ویلیام فرید کین– زندگینامه و فعالیت‌های هنری و سینمایی و فهرست آثار – William Friedkin
تاریخ تولد: 29 آگوست 1935 در شیکاگو، آمریکا
تاریخ مرگ: هنوز زنده است و فیلم می‌سازد.
فیلم‌های مهم
ساحر (1962)، ارتباط فرانسوی (1971)، جن‌گیر (1973)، پرسه (1980)، زندگی و مرگ در لس آنجلس (1985).
ژانر معمول فیلم‌هایش
وحشت، درام، حادثه‌ای و جنایی
همکاران مورد علاقه
او با ویلیام پیتر بلاتی، فیلمساز و تهیه کننده جن‌گیر بسیار رابطه نزدیکی دارد و همین حالا هم قرار است آخرین زمان بلاتی را بسازد. این اولین همکاری این دو پس از قریب به 40 سال خواهد بود. با باد اسمیت و جری گرینبرگ (تدوینگر)، روی شایدر (بازیگر)، اون رویزمان (فیلمبردار)، جو اسپینل (بازیگردان) و جک نیچه (آهنگساز) کار کرده است.
جوایز مهم
برای کارگردانی جن‌گیر نامزد دریافت جایزه اسکار شده برای ارتباط فرانسوی این جایزه را گرفت. او برای هر دو این فیلم و جایزه گلدن گلاب را به خانه برد. برای ارتباط فرانسوی نامزد دریافت جایزه بفتا هم بود. جایزه فیپرشی را برای حشره (۲۰۰۶) از بخش دو هفته کارگردانان جشنواره کن گرفت. اگر برای جن‌گیر و ۱۲ مرد خشمگین (تلویزیونی، ۱۹۹۷) نامزد دریافت جایزه کانون کارگردانان آمریکا بود و برای ارتباط فرانسوی آن را برد. برای دوازده مرد خشمگین نامزد دریافت جایزه امی هم بود. در آخر برای فیلمنامه و کارگردانی پرسه (۱۹۸۰) نامزد دریافت جایزه تمشک طلایی بود.
مولفه‌های سبکی و مضمونی تکرارشونده
در اکثر فیلم‌هایش از صحنه‌های اکشن از دوربین روی دست استفاده می‌کند و جالب این که استفاده از استوری برد را دوست ندارد. هم چنین در اغلب فیلم‌هایش یک صحنه مهم تعقیب و گریز با اتومبیل وجود دارد [از جمله در ارتباط فرانسوی (۱۹۷۱)، زندگی و مرگ در لس آنجلس (۱۹۸۵) و جید (۱۹۹۵)]. او در فیلم‌هایش از ویلیام پترسون [بازیگر مشهور فیلم‌های دزد (۱۹۸۱)، شکارچی انسان (۱۹۸۶) و مجموعه معروف CSI] خیلی استفاده می‌کند.
لقب پیشنهادی
ساحر.
چند کلمه که دنیای فیلمساز را می‌سازند
وحشت و ترس از عوامل فرا واقعی و گاهی اجتماعی، تعقیب و گریزهای طولانی، آدم‌های ناامید به فاصله ناچیز میان خیر و شر.
دلایل شهرت
او به خاطر داستانگویی خوب و کارگردانی بی عب و نقص صحنه‌های اکشن (عل الخصوص تعقب و گریز اتومبیل) و هم چنین فیلم‌های ترسناک چندش آور مشهور است.
چند نکته از زندگی‌اش
- مادرش پرستار اتاق عمل بود و پدرش یک تاجر دریانورد.
- یک ورزشکار نیمه حرفه‌ای بود و در یک فروشگاه زنجیره ای لباس‌های دست دوم می‌فروخت.
- پس از فارغ التحصیلی از دبیرستان چند مستند ساخت که یکی هم جایزه گلدن گیت جشنواره سن فرانسیسکو را در سال ۱۹۶۲ دریافت کرد.
- در سال ۱۹۶۵ به هالیوود رفت و فوراً ساخت نمایش‌های تلویزیونی را آغاز کرد که یکی از آنها هم یکی از قسمت‌های ساعت آلفرد هیچکاک (۱۹۶۲) بود. همان جا هیچکاک تو را برای استفاده نکردن از کراوات تنبیه کرد.
- با دیدن فیلم کلاسیک ارسن ولز، همشهری کین (۱۹۴۱)، شیفته او شد.
- از ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹ در کنار ژان مرو بود که پس از جدا شدن از او چند سالی با لزلی آن داون و سپس کلی لانچ زندگی کرد. سال ۱۹۹۱ تا بحال شری لنسینگ به همسرش درآمده است.
- شبکه قرار بود اسکار بهترین فیلم و کارگردانی را برای ارتباط فرانسوی (۱۹۷۱) دریافت کند با مدیر برنامه هایش در یک رولزرویس به سمت محل برگزاری جشن می‌راند که ماشینش خراب شد. آنها مجبور شدند برای این که سر وقت به مراسم برسند از داخل پمپ بنزین یک ماشین کرایه کنند.
