بهترین کتابها در مورد کارآفرینی و کسب و کار
تاریخچه کارآفرینی به قرن 18 ام و کشور فرانسه باز میگردد. کارآفرینی به خلق ارزشهای جدید از طریق انجام کار متعهدانه و پذیرفتن ریسکهای ناشی از آن گفته میشود. شخص کارآفرین با پذیرفتن ریسک اقتصادی امیدوار است با راهاندازی کسب و کار به درآمد پرسود دست یابد.
کارآفرینی انواع گوناگونی دارد و با توجه به شخصیت فرد کارآفرین میتوان یکی از آنها را انتخاب کرد. گروه اول، کارآفرینی بر اساس نوع کسب و کار به شمار میآید و زیرمجموعههای آن شامل کارآفرینی تجاری، کارآفرینی سازمانی، کارآفرینی اجتماعی است. انواع دیگر کارآفرینی، کارآفرینی کسب وکارهای کوچک، کارآفرینی الکترونیک و کارآفرینی در خانه یا کسب و کار خانگی است.
معمولا خصوصیات مشترکی را میان افرادی که اشتیاق زیادی برای کارآفرینی دارند، میتوان یافت. انعطافپذیری، پشتکار، کنجکاوی، استقلال و تمرکز بخشی از ویژگی های کارآفرینی است. نیاز به پیشرفت و احتیاج به رضایت شغلی از جمله مواردی است که افراد را به سوی کارآفرینی سوق میدهد. یکی از مهمترین چالشهای کارآفرینی ایده مناسب و مورد نیاز جامعه است. در واقع کارآفرینی موفق خواهد بود که در شروع این مسیر با نیازسنجی جامعه، طرحهای کارآفرینی متنوعی را شناسایی کند.
جنسیت در مبحث کارآفرینی از اهمیت زیادی برخوردار است. در سالهای گذشته بخش قابل توجهی از کارآفرینان را مردان تشکیل میدانند و پایین بودن نرخ کارآفرینی زنان، یکی از دغدغههای دولتمردان به شمار میآید. اما لازم به ذکر است با مطالعات وسیع و حمایتهای لازم میزان مشارکت زنان کارآفرین افزایش یافته است و در برخی از کشورها نظیر روسیه، آلمان، تعداد زنان کارآفرین تنها کمی کمتر از مردان است. در ایران میزان زنان کارآفرین را حدود 40 درصد دانستهاند.
کارآفرینی به شکل نوین در ایران از قدمت کمتری نسبت به سایر کشورها برخوردار است و همچنان بخش قابل توجهی از بنگاههای اقتصادی به شکل سنتی اداره میشود. اما با تحول در سیستم کارآفرینی و به وجود آمدن کسب و کار اینترنتی و جذب سرمایه از شرکتهای خارجی و ایرانی فضای کسب و کار سنتی در ایران به طور کلی تغییر کرد. به این ترتیب محیطهای جذاب و خلاقی پدید آمد که افراد زیادی را به خود علاقمند کرد. اکنون ایجاد محیط کسب و کار جذاب یکی از مسئولیتهای مهم منابع انسانی و مدیریت کسبوکار است.
۱- کتاب اثر مرکب
آهسته و پیوسته موفقیتتان را چندین برابر کنید
نویسنده : دارن هاردی
مترجم : علیرضا خاکساران
اگر در جادهی موفقیت منتظر کسی هستید که شما را با خود بکِشد، این کتاب را زمین بگذارید و به انتظار کشیدن ادامه دهید، ولی اگر علاوه بر شیرینیهای جادهی موفقیت، حاضرید درد و مشقت این راه را به جان بخرید، این کتاب همان چیزی است که به آن نیاز دارید. این کتاب حاصل تفکرات دارن هاردی سردبیر مجلهی موفقیت است؛ کسی که در این سِمت، تمام اصول موفقیت را شنیده، دیده و بیشتر آنها را به کار بسته است. عصارهی تجربیات دست اول وی از اصولی را که واقعاً لازمهی موفقیت هستند بدون هیچ رنگ و لعاب اضافهای در کتاب پیش رویتان خواهید یافت. آیا تا به حال داستان خرگوش و لاکپشت را شنیدهاید؟ این کتاب راهنمایی عملی برای تبدیل شدن به آن لاکپشت است. این کتاب به شما میگوید چگونه رهرویی باشید که آهسته و پیوسته مسیر موفقیت را طی میکنید و عواملی را که باعث میشوند گهی تند و گهی خسته در این مسیر قدم بردارید بدون پرده، بدون رودربایستی و بدون اینکه مراعات حالتان را بکند، به شما میگوید، ولی دانستن این عوامل به تنهایی کافی نیست و برای موفقیت باید با انتخابهایی که میکنیم، عادتهای مزاحم را از بین ببریم، عادتهای جدیدی خلق کنیم و با ثباتقدم تأثیرات اقداماتمان را مرکب سازیم. اقدامات مثبت قطرهقطره جمع میشوند و دریای موفقیت را برایتان به ارمغان میآورند. وقت آن رسیده دست از تحسین عظمت دریای موفقیت دیگران بردارید و در دریای موفقیت خودتان شیرجه بزنید.
