فیلم جک ریچر – خلاصه داستان، نقد و بررسی – Jack Reacher 2012
سال اکران: 2012
کارگردان: کریستوفر مک‌کواری (Christopher McQuarrie)
هنرپیشه‌ها: تام کروز (Tom Cruise)، روساموند پایک (Rosamund Pike)، ورنر هرتزوگ (Werner Herzog)، ریچارد جنکینز (Richard Jenkins)
درباره کارگردان و آثار قبلی او
کریستوفر مک‌کواری نویسنده و کارگردانی است که بیشتر به خاطر همکاری‌هایش با تام کروز و ساخت فیلم‌های اکشن شناخته می‌شود. مک‌کواری با فیلمنامه The Usual Suspects (1995) که برای آن جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اورجینال را دریافت کرد، به شهرت رسید. او با کارگردانی Jack Reacher، یکی از شخصیت‌های محبوب دنیای رمان‌های جنایی نوشته لی چایلد، بار دیگر توانست در ژانر اکشن و تریلر خودی نشان دهد. مک‌کواری در ادامه با همکاری با تام کروز در فیلم‌هایی مانند Mission: Impossible – Rogue Nation (2015) و Mission: Impossible – Fallout (2018) توانست جایگاه خود را به عنوان یکی از بهترین کارگردانان ژانر اکشن تثبیت کند.
داستان فیلم
جک ریچر بر اساس رمانی از مجموعه جک ریچر نوشته‌ی لی چایلد ساخته شده و داستان یک سرباز بازنشسته نیروی نظامی به نام “جک ریچر” (با بازی تام کروز) را روایت می‌کند. در آغاز فیلم، یک تیراندازی مرگبار در یک شهر کوچک رخ می‌دهد که در آن پنج نفر بی‌گناه به قتل می‌رسند. پلیس با بررسی شواهد، به سرعت به فردی به نام “جیمز بار” می‌رسد که یک تک‌تیرانداز سابق است. همه چیز نشان از گناهکار بودن بار دارد، اما او تنها یک جمله بر زبان می‌آورد: “جک ریچر را پیدا کنید.”
ریچر، که یک مرد مستقل و منزوی است، به شهر بازمی‌گردد تا حقیقت این پرونده را کشف کند. او به وکیل دفاع، “هلن رودین” (با بازی روساموند پایک)، کمک می‌کند تا واقعیت ماجرا را فاش کند. در ادامه، ریچر درمی‌یابد که پشت پرده این جنایت پیچیده‌تر از آن چیزی است که در ابتدا به نظر می‌رسد و دشمنان واقعی در سایه‌های تاریک سازمان‌های قدرتمند پنهان هستند. فیلم در طول داستان با صحنه‌های اکشن و تعقیب و گریزهای نفس‌گیر، شخصیت ریچر را به عنوان یک کارشناس نظامی خبره، بی‌رحم و بی‌باک به تصویر می‌کشد.
نقد و بررسی فیلم
جک ریچر به عنوان یک فیلم اکشن-جنایی با استقبال متفاوتی از سوی منتقدان و تماشاگران مواجه شد. تام کروز در نقش جک ریچر، برخلاف انتظار بسیاری از طرفداران کتاب‌های لی چایلد، توانست به خوبی نقش این شخصیت سرسخت و سرد را ایفا کند. اگرچه بسیاری از طرفداران شخصیت جک ریچر انتقاد داشتند که تام کروز از نظر ظاهری با نسخه رمان این شخصیت تفاوت زیادی دارد، اما توانایی‌های بازیگری و اجرای پرانرژی کروز توانست این شکاف را تا حدی پوشش دهد. شخصیت ریچر در رمان‌های چایلد به عنوان فردی با جثه‌ای بسیار بزرگ و وحشت‌آور توصیف شده است، در حالی که تام کروز با قد و هیکل متوسط خود تفاوت زیادی با این تصویر دارد. با این حال، بازی روان و متعهدانه او و توانایی او در اجرای صحنه‌های اکشن به خوبی در این نقش جا افتاد.