- گفته می‌شود او جوان ترین فردی است که اسکار بهترین کارگردانی را در سن ۳۲ سالگی برده است. بعدها معلوم شد که او در زمان بردن اسکار ۳۶ ساله بوده و این رکورد دوباره به نورمن تاروگ بازگشت.
- در سال ۱۹۸۵ مایکل مان به خاطر سرقت ادبی از او شکایت کرد. مان مدعی شده بود که فرد کین، موضوع اصلی فیلم زندگی و مرگ در لس آنجلس (1985) را از روی مجموعه پر طرفددار میامی وایس (1984) برداشتته که البته دادگاه به این ادعا رأی نداد. البته مایکل مان می‌خواست از او در نقش اصلی شکارچی انسان (1986) استفاده کند که میسر نشد.
- جین هکمن، روی شایدر، جیسون میلر، الن برستین و لیندا میلر، 5 بازیگری بودند که از فیلم‌های او توانستند نامزد دریافت اسکار شوند. هکمن برای ارتباط فرانسوی (1971) این جایزه را برد.
- ویلیام پیتر بلاتی تهیه کننده و نویسنده رمان جن‌گیر (1973) بعد از دیدن ارتباط فرانسوی (1971) تصمیم گرفت که فرید کین اقتباس جنجال برانگیز از کتاب‌اش را انجام دهد. استودیوی برادران وارنر اصرار داشت کارگردان دیگری پیدا کند ولی بلاتی با دیدن فیلم قبلی فکر می‌کرد جوانی با انرژی فرید کین باید رمانش را فیلم کند.
- در سال 2006 اپرای سالومه ریچارد اشتراوس را به عنوان اولین اپرایش در مونیخ در اپرای باواریا روی صحنه برد.
- فرد کین با دو فیلم موفق‌اش، جن‌گیر و ارتباط فرانسوی، همراه فرانسیس فورد کاپولا و پیتر باگدانوویچ از کارگردانان هالیوود نو به شمار می‌رفت اما فیلم‌های بعدی‌اش نتوانستند این موفقیت‌ها را ادامه دهند بازسازی پر خرج 22 میلیون دلاری‌اش از مزد ترس هانری ژرژ کلوزو که به اعتقاد خودش بهترین فیلم‌اش بود، زیر سایه موفقیت چشمگیر جنگ‌های ستاره‌ای محو شد.
چند حاشیه و جنجال
- فیلم پرسه (1980) با بازی آل پاچینو جنجال زیادی برانگیخته و نامزد دریافت جایزه تمشک طلایی کرد.
- شایعات بر سر من حس بودن جن‌گیر زیاد اثر عوامل فیلم عاقبت چندان خوشی نداشتند. اتفاقات پس از این فیلم هنوز جزو اسرار هالیوود به شمار می‌رود. فیلم سال‌ها در انگلستان به نمایش درنیامد و نسخه‌ای از آن در سال ۲۰۰۰ بازسازی و با صدای دیجیتالی و چند اضافه دوباره روی پرده سینماها آمد. هنوز هم بسیاری رفتار او را با بچه داری توی ناعادلانه می‌دانند و جین فاندا آن را یک قطعه نمایشی سرمایه داری آشغال خوانده است.
چند جمله مهم از او
- زمانی که فیلمی از روی پرده سینما به نمایش در می‌آید، رابطه عشق و نفرت با آن دارم. همیشه کارهایی هست که می‌توانستم برای بهتر شدن آن انجام دهم
- ارتباط فرانسوی حقیقتاً روی میز تدوین ساخته شد. آسان‌ترین صحنه‌اش هم تعقیب و گریز اتومبیل بود. نسبتاً ساده بود چون همه چیزش دقیقا سر جایش کار شده بود، به دقت برنامه ریزی شده بود و در نهایت چه شده بود. بالطبع اشتباه‌های انسانی هم وجود داشت و تا کار تمام شد یکی دو ماشین را داغان کردیم.
- هیچ وقت ارزش پول را درک نکرده‌ام و رعایت آن را نکرده‌ام. این یک فضیلت نیست فقط یک واقعیت است. برای من هیجان انگیز ترین کار دنیا، ۲۰ ثانیه‌ای است که بتوانم شما را روی صندلی میخکوب کنم.
- من فقط خودم را عضو دیگری از گروه می‌دانم. روزی که بیش از بقیه پول می‌گیرد.
- همشهری کین یک جور کردن قیمتی برای فیلمسازان است. همان‌طور که اولیس جیمز جویس معدن نویسندگان بود. به عنوان نمونه برای من ترکیبی از همه فرم‌های هنری بود: فیلمبرداری، نور پردازی، بازیگری، موسیقی، تدوین و نویسندگی. به من خیلی زود فهمیدم این فیلم می‌تواند از دیگر هنرها فراتر رود و با هم ترکیب‌شان کند.