۲- کتاب کار عمیق (deep work)
نویسنده : کال نیوپرت
مترجم : محمدجواد شیریبازنچه
کال نیوپورت (cal newport) کتاب Deep work را با عنوان کامل کار عمیق: قواعدی برای کسب موفقیت متمرکز در بحبوحهی دنیای پر هرج و مرج در سال 2016 منتشر کرد. نیوپورت با توجه به اینکه تحصیلات خود را در زمینهی علوم کامپیوتر تکمیل کرده است و همچنین با مشاهداتی که از تاثیر شبکههای اجتماعی بر زندگی و کار روزمرهی مردم داشته، کتاب را نوشته است.
او با نگارش این کتاب، به دنبال بهبود استفادهی مردم از فضای مجازی و کاهش تاثیر آن بر فعالیتهای روزانهی آنها است. کتاب کار عمیق شامل سه فصل است. ابتدای کتاب با مثالهایی از زندگی افراد موفق و نحوهی انجام کار عمیق به شیوهی آنها شروع میشود و سپس در دو فصل «مفهوم» و «قواعد»، نویسنده کار عمیق و قدرت تمرکز بر کاری معین را شرح میدهد.
نیوپورت در ابتدای کتاب مفهوم «کار عمیق» و «کار سطحی» را به طور جداگانه به مخاطبش معرفی میکند. کار عمیق طبق نظر نیوپورت اینگونه تعریف میشود: «فعالیت حرفهای که با تمرکز کافی و بدون حواسپرتی انجام میگیرند و نهایت استفاده را از ظرفیتهای شناختی شما میبرند. این تلاشها به ایجاد ارزشهای جدید و تقویت مهارتهای شما میانجامد و کپی کردن آن بسیار دشوار است.» اما کار سطحی ارزش بسیار کمتری دارد و افراد مختلف میتوانند به راحتی ان را انجام دهند. کارهای سطحی نمیتوانند تغییرات بزرگی یا سودآوری عظیمی ایجاد کنند. کارهای سطحی از آنجایی که چالش برانگیز نیستند، میتوانند با تمرکز پایین هم انجام شوند و قابل تکرار برای دفعات بیشمار هستند.
۳- کتاب راهاندازی کسبوکار شخصی
دامیز
نویسنده : آدام تورن ، متیو تورن
مترجم : سارا یوسفی
کتاب «راهاندازی کسبوکار شخصی» Starting your own business نوشتهی «آدام تورن» و «متیو تورن» در سال 2017 منتشر شد. این کتاب اطلاعات لازم برای راهاندازی یک کسبوکار شخصی را ارائه میدهد و به افراد کمک میکند تا در مسیر راهاندازی تجارتشان محکمتر قدم بردارند. معمولاً افراد کسبوکار خودشان را براساس سلایق و علایق شخصی انتخاب میکنند به همین دلیل اشتیاق آنها برای پیشبرد آن بیشتر است. پیش از راهاندازی کسبوکارتان باید تمامی جوانب آن را بسنجید، این کتاب در این کار به شما کمک میکند و از لحظهی ایده پردازی تا عملی کردن آن همراه شما است.
کتاب «راهاندازی کسبوکار شخصی» تمامی ابعاد و زوایای کار شخصی را بررسی میکند، برای مثال این اثر به شما نشان میدهد مزایا و معایب کار شخصی و کار کارمندی (کار برای کارفرمایی دیگر) چیست. «آدام تورن» و «متیو تورن» در این اثر فهرستی شامل ده سؤال را تدوین کردهاند تا خواننده با پاسخ به آنها میزان علاقه و انگیزهاش برای راهاندازی کسبوکار شخصی را بسنجد.