فیلم از نظر صحنه‌های اکشن و تعقیب و گریز نیز بسیار موفق عمل کرد. صحنه‌های تعقیب و گریز ماشین‌ها یکی از بهترین بخش‌های فیلم است که به‌طور دقیق و هیجان‌انگیزی کارگردانی شده است. مک‌کواری در این فیلم توانسته است تعادلی بین اکشن و تعلیق ایجاد کند که تماشاگران را به دنبال خود می‌کشاند. کریستوفر مک‌کواری با تجربه بالای خود در ژانر تریلر و اکشن، توانسته است صحنه‌های اکشن را با ریتم مناسب و بدون افت انرژی هدایت کند و از این نظر فیلم با موفقیت همراه بوده است.
با این حال، فیلم از نظر داستانی و فیلمنامه با انتقاداتی روبرو شد. برخی منتقدان معتقد بودند که داستان فیلم پیچیدگی لازم را ندارد و در برخی نقاط بیش از حد قابل پیش‌بینی است. علاوه بر این، شخصیت‌های مکمل به اندازه کافی پرداخته نشده‌اند و بعضی از آن‌ها بیشتر به عنوان نمادهای کلیشه‌ای از شخصیت‌های شرور و یا همکاران بی‌اراده در خدمت داستان هستند. به عنوان مثال، شخصیت “زک”، با بازی ورنر هرتزوگ، که به عنوان یک جنایتکار مرموز و بی‌رحم معرفی می‌شود، فرصت کافی برای نمایش توانایی‌های خود به عنوان یک آنتاگونیست بزرگ را پیدا نمی‌کند و حضور او تنها محدود به چند صحنه کلیدی است.
یکی دیگر از نقاط ضعف فیلم، فقدان عمق احساسی و شخصیت‌پردازی دقیق برای ریچر است. اگرچه شخصیت جک ریچر به عنوان فردی سرد و بی‌عاطفه به تصویر کشیده می‌شود، اما بیننده در طول فیلم احساس نزدیکی و همذات‌پنداری با او نمی‌کند. در حالی که فیلم‌های مشابه در این ژانر مانند سری بورن (Bourne) توانسته‌اند با پرداخت شخصیت‌های اصلی، عمق بیشتری به داستان‌های اکشن خود بدهند، جک ریچر بیشتر به عنوان یک فیلم سرگرم‌کننده با تمرکز بر اکشن‌های هیجان‌انگیز باقی می‌ماند.
از سوی دیگر، بازی روساموند پایک در نقش وکیل هلن رودین نیز مورد تحسین قرار گرفت. او توانست با ایفای نقشی قوی و در عین حال حساس، به فیلم تعادل بیشتری ببخشد و رابطه او با ریچر یکی از جنبه‌های جذاب داستان بود. ریچارد جنکینز نیز به عنوان دادستان کل شهر، بازی خوبی از خود نشان داد و حضور او در نقش‌های مکمل باعث شد تا برخی از جنبه‌های داستان قوی‌تر به نظر برسند.
در مجموع، جک ریچر به عنوان یک فیلم اکشن-جنایی استاندارد توانست تماشاگران خود را سرگرم کند و با بازی قوی تام کروز و صحنه‌های اکشن تماشایی خود، جذابیت لازم را برای یک فیلم تجاری داشت. با این حال، ضعف‌هایی در فیلمنامه و پرداخت شخصیت‌ها باعث شد تا این فیلم نتواند به سطح فیلم‌های برجسته ژانر تریلر و اکشن دست یابد. این فیلم برای کسانی که به دنبال یک فیلم اکشن سریع و سرگرم‌کننده هستند، گزینه‌ای مناسب است، اما برای طرفداران عمیق‌تر سینمای تریلر ممکن است کمی کم‌عمق به نظر برسد.