- وقتی فیلمسازی را شروع کردم نبوغ خاصی نداشتم و فقط جوان بودم. به این خاطر توانستم کار کنم. استودیوها احساس می‌کنند سینما کار جوان است و همیشه هم این فکر را دارند. به همین خاطر است که ارسن ولز در ۲۵ سالگی همشهری کین را ساخت. به همین خاطر هم هست که بیلی وایلدر در اواخر دوره فیلمسازی‌اش، وقتی از بسیاری جوانان باهوش‌تر، نویسنده‌تر از بسیاری از کارگردانان با نصف سنش پر انرژی‌تر بود حتی یک ملاقات نمی‌توانست ترتیب دهد.
- (درباره «ایزی رایدر»): این فیلم با پول بسیار اندک و توسط افرادی ساخته شده بود که کاملاً ناشناخته بودند و موفقیت بزرگی هم بود. فیلم درباره فرهنگ مواد مخدر آمریکایی بود. استودیوهای هالیوود دنبال فیلمسازان جوان دیگر می‌گشتند که چنین فیلم‌هایی بسازند.
- یک جور ناامیدی در شخصیت‌هایی که من به آنها علاقه دارم وجود دارد. آنها در موقعیت‌های بحرانی در جای بحرانی قرار دارند.
- در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ آمریکا در گذر از یک عصبیت ملی بود. با ترور جان اف کندی و بعد از آن قتل مارتین لوتر کینگ و سپس رابرت اف کندی شروع شد و به جنگ ویتنام کشید که آمریکا حسابی با آن درگیر شد و هیچ وقت زخم‌اش التیام پیدا نکرد. دهه 60 با قتل چارلز منسون، شارون تیت و خیلی‌های دیگر پایان یافت که بدون دلیل واضح توسط افرادی معتاد و بیچاره که بخشی از فرهنگ آمریکا بودند کشته شدند. ما کارگردان‌ها تنها چیزی را که درک می‌کردیم بازتاب می‌دادیم که یک پارانویای همه جایی و ترس نابخردانه بود. حتماً فیلم‌هایم در دهه 70 بازتاب این وقایع بود.
- زیباترین مناظر دنیا در برابر چهره استیو مک کوئین آشغال هم نیست.
- روخوانی جن‌گیر یک ماه طول کشید و بهترین بازی‌هایی که تا به حال دیده بودم در همان اتاق بازخوانی جا گذاشتم. وقتی به فیلمبرداری رسیدیم انقدرها تر و تازه نبودیم.
- امروزه فیلم‌ها تصویری‌تر از همیشه شدند اما حسی برنمی انگیزند. قلب ندارند و داستان‌شان خیلی نحیف است. دیالوگ‌ها به ندرت بیش از آه و ناله‌اند … حالا بیشتر مواقع مردم فقط ۲ ساعت به پرده زل می‌زنند و از جایشان تکان نمی‌خورند … این فرار از واقعیات است.
- حقیقتاً به فیلم‌هایی که حالا استادی‌ها می‌سازند روی خوشی ندارم. فیلم‌های خیلی کم هست که دوست داشته باشم کارگردان‌شان باشم. این برای بی ارزش کردن فیلم‌هایی که امروز ساخته می‌شوند مثل مرد عنکبوتی ۳ (۲۰۰۷) نیست. فقط من به آنها کششی ندارم یا آنها به من نمی‌چسبند.
منابع الهامش
همشهری کین و اورسون ولز.
یادگاری فیلم‌هایش
بسیاری از سازندگان فیلم‌های وحشت سبک واقع گرایانه جن‌گیر را دنبال کردند و همراه بچه رزماری و طالع نحس فیلم‌های بسیار تاثیرگذاری در ژانر وحشت بودند. بسیاری از فیلم‌های پلیسی به خصوص فیلم‌های پلیسی ایست وود را می‌توان با وامدار پلیس خشن ارتباط فرانسوی با بازی جین هکمن دانست.
آثار کمتر دیده شده یا دست کم گرفته شده
خودش معتقد است که ساحر (1977) دست کم گرفته شد و آن طور که باید از آن استقبال نشد. گر چه بعدها در تاریخ سینما ماند. فیلم کم خرج و کم بازیگر حشره (۲۰۰۶) موفقیت‌های مثبتی داشت که امیدوار بود موفقیت‌های فیلم‌های سال‌های دورش را تکرار کند. پرسه با بازی پاچینو هم در کنار جنجال هایش فیلم تاثیرگذاری است. پسرها در دسته (۱۹۷۰) هم ارزش دیدن دارد.
یک سکانس مهم از فیلم هایش
او در فیلم هایش علاقه زیادی دارد که مسائل ماورالطبیعه را به شیوه‌ای مستند نمایش دهد. جن‌گیر لحظات ترسناک زیادی را به سینمای وحشت هدیه کرده و ۲۰ دقیقه پایانی فیلم مملو از لحظات تاثیرگذار و وحشتناک است. در چه صحنه ای که سر ریگان (دختری که شیطان روح‌اش او را تسخیر کرده است) ۳۶۰ درجه روی بدنش می‌چرخد، در ذهن دوستداران این نوع فیلم‌ها حک شده است.