۴- کتاب افسانه کارآفرینی
چرا اغلب کسبوکارهای کوچک موفق نمیشوند و راهحل آن چیست؟
نویسنده : مایکل گربر
مترجم : کاوش حسینتبار ، مجید فیاضفر
کتاب افسانه کارآفرینی برای اولین بار در سال 1985 منتشر شد. مایکل گربر این کتاب را در 3 بخش و 19 فصل به نگارش درآورده است. او در این اثر، رشد و پیشرفت یک کسب و کار را مانند رشد و نمو انسان درنظر گرفته است و برای آنها سه مرحله کودکی، نوجوانی(توسعه) و بلوغ را معرفی کرده است. او معتقد است در هر یک از این مراحل باید از استراتژیهای معینی بهره گرفت تا شرکت به مرحلهی بعدی خود برسد. همچنین او سه جنبهی شخصیتی کسب و کارها را مورد بررسی قرار داده است و آنها را با سه شخصیت مدیر، متخصص و کارآفرین معرفی میکند و روحیات و وظایف هریک را توضیح میدهد.
مایکل گربر معتقد است شما باید کسب و کارتان را به گونهای بسازید که قابلیت الگوبرداری و تکرار برای سایر افراد را داشته باشد. چه بخواهید در آینده آن را بفروشید و چه بخواهید امتیاز آن را به کسی واگذار کنید، به این ترتیب کسب و کاری را خواهید ساخت که رشد آن به حضور و استراتژیهای شما وابسته نخواهد بود.
۵- کتاب خلق مدل کسب و کار
نویسنده : الکساندر استروالدر ، ایو پیگنیور
مترجم : بابک وطندوست ، حسام الدین ساروقی ، غلامرضا توکلی
کتاب «خلق مدل کسبوکار» نوشتهی «الکساندر استروالدر» و «ایو پیگنیور» در سال 2010 منتشر شد. این کتاب یکی از مهمترین آثار در حوزهی کارآفرینی و راهاندازی کسبوکار است که پس از انتشار با استقبال بسیار زیادی از سوی خوانندگان در سراسر دنیا روبهرو شد. این اثر با زبانی ساده و روان و با استفاده از روشهای خلاقانه و جدید مباحث مرتبط با مدلهای کسبوکار را عنوان کرده و اطلاعات جامع و مفصلی دربارهی بوم کسبوکار بیان کرده است. مدل کسبوکار یکی از مهمترین مفاهیم اصلی در موفقیت مؤسسات و سازمانهای بزرگ است و نقش اساسی در تعیین میزان موفقیت یک کسبوکار دارد. «الکساندر استروالدر» و «ایو پیگنیور» در این اثر براساس سالها تلاش و فعالیت این کتاب را نوشتهاند و مثالهای واقعی از دنیای کسبوکار ارائه کردهاند.
آیا دارای روحیهی کارآفرینی هستید؟
آیا دائم در اندیشه ارزشآفرینی و ایجاد کسبوکارهای جدید یا بهبود و تحول سازمان خود هستید؟
آیا در حال تلاش برای یافتن راههای جدید بهمنظور کنار گذاشتن روشهای قدیمی و منسوخ در مسیر پیشبرد کسبوکار خود هستید؟
«الکساندر استروالدر» و «ایو پیگنیور» نویسندگان کتاب «خلق مدل کسبوکار» معتقد هستند که اگر جواب فردی به سه سؤال بالا مثبت است، این کتاب بهترین اثری میتواند باشد که در زندگی خود با آن روبهرو شده است. این کتاب بینش عمیقی دربارهی ریشه و ماهیت مدلهای کسبوکار ارائه و مدلهای قدیمی و جدید کسبوکار را توصیف میکند.
