آزمایش TSH یا هورمون محرک تیروئید چیست و بالا یا پایین بودن آن چه بیماری‌ای را نشان می‌دهد؟

 تست TSH چیست؟

TSH مخفف هورمون محرک تیروئید است . آزمایش TSH یک آزمایش خون است که این هورمون را اندازه گیری میکند. سطح TSH خیلی بالا یا خیلی پایین ممکن است نشانه‌ای از مشکل تیروئید باشد.

تیروئید یک غده کوچک پروانه‌ای شکل در جلوی گردن است. تیروئید هورمون‌هایی می سازد که نحوه مصرف انرژی بدن را کنترل می‌کنند. هورمون های تیروئید تقریباً بر همه اندام بدن از جمله قلب تأثیر می‌گذارد. این هورمون‌ها به کنترل وزن، دمای بدن، قدرت عضلانی و حتی خلق و خوی شما کمک می‌کنند.

اگر هورمون تیروئید کافی در خون خود نداشته باشید، بسیاری از عملکردهای بدن شما کند می‌شود. اگر میزان هورمون‌ها زیاد باشد، بسیاری از عملکردهای بدن شتاب بیش از حد طبیعی می‌گیرند.

تیروئید توسط غده ای در مغز به نام غده هیپوفیز کنترل می شود. غده هیپوفیز هورمون محرک تیروئید (TSH) می‌سازد. TSH به تیروئید شما می‌گوید که چه مقدار هورمون تیروئید نیاز است تا بسازد.

اگر سطح هورمون تیروئید در خون خیلی پایین باشد، غده هیپوفیز مقادیر بیشتری TSH تولید می‌کند تا به تیروئید فرمان بدهد بیشتر کار کند. اگر سطح هورمون تیروئید شما خیلی بالا باشد، غده هیپوفیز TSH کمی تولید می‌کند یا اصلا چیزی تولید نمی کند.

پس با اندازه گیری سطح TSH در خون، می توانیم متوجه شویم که آیا تیروئید سطح مناسبی از هورمون ها را تولید می کند یا خیر.

چرا آزمایش TSH درخواست می‌شود؟

آزمایش TSH برای بررسی میزان عملکرد تیروئید استفاده می‌شود. با این آزمایش می‌توام فهمید کع آیا پرکاری تیروئید (هورمون تیروئید بیش از حد) یا کم کاری تیروئید (هورمون تیروئید بسیار کم) وجود دارد. اما آزمایش TSH نمی تواند نشان دهد که چه چیزی باعث مشکل تیروئید شده است.

اگر به دلیل کم کاری تیروئید یا به دلیل برداشتن تیروئید از داروهای تجویزی هورمون تیروئید استفاده می کنید، آزمایشات TSH به طور منظم برای بررسی سطح هورمون تیروئید درخواست می‌شود.

آزمایش TSH همچنین برای نظارت بر سطح هورمون تیروئید شما پس از درمان پرکاری تیروئید استفاده می شود.

چرا به آزمایش TSH نیاز دارم؟

اگر علائم هورمون تیروئید بیش از حد یا خیلی کم در خون خود دارید، ممکن است نیاز به آزمایش TSH داشته باشید.

پرکاری تیروئید (هورمون تیروئید بیش از حد) تیروئید پرکار نیز نامیده می‌شود. داشتن هورمون های تیروئیدی بیش از حد، عملکرد بدن شما را سرعت می‌دهد و علائمی را ایجاد می کند که عبارتند از:

• کاهش وزن، حتی اگر بیشتر از حد معمول غذا بخورید
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
• احساس عصبی یا تحریک پذیری
• مشکل خواب ، خستگی
• لرزش دست ها ، ضعف عضلانی
• عرق کردن یا بسیار حساس بودن به گرما
• اجابت مزاج مکرر (مدفوع زیاد)
• گواتر (تیروئید بزرگ شده)

