هنوز بعد از ماه‌ها از گرفتن کرونا نفس تنگی دارید؟ ۳ مکانیسم آسیب COVID-19 به ریه‌ها در دراز مدت
«من دیگر نمی‌توانم کاری را که قبلاً عادت داتشم انجام دهم، انجام دهم.»
متخصصان ریه و پزشکان مراقبت‌های ویژه که بیماران مبتلا به بیماری ریوی را درمان می‌کنند، بسیار گفته‌اند که بسیاری از بیماران در حال بهبودی از COVID-19 حتی ماه‌ها پس از تشخیص اولیه‌شان احساس تنگی نفس می‌کنند. اگرچه ممکن است آنها از خطرناک‌ترین مرحله بیماری خود جان سالم به در برده باشند، اما هنوز به وضعیت اولیه قبل از COVID-19 خود بازنگشته‌اند و با فعالیت‌هایی از ورزش شدید گرفته تا شستشوی لباس دست و پنجه نرم می‌کنند.
این اثرات ماندگار که COVID-19 طولانی نامیده می‌شود، از هر پنج بزرگسال آمریکایی که مبتلا به کووید-19 شده‌اند، یک نفر را تحت تأثیر قرار داده است.
کووید طولانی مدت شامل طیف گسترده‌ای از علائم مانند مه مغزی، خستگی، سرفه و تنگی نفس است.
این علائم می‌تواند ناشی از آسیب یا عملکرد نادرست چندین سیستم اندام باش.
همه مشکلات تنفسی مربوط به ریه‌ها نیست، اما در بسیاری از موارد ریه‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
عملکرد طبیعی ریه
وظیفه اصلی ریه‌ها رساندن هوای غنی از اکسیژن به بدن و دفع دی اکسید کربن است. هنگامی که هوا به داخل ریه‌ها جریان می‌یابد، در مجاورت خون قرار می‌گیرد، جایی که اکسیژن در بدن پخش می‌شود و دی اکسید کربن به بیرون منتشر می‌شود.
این فرآیند، به هماهنگی فوق‌العاده‌ای از جریان هوا، یا تهویه، و جریان خون، یا پرفیوژن نیاز دارد.
بیش از 20 مجرای بزرگ و کوچک در راه هوایی وجود دارد که از مجرای تنفسی اصلی یا نای شروع می‌شود و تا بالون‌های کوچک انتهای راه هوایی به نام آلوئول‌ها یا جبابچه‌ها که در تماس نزدیک با رگ‌های خونی شما هستند، می‌رسد. هر شخص حدود 300 میلیون مورد از این آلوئول‌های کوچکدارد که مساحت کل آنها 100 متر مربع است و در در آن تبادل گاز اتفاق می‌افتد.
تطابق میزان تهویه و پرفیوژن برای عملکرد اساسی ریه بسیار مهم است و آسیب در هر نقطه در طول راه هوایی می‌تواند به طرق مختلف منجر به مشکل در تنفس شود.
انسداد – کاهش جریان هوا
یکی از انواع بیماری‌های ریوی انسداد جریان هوا در داخل و خارج از بدن است.
دو علت شایع اختلالاتی مانند این بیماری انسدادی مزمن ریه و آسم است.
در این بیماری‌ها، راه‌های هوایی یا به دلیل آسیب ناشی از سیگار، که در COPD رایج است، یا به دلیل التهاب آلرژیک، مانند آسم، باریک می‌شوند. در هر دو مورد، بیماران در خارج کردن هوا از ریه‌های خود مشکل دارند.
محققان انسداد جریان هوا را در برخی از بیمارانی که از COVID-19 بهبود یافته‌اند مشاهده کرده‌اند.
این عارضه معمولاً با دارو‌های اشتنشاقی که راه‌های هوایی را باز می‌کنند، درمان می‌شود. چنین درمان‌هایی ممکن است هنگام بهبودی از COVID-19 نیز مفید باشد.
محدودیت – کاهش حجم ریه
شکل دیگری از بیماری ریه به عنوان محدودیت یا مشکل در انبساط ریه‌ها نامیده می‌شود. محدودیت باعث کاهش حجم ریه‌ها و متعاقباً میزان هوایی می‌شود.
