ویرایش ژن میتواند رفتار اجتماعی حیوانات را به صورت غیرمنتظرهای تغییر دهد
تکنیک ویرایش ژن CRISPR -Cas9 را میتوان برای تغییر کدگذاری ژنتیکی با دقت بسیار زیاد مورد استفاده قرار داد و کاربردهای آن شامل درمان بیماریها و رفع عیوب ژنتیکی است.
اما کاربرد تازه این روش، عجیبتر از این حرفهاست و در تحقیق تازه از آن برای تغییر رفتار حیوانات استفاده شده، منتها نتایج آن چیزی نیست که دانشمندان انتظار داشتند.
به تازگی با استفاده از روش CRISPR، گروهی از همسترها دستکاری شدند و در گیرنده Avpr1a هورمون وازوپرسین تغییراتی داده شد. وازوپرسین با رفتارهای اجتماعی مانند دوستی، همکاری، ارتباط، تسلط و پرخاشگری مرتبط است.
تیم تحقیق انتظار داشت بدون گیرنده Avpr1a، هم ارتباطات اجتماعی و هم میزان رفتار پرخاشگرانه کاهش یابد.
اما در عمل عکس این حالت رخ داد و همسترهای بدون گیرنده سطوح بسیار بالاتری از ارتباطات اجتماعی و پرخاشگری را نشان دادند. تفاوت رفتاری معمول بین نرها و مادهها هم از بین رفت و همسترهای هر دو جنس، سطوح بالایی از پرخاشگری را نسبت به سایر افراد همجنس نشان دادند.
توجیه چیست؟
وازوپرسین با تاثیر در تعدادی از مناطق مغز، رفتارهای اجتماعی را افزایش میدهد، منتها اثر کلی و برآیند تاثیر آن این هورمون بر گیرنده Avpr1a ، ممکن است مهار باشد.
چون سازمان اجتماعی همسترها شبیه آدمهاست، از آنها در تحقیقات زیاد استفاده میشود.
نتایج شگفتانگیز بیانشده در این تحقیق میتواند به طور بالقوه در انسانها هم تعمیم داده شود و میتواند به دانشمندان ایده بهتری درباره نحوه تعامل ژنها با مدارهای عصبی در مغز بدهد.
علامت گذاری پهلوها – رفتاری است که در آن همسترها با بو جفتیابی میکنند و این رفتار هم با دستکاری با CRISPR تغییر یافت. انسانها مسلما رفتار مشابه ندارند، اما شاید بشود روزی با دستکاریهای ژنتیکی و درک نقش وازوپرسین در رفتار به راهبردهای درمانی نوینی برای درمان اختلالات عصبی روانپزشکی از اوتیسم تا افسردگی دست یافت.
این تحقیق در PNAS منتشر شده است.