آنگ لی – زندگینامه و فعالیتهای هنری و سینمایی و فهرست آثار – Ang Lee
تاریخ تولد: 23 اکتبر 1954 در پینگ تون تایوان
فیلمهای مهم
بخور بنوش مرد زن (1994)، ببر خیزان، اژدهای پنهان (2000)، کوهستان بروکیک (2005)
ژانر معمول فیلمهایش
درام، رومانس، تریلر، کمدی
جوایز مهم
اسکار بهترین کارگردانی برای کوهستان بروکبک (2005)، بهترین فیلم آسیاپاسیفیک برای بخور بنوش مرد زن (1994)، جایزه کارگردانی بفتا برای کوهستان بروکبک (2006)، بهترین فیلم انگلیسی زبان از بفتا برای ببر حیزان، اژدهای پنهان (2000)، اسب طلایی بهترین کارگردانی برای هوس، احتیاط (2007)، شیر طلایی برای هوس، احتیاط (2007)، شیر طلایی برای کوهستان بروکبک (2005).
دلایل شهرت
آنگ لی به دلیل نوع نگاه و ظرافتاش در برداشت از دنیای زنانه شهره است. گر چه این ظرافت تنها مختص به دنیای زناننه نیست و او در اغلب فیلمهایش زاویه تازهای برای نگاه به موضوعاش انتخاب کرده. همواره طوری به سراغ سوژههایش رفته که تازگیاش موجب شده مخاطب سلاح و برداشت پیشیناش از آن سوژه را کنار بگذارد و با دید بازتری به تماشا و هضماش بنشیند. چه این سوژه، داستان عشقی نامتعارف در کوهستان بروکبک باشد، چه داستانی درباره طبخ غذا. در هر صورت، لی راههای زیادی برای وصل کردن این داستانها به وجود مخاطباناش، و احساسات و درونیاتشان دارد.
مؤلفههای سبکی و مضمونی تکرار شونده
لی در کار با قالبهای ثابت و میزانسنهای پیچیده و شلوغ بارها خودش را ثابت کرده. هم چنین او به استفاده از مناظر و چشماندازها شهره است.
چند جمله مهم از او
- غرب آمریکا به شددت من را جذب میکند، چون خیلی رُمانتیک است. کویر و فضای خالی مناسب یک درام کامل است.
- در یک فیلم چینی شما به عنوان کارگردان فقط باید دستور بدهید، هیچ کس از شما سئوالی نمیکند. این جا، در آمریکا، شما بایدگروهتان را متقاعد کنید، باید به آنها بگویید چرا میخواهید این کار را انجام بدهید و آنها با شما بحث و تبادل نظر میکنند. دموکراسی این است.
- من واقعاً به رقابت با فیلمسازان اعتقاد ندارم، یا مقایسه کردن آنها. اما اعتقاد دارم به رسمیت شناختن یک فیلمساز افتخار بزرگی است.
- هیچ وقت در زندگی واقعیام آدم رمانتیکی نبودهام. این دلیلی است برای این که چرا فیلمهای رمانتیک میسازم.
- ساخت فیلمی درباره هنرهای رزمی در انگلیس برای من مثل این میماند که جان وین در یک وسترن چینی صحبت کند!
چند جمله از دیگران درباره او
- لئونارد کلادی: «آنگ لی، کارگردانی است جاه طلب و سرگرم کننده».
- جیمز براردینلی: «او همیشه رابطه صمیمانهای بین کاراکترها و مخاطباناش ایجاد میکند».
- جک جلنهال: «او شدیداً خجالتی و متواضع است و همین طور به کسانی که اطرافاش کار میکنند احترام زیاد میگذارد».
- لیانگ لیانگ: «آنگ لی بهترین فیلمساز چینی زبانی است که قادر است ترکیبی پیچیده از عناصر شرقی و غربی در فیلمهایش ارائه کند».
چند کلمه که دنیای فیلمساز را میسازند.