۶- کتاب قلاب
چگونه مشتریان را به محصولاتمان وفادار کنیم؟
نویسنده : نیر ایال
مترجم : علی شهشناس
کتاب قلاب: چگونه مشتریان را به محصولاتمان وفادار کنیم؟ سال 2013 در آمریکا منتشر شد. این کتاب را نیر ایال نویسنده و کارآفرین آمریکایی با همراهی «رایان هوور» نوشته است. قلاب در همان سال انتشار کتاب منتخب سال آمازون از دیدگاه خوانندگان حرفهای شد. نویسندهی جوان این کتاب، نیر ایال، از تجربیات خود مدلی ارائه کرده است که میتواند در بهبود کسبوکارهای دنیای امروز بسیار موثر عمل کند. چرخهی قلاب امروزه یکی از کاربردیترین ابزارهای جذب مشتری است.
نیر ایال کتاب قلاب را در هفت فصل نوشته است. کتاب بامقدمهای دربارهی «عادت» آغاز میشود. در این مقدمه آمده است :«نتایج یک پژوهش دانشگاهی که در سال 2011 انجام شد نشان میدهد افراد، به طور متوسط، تلفن همراه خود را سی و چهار بار در روز چک میکنند. هرچند فعالان صنعت، معتقدند این رقم حتی به 150 بار نیز میرسد! باید بپذیریم که در قلاب گیر افتادهایم.»
عادت هستهی اصلی ایدههای نیر ایال است. او در ادامهی مقدمهاش به طور مختصر مدل قلاب را توضیح میدهد و هدفش از نوشتن کتاب را برای خواننده بیان میکند. سپس در فصل اول به نام «قلمرو عادتها» مزایای رقابتی عادتسازی را بررسی میکند.
۷- کتاب پرفروش قدرت عادت اثر چارلز داهیگ
نویسنده : چارلز دوهیگ
مترجم : پروین بیات
کتاب قدرت عادت برخلاف بسیاری از دیگر کتابهای حوزه خودیاری و توسعه فردی مبتنی بر اصول روانشناسی پایهگذاری شده است و نویسنده برای ارزیابی توصیهها و تکنیکها به مطالعات مهم و تحقیقات فراوانی تکیه کرده است. کتاب فوق از سه بخش تشکیل میشود، قسمت اول کتاب به چگونگی پیدایش عادتها در زندگی افراد میپردازد، برای پی بردن به این مسئله در ابتدا توضیحاتی درباره عصب شناسی عادتسازی داده میشود، قسمتهای دیگر این بخش به چگونگی شکل گیری عادتهای جدید، تغییر عادتهای قدیمی و روشهایی که میتوانند روند فوق را تسریع کنند،اشاره میکند. در این بخش میآموزیم که عادتها با الگویی به نام حلقه عادت شروع میشوند که شامل روندی سه مرحلهای از انگیزه، رفتار و پاداش است.
پس از بررسی عادت بر روی افراد لازم است که عادات حاکم بر شرکتها و سازمانهای موفق را مورد بررسی قرار دهیم. در اینجا میتوانیم پی ببریم که عادتهای سازمانی چگونه میتوانند سبب موفقیت یا شکست افرادعضو آن مجموعه شوند. گاهی اوقات عادات خوب میتوانند زمینه پیشرفت یک دانشآموز سر به هوا را فراهم کنند و عاداتی نامناسب، زبدهترین افراد و متخصصان را به خطر بیاندازند و سبب بروز اشتباهاتی هولناک و فاحش شوند.
قسمت سوم این کتاب مربوط به بررسی عادت در جوامع مختلف است. عادات حاکم بر جوامع گوناگون سبب بروز اتفاقات خارقالعاده و ظهور رهبرانی قدرتمند و تاثیرگذار شده است که دستاوردهایی غیرقابل کتمان دارند. پس تغییر عادتی در سطح اجتماع تاثیر بسیار چشمگیری میتواند داشته باشد.
۸- کتاب پرفروش از خوب به عالی از جیم کالینز
نویسنده : جیم کالینز
مترجم : سمیرا اشتری
از خوب به عالی اثر جیم کالینز اولین بار در سال ۲۰۰۱ و با عنوان کامل «good to great: why some companies make the leap- and other’s not» منتشر شد. این کتاب در دستهی کتابهای مدیریتی قرار میگیرد و دربارهی مهارتهایی حرف میزند که میتوانند یک اتفاق خوب را به یک اتفاق عالی تبدیل کنند. این کتاب در زمان انتشار به فروش چهارمیلیون نسخه رسید که در میان کتابهای حوزه کسب و کار در زمان خودش بینظیر بود. تعدادی از مدیران وال استریت ژورنال این کتاب را بهترین کتاب مدیریتیای که خواندند نامیدند و پابلیشرز ویکلی آن را با واژهی ارزشمند توصیف کرد.