کم کاری تیروئید (هورمون بسیار کم تیروئید) تیروئید کم کار نیز نامیده می‌شود. نداشتن هورمون تیروئید کافی عملکرد بدن شما را کند می‌کند و علائمی را ایجاد می کند که عبارتند از:

• خستگی
• افزایش وزن
• به سرما بسیار حساس بودن
• درد مفاصل و عضلات
• پوست خشک
• موهای خشک و نازک
• قاعدگی های سنگین یا نامنظم
• افسردگی
• یبوست

همچنین ممکن است آزمایش TSH را همراه با سایر آزمایش‌ها انجام دهید تا به تشخیص گره‌ها یا ندول‌ها یا توده‌های غیرعادی روی تیروئید کمک کند که ممکن است ناشی از سرطان تیروئید یا گره‌های تیروئید (رشدهای غیر سرطانی در تیروئید شما) باشد.

 آزمایش TSH چطور انجام می‌شود؟

یک خونگیر آموزش دیده با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. وقتی سوزن داخل یا خارج می شود ممکن است کمی احساس سوزش کنید که معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

آیا برای آزمایش TSH آمادگی یا ناشتایی لازم است؟

برای آزمایش خون TSH نیازی به آمادگی خاصی ندارید. اگر پزشک شما آزمایش‌های خون دیگری را تجویز کرده است، ممکن است لازم باشد چندین ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (نخورید یا ننوشید). اگر دستورالعمل خاصی برای دنبال کردن وجود دارد، ارائه دهنده شما به شما اطلاع خواهد داد.

تفسیر آزمایش TSH

نتایج آزمایش TSH می تواند به شما بگوید که تیروئید شما بیش از حد تیروئید می‌سازد یا خیلی کم. اما آزمایش نمی تواند توضیح دهد که چرا سطح TSH شما ممکن است خیلی بالا یا خیلی پایین باشد.

اگر نتایج آزمایش شما طبیعی نباشد، پزشک احتمالاً آزمایش های خون تیروئید دیگری را برای یافتن علت مشکل تیروئید شما تجویز می کند. این آزمایشات خون ممکن است شامل موارد زیر باشد:

-آزمایش هورمون تیروئید T4
-آزمایش هورمون تیروئید T3
-آزمایش آنتی بادی های تیروئید برای کمک به تشخیص اختلال خود ایمنی تیروئید، مانند: بیماری گریوز، شایع ترین علت پرکاری تیروئید

بیماری هاشیموتو شایع ترین علت کم کاری تیروئید است.

در موارد خاص و نادر، یک نتیجه غیر طبیعی TSH ممکن است نشانه ای از مشکل غده هیپوفیز باشد.

آیا چیز دیگری وجود دارد که باید در مورد آزمایش TSH بدانم؟

سطوح TSH ممکن است بالا یا پایین باشد حتی زمانی که غده تیروئید شما سالم است. بیماری های جدی که به تیروئید شما مرتبط نیستند ممکن است برای مدت کوتاهی باعث کاهش سطح TSH شوند و سطوح TSH ممکن است در افراد بالای 80 سال بالاتر باشد، حتی اگر مشکل تیروئیدی نداشته باشند.

بارداری همچنین بر سطح TSH تأثیر می گذارد. TSH اغلب در طول سه ماه اول کمی کاهش می‌یادب. اما گاهی اوقات، بیماری تیروئید در دوران بارداری ایجاد می شود. اگر در دوران بارداری دچار بیماری تیروئید شوید، پزشک وضعیت شما را در طول بارداری و پس از تولد نوزادتان بررسی می کند. این به این دلیل است که پرکاری تیروئید و در موارد کمتر، کم کاری تیروئید، می تواند پس از زایمان ادامه یابد. اگر سابقه بیماری تیروئید دارید، اگر باردار هستید یا در فکر باردار شدن هستید، حتما با پزشک خود صحبت کنید.

نوزادان تازه متولد شده به طور معمول با آزمایش TSH غربالگری می شوند تا ببینند آیا با کم کاری تیروئید (کم کاری مادرزادی تیروئید) متولد شده‌اند یا خیر.