محدودیت اغلب ناشی از تشکیل بافت اسکار، که فیبروز نیز نامیده می‌شود، در ریه‌ها به دلیل آسیب است. فیبروز دیواره آلوئول‌ها را ضخیم می‌کند که تبادل گاز با خون را دشوارتر می‌کند.
این نوع اسکار می‌تواند در بیماری‌های مزمن ریوی، مانند فیبروز ریوی ایدیوپاتیک، یا در نتیجه آسیب شدید ریه در شرایطی به نام سندرم زجر تنفسی حاد یا ARDS رخ دهد.
ARDS می‌تواند ناشی از صدمات ناشی از ریه‌ها، مانند ذات‌الریه، یا بیماری شدید در سایر اندام‌ها، مانند پانکراتیت باشد. حدود 25 درصد از بیمارانی که از ARDS بهبود می‌یابند به بیماری ریوی محدودکننده مبتلا می‌شوند.
محققان همچنین دریافته‌اند که بیمارانی که از COVID-19 بهبود یافته‌اند، به‌ویژه آن‌هایی که بیماری شدید داشتند، بعداً می‌توانند به بیماری محدودکننده ریه مبتلا شوند.
بیماران مبتلا به کووید-19 که به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز دارند نیز ممکن است دارای میزان بهبودی مشابه افرادی باشند که برای شرایط دیگر به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز دارند. بهبود طولانی مدت عملکرد ریه در این بیماران هنوز ناشناخته است. دارو‌های درمان‌کننده بیماری فیبروتیک ریه پس از COVID-19 در حال حاضر تحت آزمایشات بالینی هستند.
اختلال در پرفیوژن – کاهش جریان خون
در نهایت، حتی زمانی که جریان هوا و حجم ریه تحت تأثیر قرار نگیرد، اگر جریان خون به آلوئول‌ها، جایی که تبادل گاز در آن رخ می‌دهد، مختل شود، ریه‌ها نمی‌توانند عملکرد خود را کامل کنند.
COVID-19 با افزایش خطر لخته شدن خون مرتبط است. اگر لخته‌های خون به ریه‌ها بروند، می‌توانند باعث آمبولی ریه خطرناک شوند که جریان خون به ریه‌ها را محدود می‌کند.
در درازمدت، لخته‌های خون همچنین می‌توانند باعث مشکلات مزمن در جریان خون به ریه‌ها شوند، وضعیتی به نام فشار خون مزمن ترومبوآمبولیک ریوی یا CTEPH.
تنها 0.5 تا 3 درصد از بیمارانی که به دلایلی غیر از کووید-19 دچار آمبولی ریه می‌شوند، به این مشکل مزمن مبتلا می‌شوند.
با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد عفونت‌های شدید COVID-19 می‌تواند مستقیماً به رگ‌های خونی ریه آسیب برساند و جریان خون را در طول بهبودی مختل کند.
ریه‌ها می‌توانند با این ۳ مگانیسم کمتر بهینه کار کنند و کووید-19 می‌تواند منجر به همه آنها شود. محققان و پزشکان هنوز در حال کشف راه‌هایی برای بهترین درمان آسیب طولانی‌مدت ریوی هستند که در کووید مزمن مشاهده می‌شود.
چه کسانی بیشتر دچار کووید مزمن می‌شوند؟
موارد شدید COVID-19 با نرخ بالاتر کووید طولانی مدت همراه است. سایر عوامل خطر برای ایجاد کووید طولانی مدت عبارتند از دیابت نوع 2 از قبل موجود، وجود ذرات ویروس در خون پس از عفونت اولیه و انواع خاصی از عملکرد غیر طبیعی سیستم ایمنی.
برای محققان، کووید طولانی مدت فرصتی برای مطالعه مکانیسم‌های اساسی چگونگی ایجاد انواع مختلف شرایط مرتبط با ریه ناشی از عفونت COVID-19 است.
کشف این مکانیسم‌ها به محققان این امکان را می‌دهد تا درمان‌های هدفمندی را برای سرعت بخشیدن به بهبودی ایجاد کنند و بیماران بیشتری احساس و تنفس کنند مانند خود قبل از همه‌گیری.