در این کتاب جیم کالینز از شرکتهایی حرف میزند که توانستهاند گردش مالیای چندین برابر میانگین بازار را برای یک دورهی پایدار حداقل پانزدهساله حفظ کنند. روند نگارش این کتاب درواقع یک پروژهی تحقیقاتی بود که منجر به ایجاد بیش از ۶۰۰۰ مقاله و ۲۰۰۰ صفحه استاد شد. او در نهایت توانست یک سری ویژگیهای کلیدی را پیدا کند که سازندهی مسیر حرکت از خوب به عالی است.
کتاب از خوب به عالی تاکنون به بیش از بیست زبان مختلف برگردانده شده و دو دهه پس از انتشارش هنوز هم نکات ارزشمندی در خود دارد که میتوانند برای کسب و کارهای مختلف راهگشا باشند.
۹- کتاب قانون ده برابر
تنها تفاوت بین موفقیت و شکست
نویسنده : گرنت کاردون
مترجم : محمدحسین اکبرزاده
خواندن کتابی از انسانی که در سال ۲۰۰۰ فردی معتاد و از طبقهی پایین جامعه بوده و در سال ۲۰۲۰ با بیش از هشتصد میلیون دلار ثروت و بیش از دویست میلیون دلار هزینهی امور خیریه یکی از بهترین مشاوران بازاریابی و نویسندههای مطرح دنیاست، خالی از لطف نیست. شیوهی نگرش و انگیزش ایشان در هر جامعه بهویژه برای آن دسته از انسانها که تنها شرایط بیرونی را عامل نتایج زندگی خود میدانند، میتواند بسیار مفید و الهامبخش باشد. بدیهیست که ما انسانها برای توجیه نتایج ضعیف خودمان بیشتر به شرایط بیرونی و قضا و قدر تمسک میجوییم؛ ولی خداوند متعال در قرآن کریم، آیهی سیونه سورهی «نجم» میفرماید، «لیس للانسان الا ما سعی؛ برای انسان چیزی جز تلاش و کوشش او نیست» و بهکرات نیز راه پیروزی و سعادت را صبر و بردباری در مقابل شداید و سختیها عنوان کرده است. البته هیچکس منکر سختبودن بردباری، صبر و تلاش و کوشش نیست و در کلام، راحت جلوه میکند؛ ولی فرق انسانهای موفق و ناموفق در همین موارد خلاصه میشود. نکتهی زیبای دیگری که به کرات در این کتاب تاکید میشود، دقت در برنامهریزیست.
۱۰- کتاب مدیریت خویشتن
هوش عاطفی خود را تقویت نمایید
نویسنده : پائول مورگان
مترجم : احمد روستا ، مهرناز اخوت
کتاب مدیریت خویشتن راهنمایی برای بهینهسازی هوش عاطفی شماست. هوش عاطفی به توانایی درک و شناخت احساسات و عواطف خود و دیگران گفته میشود. تمایز قائل شدن بین احساسات متفاوت افراد، درک این احساسات و همدردی با ایشان و یا استفاده از این احساسات برای هدایت کردن طرز فکر یا رفتار افراد مهارتی است که میتواند شما را از نظر احساسی و عاطفی با دیگران نزدیکتر کند یا در صورت لزوم قدرت درک و هدایت ایشان را در اختیار شما قرار دهد. انتشارات سیته کتاب مدیریت خویشتن را عرضه کرده و در اختیار علاقهمندان قرارداده است. این کتاب ترجمهای است از کتاب Managing yourself: Coach yourself to optimum emotional intelligence.
