فیلم بی قانون – نقد، تحلیل و خلاصه داستان – Lawless 2012
سال اکران: 2012
کارگردان: جان هیلکات (John Hillcoat)
هنرپیشه‌ها: تام هاردی (Tom Hardy)، شایا لابوف (Shia LaBeouf)، جیسون کلارک (Jason Clarke)، جسیکا چستین (Jessica Chastain)، گای پیرس (Guy Pearce)، گری اولدمن (Gary Oldman)
کارگردان – آثار قبلی و جایگاه او:
جان هیلکات یکی از کارگردانان برجسته استرالیایی است که بیشتر به خاطر آثارش در ژانر درام‌های تاریک و خشونت‌آمیز شناخته می‌شود. او کار خود را در دهه ۱۹۸۰ آغاز کرد و با فیلم‌هایی همچون “پیشنهاد” (The Proposition) در سال ۲۰۰۵ به شهرت رسید. “پیشنهاد” که داستانی درباره دنیای وحشی و خشن استرالیا در قرن ۱۹ را روایت می‌کند، به دلیل پرداخت تاریک و واقع‌گرایانه‌اش مورد توجه منتقدان قرار گرفت. سبک هیلکات در آثارش با تمرکز بر مضامینی مانند خشونت، قانون‌شکنی و بقا در شرایط سخت مشخص می‌شود و او توانسته است با تلفیق این عناصر با درام‌های انسانی و عمیق، جایگاه ویژه‌ای در میان کارگردانان معاصر پیدا کند.
هیلکات همچنین در سال ۲۰۰۹ با فیلم “جاده” (The Road) که اقتباسی از رمان مشهور کورمک مک‌کارتی بود، جایگاه خود را به عنوان یکی از کارگردانان برجسته تثبیت کرد. این فیلم نیز مانند آثار قبلی او، ترکیبی از خشونت، بقا و احساسات انسانی را در شرایط پسا-آخرالزمانی به تصویر می‌کشد. او در فیلم “بی‌قانون” با پرداختن به داستان واقعی خانواده باندورانت در دوران ممنوعیت مشروبات الکلی در آمریکا، به بررسی موضوعاتی همچون خانواده، قانون‌شکنی و فساد می‌پردازد. هیلکات توانسته با فیلم‌هایی همچون “پیشنهاد” و “جاده”، به عنوان یکی از استادان خلق فضاهای تاریک و واقع‌گرایانه در سینما شناخته شود. کارنامه او نشان‌دهنده توانایی‌اش در روایت داستان‌های پیچیده و انسانی در بستر جهان‌های خشن و بی‌رحم است.
داستان و مفهوم فیلم:
فیلم “بی‌قانون” داستان خانواده باندورانت، سه برادر که در دوران ممنوعیت مشروبات الکلی در ویرجینیا به تولید و قاچاق مشروبات الکلی مشغول هستند، را روایت می‌کند. فارست (تام هاردی)، برادر بزرگتر، به عنوان رهبر خانواده، فردی ساکت اما قدرتمند است که برادرانش را در مسیر خلاف و تجارت غیرقانونی هدایت می‌کند. جک (شایا لابوف)، کوچک‌ترین برادر، که در ابتدا به دنبال اثبات خود به خانواده است، به تدریج وارد دنیای خشن و خطرناک تجارت مشروبات الکلی می‌شود. در همین حال، هوارد (جیسون کلارک)، برادر میانی، به عنوان فردی بی‌باک و سرسخت در کنار برادرانش می‌جنگد.
داستان فیلم با ورود کلانتر جدیدی به نام چارلی ریکس (گای پیرس) که به شدت به دنبال سرکوب تجارت غیرقانونی مشروبات الکلی است، پیچیده‌تر می‌شود. در این مسیر، خانواده باندورانت باید برای حفظ تجارت خود و بقای خانوادگی‌شان با فساد دولتی و خشونت مقابله کنند. فیلم به مفاهیمی همچون وفاداری خانوادگی، بقا در دنیای بی‌رحم، و تقابل بین قانون و قانون‌شکنان می‌پردازد. همچنین، عشق و روابط احساسی نیز در داستان حضور دارند؛ به ویژه رابطه عاشقانه جک با برتا (میا واسیکوفسکا) و فارست با مگی (جسیکا چستین) که در کنار خشونت و تجارت، جنبه‌های انسانی و احساسی داستان را تقویت می‌کنند.
