کردن پنجره در جمجمه ممکن است از جراحی برای کاهش فشار داخل جمجمه با تخلیه مایع مغزی نخاعی انباشته شده یا ایجاد پنجره‌ای در جمجمه استفاده شود که فضای بیشتری برای بافت‌های متورم ایجاد می‌کند.
توانبخشی
اکثر افرادی که آسیب مغزی قابل توجهی داشته‌اند نیاز به توانبخشی دارند. آنها ممکن است نیاز به یادگیری مجدد مهارت‌های اساسی مانند راه رفتن یا صحبت کردن داشته باشند. هدف این است که توانایی‌های خود را برای انجام فعالیت‌های روزانه بهبود بخشند.
درمان معمولاً در بیمارستان شروع می‌شود و در یک واحد توانبخشی بستری، یک مرکز درمانی مسکونی یا از طریق خدمات سرپایی ادامه می‌یابد. بسته به شدت آسیب مغزی و اینکه چه قسمتی از مغز آسیب دیده است، نوع و مدت توانبخشی برای هر فردی متفاوت است.
متخصصان توانبخشی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- فیزیتریست، یک پزشک آموزش دیده در زمینه طب فیزیکی و توانبخشی، که بر کل فرآیند توانبخشی نظارت می‌کند، مشکلات توانبخشی پزشکی را مدیریت می‌کند و در صورت نیاز دارو تجویز می‌کند.
- کاردرمانگر، که به فرد کمک می‌کند تا مهارت‌های خود را برای انجام فعالیت‌های روزمره یاد بگیرد، دوباره یاد بگیرد یا بهبود بخشد.
- فیزیوتراپیست که به تحرک و یادگیری مجدد الگو‌های حرکتی، تعادل و راه رفتن کمک می‌کند
- درمانگر گفتار و زبان، که به فرد کمک می‌کند مهارت‌های ارتباطی را بهبود بخشد و در صورت لزوم از وسایل ارتباطی کمکی استفاده کند.
- روان‌شناس اعصاب، که آسیب‌های شناختی و عملکرد را ارزیابی می‌کند، به فرد کمک می‌کند تا رفتار‌ها را مدیریت کند یا راهبرد‌های مقابله‌ای را بیاموزد و در صورت نیاز روان‌درمانی را برای بهزیستی عاطفی و روان‌شناختی ارائه می‌کند.
- مددکار اجتماعی یا مدیر پرونده، که دسترسی به آژانس‌های خدماتی را تسهیل می‌کند، در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های مراقبتی کمک می‌کند و ارتباط بین متخصصان مختلف، ارائه‌دهندگان مراقبت و اعضای خانواده را تسهیل می‌کند.
- پرستار توانبخشی که مراقبت و خدمات توانبخشی مستمر را ارائه می‌دهد و به برنامه‌ریزی ترخیص از بیمارستان یا مرکز توانبخشی کمک می‌کند.
- متخصص پرستار آسیب مغزی، که به هماهنگی مراقبت‌ها کمک می‌کند و خانواده را در مورد آسیب و روند بهبودی آموزش می‌دهد.
- درمانگر تفریحی که در مدیریت زمان و فعالیت‌های اوقات فراغت کمک می‌کند
- مشاور حرفه‌ای، که توانایی بازگشت به کار و فرصت‌های شغلی مناسب را ارزیابی می‌کند و منابعی را برای رسیدگی به چالش‌های رایج در محل کار فراهم می‌کند.
مقابله و حمایت
تعدادی از استراتژی‌ها می‌توانند به فرد مبتلا به آسیب مغزی ضربه‌ای کمک کنند تا با عوارضی که بر فعالیت‌های روزمره، ارتباطات و روابط بین فردی تأثیر می‌گذارد، کنار بیاید. بسته به شدت آسیب، یک مراقب خانواده یا دوست ممکن است نیاز به کمک به اجرای رویکرد‌های زیر داشته باشد:
- به یک گروه پشتیبانی بپیوندید با پزشک یا درمانگر توانبخشی خود در مورد یک گروه حمایتی صحبت کنید که می‌تواند به شما کمک کند در مورد مسائل مربوط به آسیب خود صحبت کنید، راهبرد‌های مقابله‌ای جدید را بیاموزید و حمایت عاطفی دریافت کنید.
- چیزها را بنویس رویداد‌های مهم، نام افراد، وظایف یا چیز‌های دیگری که به خاطر سپردن آنها دشوار است را ثبت کنید.
- یک روال را دنبال کنید. یک برنامه منظم داشته باشید، چیزها را در مکان‌های تعیین شده نگه دارید تا از سردرگمی جلوگیری کنید و هنگام رفتن به مقاصدی که مکرر بازدید می‌کنید از مسیر‌های یکسانی استفاده کنید.
- استراحت کنید در محل کار یا مدرسه ترتیبی دهید که در صورت لزوم استراحت کنید.
- انتظارات یا وظایف کاری را تغییر دهید. تغییرات مناسب در محل کار یا مدرسه ممکن است شامل خواندن دستورالعمل‌ها برای شما، دادن زمان بیشتری برای تکمیل وظایف یا تقسیم وظایف به مراحل کوچکتر باشد.
- از حواس پرتی خودداری کنید. عوامل حواس پرتی مانند صدای بلند پس زمینه از تلویزیون یا رادیو را به حداقل برسانید.
- متمرکز بمان. در یک زمان روی یک کار کار کنید.