۱۱- کتاب پدر پولدار، پدر بی پول
نویسنده : رابرت تی. کیوساکی ، شارون لچتر
مترجم : غلامحسین سدیرعابدی
رابرت میگوید: ” دلیل اصلی کشمکش اقتصادی مردم آن است که سالها در مدرسه وقت صرف کردهاند اما چیزی دربارهی پول یاد نگرفتهاند. نتیجه آن است که مردم یاد میگیرند تا برای پول کار نمایند… اما هرگز یاد نمیگیرند که پولی داشته باشند تا برای آنها کار کند”. رابرت که در هاوایی متولد و بزرگ شد از نسل چهارم ژاپنی آمریکایی میباشد. او اهل یک خانوادهی مهم تحصیل کرده است. پدرش رییس آموزش و پرورش ایالت هاوایی بود. رابرت بعد از دبیرستان در نیویورک تحصیل نمود و به محض فارغالتحصیلی به شرکتهای نیروی دریایی آمریکا پیوست و به عنوان افسر و خلبان بالگرد توپدار به ویتنام رفت. حرفهی رسمی رابرت پس از بازگشت از جنگ شروع گردید. در سال ۱۹۷۷، شرکتی دایر نمود که اولین کیفهای جیبی نایلون با بندهای موج دار به بازار آورد که به یک محصول جهانی چند میلیون دلاری تبدیل شد. او و محصول او در دنیای فروش، حراج فصلی آقایان، مجلههای موفق، نیوزویک و حتی مجله پلیبوی معرفی شدند. پس از ترک دنیای تجارت، در سال ۱۹۸۵ یک شرکت بینالمللی آموزش بهطور مشترک تاسیس نمود که در هفت کشور فعالیت مینمود، تجارت و سرمایهگذاری را به دهها هزار فارغالتحصیل آموزش میداد. رابرت پس از بازنشستگی در ۴۷ سالگی به کاری که بیش از هر چیز دیگر لذت میبرد، یعنی سرمایهگذاری مبادرت نمود. رابرت که نگران شکاف روبه رشد میان داراها و نادارها بود بازی صفحهای گردش پول نقد را ایجاد نمود، که بازی با پول را آموزش میداد، که قبلاً فقط پولدارها آن را میشناختند. اگرچه حرفهی رابرت املاک و مستغلات و توسعهی شرکتهای با سهام کم بود، عشق و اشتیاق واقعی او آموزش بود. او با شخصیتهای بزرگی مانند اوگ ماندینو، زیگ زیگلار، و آنتونی رابینز سخنرانیهای مشترک بر پا میکرد.
۱۲- کتاب ۱۰ فرق عمدهی کارآفرینان و کارمندان
نویسنده : کیت کمران اسمیت
مترجم : مرجان فرجی
کتاب 10 فرق عمدهی کارآفرینان و کارمندان با عنوان اصلی «the top 10 distinctions between entrepreneurs and employees» اولین بار سال 2012 در آمریکا منتشر شد. این کتاب به ده تفاوت میان کارمندان و کارآفرینان پرداخته است و نکاتی که برای تبدیلشدن به کارآفرینی موفق لازم دارید را گوشزد میکند. نکات کتاب او میتواند برای هرکسی که میخواهد پیشرفت کند و قدمهای بزرگی بردارد بسیار مفید باشد.
10 فرق عمدهی میان کارآفرینان و کارمندان مانند بقیهی آثار کمرون اسمیت توجه مخاطبان را در سراسر جهان به خود جلب کرد و در مدتزمان کوتاهی به چندین و چند زبان مختلف برگردانده شد.
۱۳- کتاب تبدیل رویا به ثروت
نویسنده : مایکل مسترسون
مترجم : ژان بقوسیان
نکتهی مهمی که دربارهی کتاب از رویا تا ثروت میتوان گفت آن است که از بزرگنمایی و اغراق در موفقیت پرهیز کرده است. مایکل مسترسون با تشریح مراحل مختلف کسب و کار اشتیاق و انگیزهی کاذب در دل مخاطب ایجاد نکرده است. کتاب او از هرگونه هیجانات لحظهای به دور است و تنها مخاطب واقعی را به ادامهی راه و هدفش مصمم میکند. پایه و اساس این کتاب بر پایهی واقعیتهای موجود در دنیای کسب و کار بنا نهاده شده است و یک راهنمای مناسب برای افراد تازه نفس در کارزار کارآفرینی است.
کتاب « تبدیل رویا به ثروت: کارآفرینهای محتاط چگونه بدون انجام ریسکهای بزرگ ثروتمند میشوند؟» توسط ژان بقوسیان به فارسی برگردانده شده است. ژان بقوسیان کارآفرین موف ، مترجم و سخنران در حوزهی بازاریابی و مارکتینگ است. او در زمینهی راهاندازی کسب و کار که در این زمینه حرفهای زیادی برای گفتن دارد. انتشارات نگاه نوین این کتاب را در سال 1395 به بازار عرضه کرده است.