فیلم به شکل هوشمندانه‌ای به بررسی تأثیرات قانون‌شکنی بر روابط انسانی و اخلاقیات می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه فشارهای اجتماعی و اقتصادی می‌توانند افراد را به سوی انتخاب‌های دشوار و غیرقانونی سوق دهند. در عین حال، “بی‌قانون” به تقابل میان انسان‌ها و سیستم‌های فاسد دولتی پرداخته و نقدی اجتماعی از وضعیت جامعه در دوران ممنوعیت مشروبات الکلی ارائه می‌دهد. فیلم با روایت داستانی واقعی، به بررسی مسائل تاریخی نیز پرداخته و جنبه‌های مختلف زندگی در آمریکا در اوایل قرن بیستم را به تصویر می‌کشد.
نقد و بررسی فیلم:
“بی‌قانون” با استقبال متفاوتی از سوی منتقدان روبرو شد. یکی از نقاط قوت اصلی فیلم، بازی‌های قوی بازیگران به ویژه تام هاردی در نقش فارست باندورانت بود که توانست شخصیتی قدرتمند و خشن اما با قلبی بزرگ را به تصویر بکشد. بازی گای پیرس در نقش کلانتر ریکس نیز به دلیل نمایش شخصیت فاسد و بی‌رحم او تحسین شد. فیلم توانست به خوبی فضای تاریک و خشونت‌آمیز دوران ممنوعیت مشروبات الکلی را به تصویر بکشد و مخاطب را با دنیایی بی‌رحم و خطرناک آشنا کند. کارگردانی جان هیلکات با تمرکز بر جزییات تاریخی و ایجاد تنش‌های احساسی و فیزیکی، توانست به فیلم عمق بیشتری ببخشد.
از سوی دیگر، برخی منتقدان به فیلمنامه فیلم انتقاد کردند و معتقد بودند که داستان به اندازه کافی پیچیدگی ندارد و می‌توانست بیشتر به جنبه‌های روان‌شناختی شخصیت‌ها و تأثیرات خشونت بر زندگی آن‌ها بپردازد. همچنین، روند کند برخی از بخش‌های فیلم باعث شد که تماشاگران در برخی لحظات احساس کنند که فیلم به اندازه کافی پویایی ندارد. با این حال، فیلم به دلیل پرداخت دقیق به روابط خانوادگی و نشان دادن تقابل میان قانون و قانون‌شکنان، توانست نظر مثبت بسیاری از تماشاگران را جلب کند.
“بی‌قانون” از نظر طراحی صحنه و لباس‌های تاریخی نیز تحسین شد و توانست فضای دهه ۱۹۳۰ آمریکا را به خوبی به تصویر بکشد. استفاده از نورپردازی‌های تاریک و موسیقی متن فیلم که توسط نیک کیو و وارن الیس ساخته شده بود، به ایجاد حال و هوای خاصی در فیلم کمک کرد و تجربه تماشای فیلم را تقویت کرد. موسیقی فیلم با ترکیب عناصر بلوز و موسیقی فولکلوریک آمریکایی، به تقویت فضای خشونت‌آمیز و در عین حال انسانی فیلم کمک کرد.
در نهایت، “بی‌قانون” به عنوان یک درام جنایی تاریخی با مضامین خانوادگی، وفاداری و تقابل با فساد شناخته شد. این فیلم اگرچه نتوانست در سطح منتقدان به یک شاهکار تبدیل شود، اما به دلیل اجرای قوی بازیگران، کارگردانی واقع‌گرایانه و پرداخت به مسائل اجتماعی و تاریخی، به یکی از آثار قابل توجه جان هیلکات تبدیل شد.