زنان، عشق، نیاز و ظرافت
چند نکته از زندگیاش
- آنگ لی در محله چاوچو، در پینگتون جایی جنوب تایوان متولد شد. او در خانوادهای بزرگ شد که تأکید بسیاری بر آموزش و سنتهای چینی داشتند.
- لی در دبیرستانی تحصیل کرد که پدرش یکی از بانیاناش بود. او چشم به راه قبولیاش در آزمون سالیانه ورودی دانشگاه تایوان بود، اما پس از دو بار ناکامی در امتحانات ورودی، او به دانشگاه سه ساله هنر ملی رفت. پدرش میخواست او یک پروفسور باشد، اما لی در دانشگاه به هنر علاقهمند شد.
- فارغ التحصیلی در سال 1975 از دانشگاه.
- در همان دوران نا به سامانی، لی که در شرایط روحی خوبی به سر نمیبرد، شیفته چشمه باکره اینگمار برگمان شد.
- پس از خدمت سربازی، لی در سال 1979 به آمریکا رفت تا در دانشگاه ایلینویز با تکمیل مطالعاتاش در 1980 لیسانس تئاتر بگیرد. او هم کلاسی اسپایک لی بود. در طی طول تحصیل، لی فیلم کوتاه 16 میلیمتری سایه در دریاچه را تمام کرد، که برنده جایزه بهترین درام فیلمهای کوتاه در تایوان شد.
- آنگ لی در 1992 نخستین فیلم بلندش فشردن دستها را ساخت و سال بعد ضیافت عروسی را جلوی دوربین بُرد. سومین فیلم تایوانی لی بخور بنوش مرد زن بود که موفقیت بسیاری در عرصههای جهانی کسب کرد و در اصل پُل ارتباطمخاطبان جهانی با این فیلمساز ریز نقش آسیایی بود.
- دو فیلم بعدی او با عوامل آمریکایی ساخته شدند: طوفان یخ و با شیطان بران. پس از آن لی به سراغ درام رزمی ببر خیزان، اژدهای پنهان رفت که با بودجهای حدود 17 میلیون دلار و بازیگران چینی و تایوانی ساخته شد.
- در سال 2003 او به کارگردانی پروژه هالک برگزیده شد تا اریک بانا و جنیفر کانلی را در این فیلم هدایت کند. سه فیلمنامه نویس، گروه بزرگ جلوههای ویژه، و 137 میلیون دلار بودجه نشان از اعتماد هالیوود به آنگ لی داشت. گر چه لی نتوانست آن موفقیتی را که مد نظر کمپانی بود برای فیلم به دست بیاورد.
- هوس، احتیاط نام فیلم چینی آنگ لی بود که با بازیگران تایوانی و چینی ساخته شد و شیر طلای جشنواره ونیز را برای لی به ارمغان آورد.
- آنگ لی پس از آن به آمریکا برگشت تا تسخیر وودستاک را بسازد. فیلمی درباره کنسرت مشهور سه روزه منطقه وودستاک.
- او امروز مشغول ساخت فیلمی است با عنوان زندگی پی.
یک سکانس مهم از فیلمهایش
سیلی عظیم و گسترده از آدمهایی که به قصد دیدن کنسرت رایگان وودستاک پیاده و با ماشین و دوچرخه روانه این منطقه روستایی شدهاند جاده را بند آوردهاند. همه جا پر شده از توریستهایی که گروهی و قبیلهای به تماشای کنسرت آمدهاند. بعضیها درهای ماشینشان را باز گذاشتهاند و توی جاده پرسه میزنند. لی در مصاحبههای پس ازپخش تسخیر وودستاک بارها تأکید کرد که دوست داشت فیلمی شاد و مفرح و شلوغ بسازد که پُر از انرژی و حرکت و شور و شوق است. این صحنه سر حال و شلوغ، نمونهای است از موفقیت لی در راه هدفاش.